Bankalararası Kart Merkezi (BKM) Genel Müdürü Soner Canko, kartlı ödemelerin, temel ihtiyaçlardan vergi ödemelerine, bireysel emeklilikten uluslararası alışverişlere ve bağış ödemelerine kadar tüm alanlarda hayatı kolaylaştıran önemli bir ödeme aracı olarak kullanımının her geçen gün yaygınlaştığını, kart kullanımına ilişkin artan bilinçle birlikte nakit dışı ödemelerin pazardaki yaygınlığının yükselmesinin ekonomik kalkınma ve toplumsal refah artışı için önemli katkılar sağlamaya devam ettiğini söyledi.

Bu doğrultuda, 2019'un, kartlı ödemelerin pozitif büyüme sergilediği bir yıl olduğunu ifade eden Canko, kredi kartıyla yapılan ödemelerin 2019 sonunda yüzde 17'lik artışla yıllık 841 milyar TL'ye ulaşacağının öngörüldüğünü bildirdi.

Canko, devamla şunları kaydetti:

"Aynı dönemde banka kartıyla yapılan ödemelerin ise yıllık yüzde 36 artışla 134 milyar TL'ye yükseleceği tahmin ediliyor. Böylece 2018 yılında yüzde 21 büyümüş olan toplam kartlı ödemeler, 2019'da yüzde 20'lik artışla yıllık yaklaşık 1 trilyon TL seviyesine ulaşmış olacak. 2000 yılında yerli kartlarla yapılan ödemelerin yılda 8 milyar TL düzeyinde olduğu göz önünde bulundurulduğunda, bugün gelinen noktada kartlı ödemelerin ne kadar geliştiği ve ne kadar büyük bir ekonomiye aracılık ettiği de ön plana çıkıyor."

"Toplam kart adedi 234 milyon"

Soner Canko, Türkiye'nin kart adedinde Avrupa'nın bir numaralı kart pazarı olma unvanını sürdürdüğünü belirterek, "Kasım sonu itibarıyla kredi kartı adedi 69,5 milyon, banka kartı adedi ise 164,4 milyon seviyesinde olurken, toplam kart adedi 234 milyona ulaştı." dedi.

Türkiye'nin, bu rakamlarla Avrupa'da kredi kartı adedinde en büyük kredi kartı pazarlarından İngiltere'nin, banka kartı adedinde ise en büyük banka kartı pazarlarından Almanya'nın önünde birinci sırada yer aldığını vurgulayan Canko, Türkiye'nin, kart kabul noktasında ise 2,5 milyon adet terminalle Avrupa'da 3'üncü sırada yer aldığını, yaklaşık 53 bin ATM ile Avrupa ATM pazarının yüzde 11'ini oluşturduğunu kaydetti.

Canko, hem kart adedinde hem de kart kabul noktası yaygınlığında dünyanın birçok ülkesinden önde olan Türkiye'de, nüfus, ekonomik büyüme potansiyeli ve yaygın ödeme altyapısı sayesinde kartlı ödeme penetrasyonunun daha da artması ve hanehalkı harcamalarından çok daha yüksek bir pay alınmasının mümkün olduğunu vurguladı. 

"Hanehalkı harcamalarında kartlı ödemelerin payı yüzde 41'e ulaştı"

BKM Genel Müdürü Canko, kartlı ödemelerin yaygınlığının en önemli göstergelerinden birinin de hanehalkı harcamaları içindeki payı olduğunu söyledi.

2000'li yılların başında yüzde 9 seviyelerinde olan hanehalkı harcamaları içindeki kartlı ödeme payının 2019'un 9 ayı itibarıyla yüzde 41'e yaklaştığını bildiren Canko, oranın son 20 yılda bu seviyelere ulaşmış olmasının ödemelerin kayıt içine alınması, böylece kayıt dışı ekonominin azaltılarak vergi gelirlerinin artırılması konusunda da önemli rol oynadığını vurguladı.

Kartlı ödemelerin ekonomi için bir diğer faydasının da dönemselliği azaltarak arz ve talebi daha dengeli bir yapıya dönüştürmek olduğunu aktaran Canko, şöyle devam etti:

