Rusya Federasyonu'nun Sochi Limanı'nı Eylül 2010'dan itibaren yük taşımacılığına kapatması, Trabzon ihracatını çökme noktasına getirdi. 2009 yılında 547 geminin sefer yaptığı Trabzon– Sochi hattında bu yıl sadece 79 gemi sefer yapabildi. Doğu Karadeniz İhracatçılar Birliği Başkanı Ahmet Hamdi Gürdoğan, "2009 yılında 258 bin ton olan ihracat şu anda sıfır noktasına indi" dedi.

Rusya Federasyonu'nun 2014 yılında Sochi'de düzenlenecek olan Kış Olimpiyat Oyunları'nı gerekçe göstererek Sochi Limanı'nı 2010'un Eylül ayında yük taşımacılığına kapatması Trabzonlu ihracatçılar ve Trabzon liman işletmesini şok etti. Bunun üzerine girişimde bulunan Trabzonlu ihracatçılar, Sochi'ye 40 kilometre uzaklıktaki Adler Limanı'nın yük trafiğine açılması için girişimde bulundu, limanın modernizasyonu için aralarında para toplayarak yardım etti. Ancak Rusya çeşitli gerekçeler göstererek limanın yük trafiğine açılmasını engelledi.

Türkiye– Rusya ihracatında Trabzon – Sochi hattının devre dışı kalması Trabzon ihracatını adeta çökme noktasına getirdi. 2009'da 7 bin 52 aracın ve 56 bin yolcunun giriş- çıkış yaptığı Trabzon Limanı Hudut Kapısı'nda bu rakamlar 2011 yılının Temmuz ayı itibarıyla 430 araç ve 8 bin 400 yolcuya geriledi. Liman gümrüğünün salonlarında adeta in cin top oynarken, 2009 yılında 547 olan gemi seferi sayısı da 79'a düştü.

3 BİN KİŞİ İŞSİZ KALDI

Doğu Karadeniz İhracatçılar Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Hamdi Gürdoğan,

Türkiye ile Rusya arasındaki ihracatın bugüne kadar Trabzon üzerinden yapıldığını belirterek şunları söyledi:

"İlk yolcu ve tarifeli gemi seferleri Trabzon- Sochi arasında başlamıştır. Bu çerçevede gelişen ilişkiler, Trabzon'u Rusya Federasyonu'na en fazla ihracat yapan il konumuna getirmiş ve ülkemizden Rusya Federasyonu'na yapılan ihracatta Trabzon Limanı birinci sırada yer almıştır. Bunun yanında Sochi Limanı sayesinde Rusya piyasasına 10- 12 saatte ürün sunma gibi hiçbir ülkenin elinde olmayan avantajımız bulunmaktaydı. Bu ticari ilişkiler Trabzon ili ekonomisinin ana girdi kaynağı olmuş ve il ekonomisi Rusya ile yapılan ticaretle dönüşür hale gelmişti. İhracatçılarımıza ait 20'ye yakın geminin bu hatta çalışması, Rusya Federasyonu'na ihracat yapacak diğer illerdeki firmaların ürünlerini Trabzon limanı üzerinden sevk etmeleri gibi faaliyetler il ekonomisini canlı tutmaktaydı. Her gün Ege, Akdeniz ve Marmara bölgelerinden ortalama 150'ye yakın TIR'ın Trabzon iline giriş yapması ve bu taşıtların da akaryakıt, yedek parça, konaklama, yeme- içme gibi faaliyetler dolayısıyla yaptığı katkının yanında, yüklerin araçlardan boşaltma ve gemilere aktarılması işlemlerinde çalışan ortalama 3 bine yakın insana istihdam sağlanması, gemilerde çalışan personel sayısı gibi unsurlar il ve bölge ekonomisi açısından büyük bir yekün oluşturmaktaydı. "

