Hazine ve Maliye Bakanlığı e-Devlet üzerinden kira sözleşmelerinin yapılmasına ilişkin işlemlerini bitirdi. Buna göre kira sözleşmelerinin e-Devlet'e entegrasyonu iki aşamalı olacak. Peki sistem nasıl işleyecek?

KİRACININ KONTROLÜNDE

Konuyla ilgili merak edilenleri açıklayan Gayrimenkul Uzmanı Mustafa Hakan Özelmacıklı şu ifadeleri kullandı: “Gerçekten kira kontratlarının e-Devlet sistemine aktarılacak olması reform niteliğinde bir uygulama. Biz buna ilişkin ilk örneği Strateji Eylem Planı’nda görmüştük.

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz açıklamalarda bulunmuştu. Özellikle kira kontratlarının e-Devlet sistemine aktarılması kayıt dışı ekonomi ile mücadele eylem planı içindeki aşamalarda yer alıyordu.

Yeni sistemle gerek kira geliri beyannamesi vermekten kaçınanlar gerekse kira kontratı ve ibrazında yaşanan evrak vb. problemler gibi birçok süreç daha entegre bir şekilde yapılabiliyor olacak.

Planlanan sistemde iki aşama var. Bunlardan bir tanesi ilk fazda devreye girecek ve taşınmaz sahipleri hazırladıkları kontratları kiracının kontrolüne sunabiliyor olacak.

Matbu bazlı kira sözleşmeleri olacak ve sözleşmelerde olmazsa olmaz maddeler mal sahibi tarafından e-Devlet üzerinden sisteme girilecek. Kira bedeli, mal sahibinin banka hesap bilgileri, kira artışı konusunda tarafların anlaştığı madde, kira süresi, başlangıç tarihi, depozito bilgileri gibi temel bilgiler kira sözleşmelerine yazılabiliyor olacak.

REHBERLİK EDECEK

Daha sonra kiracının onayına düşen bu belge kiracı tarafından onaylandıktan sonra taraflara zaman damgalı, barkodlu kira sözleşmesi oluşturulmuş olacak.

İkinci aşamada ise bunun yetki belgesi almış emlak işletmeleri ve yetki verilen kişiler tarafından da hazırlanabilmesi planlanıyor.

Emlak işletmeleri e-Devlet'te bu sistemi kullanma noktasında zorluk çeken taşınmaz sahiplerine rehberlik edebilmek adına, kira sözleşmelerinde ayrı ek hususların yazılması ve tarafların uzlaştığı konuların tekrar kontrata ilave edilmesi gibi birçok konu ve başlıkta rehberlik ediyor olabilecek.

ÖNEMLİ BİR HUSUS

Her iki tarafın onayladığı kontratlar barkodlu belgeye dönüşecek. İlgili kurumlar belgeyi görebiliyor olacak, kira kontratlarındaki sahte ve birçok doğru olmayan belge ibrazı ile yapılan iş ve işlemler son bulacak. Bu açıdan çok önemli bir husustur.

Bir faydası da kurumlara ibraz edilmek istendiğinde, abonelik açılırken çok büyük bir emek, zaman kaybı oluşturuyordu, bu sayede belge ibrazının kolaylaştırılacak olması çok anlamlıdır.

ORTAYA KOYMUŞ OLACAK

Kira kontratlarının sistem üzerinden takip ediliyor olması kira bedelli üzerinden gayrimenkul sektörünün durumunu da ortaya koymuş olacak.

‘Yılda kaç daire kiraya veriliyor?’ şeklinde bir veri yok. TÜİK satılan konut sayısını net açıklayabiliyor ancak Türkiye’de kaç taşınma yapılıyor? Kiraya verilen dairelerde değişim oranı ne, kira fiyatları nedir? Bunların hiçbiri ülkemizde takip edilen bir istatistik değil.

Mesela kira ödemeden kaç kişi akrabasının, dostunun evini kullanıyor? Kira gelir vergisi vermekten kaçınan var mı? Yeni sistemle kira değer haritası netleşmiş olacak.

FAYDALI OLACAĞINI DÜŞÜNÜYORUZ

Ülkemizde 7 milyona yakın kiracı olduğu varsayılıyor ancak gelir vergisi mükellef sayısı henüz 3 milyona ulaşmadı. Kayıt dışı bir ekonomi var. Hazine ve Maliye Bakanlığı açığı kapatma noktasında sistemin oluşturacağı altyapıdan faydalanmak istiyor.

Sahte imza ile yapılan kira sözleşmeleri, alt kiralamalarla ilgili usulsüz kiralamalar da son bulacaktır. Düzenlemenin çok faydalı olacağını düşünüyoruz.”