RUS ULAŞTIRMA BAKANLIĞI ENGELLİYOR

Sadece ihracat açısından değil, önceki yıllarda binlerce yolcunun haftalık giriş- çıkış yaptığı bu hatta yolcu kapasitesinin de bitme noktasına geldiğini kaydeden Gürdoğan, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Sochi limanının kapatılması ile Trabzon limanından çalışan Ro-Ro ve feribotların, başta Samsun limanı olmak üzere il dışındaki diğer limanlara yönelmesi, ihracatçıların faaliyetlerini bu illere taşımalarına yol açmış ve bu durum istihdam başta olmak üzere her yönden ilimiz ekonomisine büyük darbe vurmuştur. Sochi limanının kapatılmasını takip eden süreçte, alternatif olabilecek bölgemize yakın ve Sochi limanına 40 kilometre mesafedeki Adler (Imeretinsky) limanının yük trafiğine açılması için girişimler yapılarak, liman işletmesi ile anlaşma imzalanmış ve diğer limanlara oranla yüzde 30 fiyat indirimi sağlanarak gerekli altyapı hazırlanmıştır. Ancak Rus Ulaştırma Bakanlığı çeşitli gerekçelerle baskı yaparak, bu limanın açılmasına müsaade etmemektedir. Bunun en önemli nedeninin de; yüklerin diğer limanlara oranla çok uzak mesafede olan ve Kerç Boğazı geçişlerinde sorun yaşanan, kış aylarında büyük tonajlı gemilerin ulaşım imkanının olmadığı Azak denizindeki Kavkas Limanı'na sevk edilmesini sağlamak, böylece yeni yapılan bu liman etrafında kurulan depo ve antrepoların kullanımını artırmak olduğunu düşünüyoruz. Bunun yanında, halen sevkiyatların yapıldığı Novorossiysk ve Tuapse limanlarında yaşanan aşırı yoğunluk, Rus Hükümetince alınan karar gereği Tuapse Limanı'na 11 metrenin üzerindeki araçların girişine müsaade edilmemesi ve bu limanların da 2011 yılından sonra karayolu trafiğine kapatılacak olmasının, ihracatımızı durma noktasına getireceği endişesini taşımaktayız. "

TİM, SORUNU BAŞBAKAN'A İLETTİ

Ahmet Hamdi Gürdoğan, ihracatın Karadeniz Bölgesindeki limanlar yerine Kavkas Limanına yönlendirilmesinin Rusya'ya yapılan ihracatımızı durma noktasına getireceği konusunun Türkiye İhracatçılar Meclisi Lojistik komitesinde görüşüldüğünü, konunun TİM tarafından da Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'a iletildiğini söyledi. Gürdoğan şöyle dedi:

"Sayın Başbakanımızdan en büyük talebimiz, her geçen gün daha da geri giden Trabzon ilimiz ekonomisinin geçmişte olduğu gibi parlak günlerine dönüş yapabilmesi için Rusya ile ticari ilişkilerin geliştirilmesi amacıyla, Trabzon Limanı - Adler Limanı arasındaki tarifeli gemi seferlerinin başlatılmasını sağlayacak üst düzey görüşmelerin bir an önce yapılmasıdır. "

YÜK GİRİŞ ÇIKIŞI 'SIFIR'

Alport Trabzon Liman İşletmesi Müdürü Muzaffer Ermiş de, Trabzon Limanı'ndan Rusya'ya yönelik olarak yapılan işlemlerle ilgili şu rakamları verdi:

"2009 yılında limandan giriş– çıkış yapan araç sayısı 7 bin 52 iken, bu rakam 2010'un Eylül ayına kadar 5 bin 11 olarak gerçekleşmiştir. 2011 yılının Temmuz dönemine kadar ise araç sayısı 430'da kalmıştır. Yolcu sayısı ise aynı dönemler için sırayla 56 bin 84, 43 bin 550 ve 8 bin 481 olarak gerçekleşmiştir. "

2009 yılında 547 gemi seferinin Trabzon'dan 258 bin 522 ton yük taşıdığını ifade eden Ermiş, "Bu rakam 2010 yılının ilk 10 aylık döneminde 121 bin 895 iken şu anda 'sıfır' seviyesindedir. Bu yıl henüz Rusya'ya Trabzon Limanı'ndan yük gönderilmemiştir. 2011 yılının ilk 7 aylık döneminde ise Rusya'ya sadece 79 gemi seferi yapılmıştır" diye konuştu.

ESKİDEN BU SALONA TORPİLLE GİRİLİRDİ

Doğu Karadeniz İhracatçılar Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Hamdi Gürdoğan, Liman İşletme Müdürü Muzaffer Ermiş ile birlikte basın açıklaması yaptıkları yolcu salonunun Türkiye– Rusya arasındaki tek yolcu salonu olduğunu da hatırlatarak, "Rusya'nın tek yolcu salonu da Sochi'deydi. Şimdi burada kimseler yok. Eskiden bu gördüğünüz salona insanlar torpille girerdi. Boş yer bulmanız mümkün değildi. Şimdi yokları oynuyoruz. 300'er metrekarelik free shop'lar kapalı" dedi.

Trabzon– SOCHİ ARASINDAKİ HAREKETLER

YIL ARAÇ SAYISI YOLCU SAYISI YÜK (TON) GEMİ SAYISI

2009 7. 052 56. 084 258. 522 547

2010 5. 117 43. 550 121. 895 317

2011 430 8. 481 ---- 79 - Trabzon