"Bu bağlamda 2019, nakitsiz ödemeler toplumuna ulaşma yolunda önemli mesafe katettiğimiz bir sene oldu. Kartlı ödemelerin özellikle kamu tahsilatlarında yaygınlaşması bireylerin kart kullanım alışkanlığı kazanması açısından oldukça önemli. Kamuda kartlı ödemeler ne kadar çok yaygınlaşırsa bireylerin de kartlı ödemelere olan ilgisi ve farkındalığı o kadar artacaktır. Bu ise hem nakdin yarattığı operasyonel maliyetlerden tasarruf edilmesine hem de sağlanan ödeme kolaylığı sayesinde tahsilatların artmasına olanak tanıyacaktır. Örneğin, yakın zamanda noterlerde kart kullanılabilecek olması, Ankara'da temassız kartlarla toplu taşıma hizmetlerinden faydalanılabilmesi, İSPARK'ta kart kabul edilmeye başlanması, gümrüklerde ortak POS uygulamasının devreye alınması, önemli bazı havaalanlarında yurt dışı çıkış harcı kiosklarında kartla ödeme yapılabilmesi bu gelişmelerden bazıları olarak sayılabilir. Dahası, çeşitli vergi ve harç ödemelerinin halihazırda Gelir İdaresi Başkanlığı'nın İnteraktif Vergi Dairesi kanalından kartlarla tahsil edilebiliyor olması oldukça olumlu bir durum."

Canko, kartlı ödemelerin henüz yeterince nüfuz edemediği İstanbul ve diğer büyükşehirlerin toplu taşıma araçları, vergi daireleri, araç muayene istasyonları, tapu müdürlükleri, emniyet ve trafik şube müdürlükleri, adliyeler, kamu hastaneleri ve SGK merkezleri gibi kamu kurumlarında yapılan tahsilatlarda da benzer gelişmelerin yakın zamanda yaşanacağını umut ettiklerini dile getirdi.

"Her 2 kredi kartından biri internette kullanıldı"

Soner Canko, internet ve mobil teknolojilerin toplumun farklı kesimlerinde artan kullanımıyla birlikte internetten ödeme alışkanlıklarının da her geçen gün yaygınlaştığını ifade etti.

Yılın 11 ayında internetten yıllık 185 milyar TL tutarında kartlı ödeme yapıldığını belirten Canko, "2019 sonunda bu tutarın 190 milyar TL'ye ulaşacağı öngörülüyor." dedi.

Canko, 2018'de yıllık yüzde 40 büyüyen internetten kartlı ödemelerin, 2019'da yüzde 37 büyüyeceğinin öngörüldüğünü, internetten kartlı ödemelerin toplam kartlı ödemeler içindeki payının da yüzde 18 olacağını söyledi.

Her 5 TL kartlı ödemenin 1 TL'sinin artık internetten gerçekleştiğine işaret eden Canko, şöyle devam etti:

"2014 yılında 42 milyar TL olan internetten kartlı ödeme tutarının 5 yılda yaklaşık 5 kat artması ve internetten kartlı ödemelerin toplam kartlı ödemelerdeki payının da 2 katına çıkmış olması, ülkemizde dijital dönüşümün ne kadar hızlı gerçekleştiğini de gözler önüne seriyor. İnternetten ödemelerde kullanılan kredi kartı adetlerine baktığımızda ise 31 milyon adet farklı kredi kartının son 1 yılda internetten ödemelerde kullanıldığı, yani her 2 kredi kartından birinin internetten ödemelerde tercih edildiği görülüyor. 5 yıl önce 20 milyon seviyesinde olan bu adedin bugünkü seviyelere çıkması, yine internetten ödeme alışkanlığının ne kadar yaygınlaştığının önemli bir göstergesi olarak ön plana çıkıyor."

"Temassız kart sayısı 71 milyona ulaştı"

BKM Genel Müdürü Canko, nakitsiz ödemeler toplumu olma yolunda bir diğer önemli ödeme yönteminin ise temassız ödeme teknolojisi olduğunu vurguladı.

Artık 120 TL altındaki işlemlerde hem temassız kartlarla hem de yakın alan teknolojisi sayesinde akıllı telefonlarla şifre girmeden hızlı ve kolay biçimde ödeme yapılabildiğini hatırlatan Canko, temassız ödeme teknolojisiyle uyumlu toplam kart sayısının 71 milyona ulaştığını bildirdi.

Canko, temassız ödeme yapılabilen terminal sayısının ise 2019'da hızla artarak 1,6 milyona yükseldiğini, her 5 terminalden 3'ünde temassız ödeme yapılabildiğini bildirdi.

2019'da temassız ödeme işlem adedinin geçen yılın 2,3 katına çıktığını aktaran Canko, "2018 yılında 213 milyon adet temassız ödeme yapılırken, 2019'un 11 ayında 457 milyon temassız ödeme gerçekleşti. Temassız ödeme adedinin yıl sonunda 500 milyon seviyesine ulaşacağı öngörülürken, kullanıcıların en fazla market-gıda, yemek, ulaşım ve akaryakıt sektörlerinde temassız ödemeyi tercih ettiği gözlemleniyor." dedi.

"Her 3 kartlı ödemeden biri banka kartlarıyla yapılıyor"

Soner Canko, 2019'da banka kartıyla yapılan ödeme tutarının toplam kartlı ödemeler tutarı içindeki payının yüzde 14'e ulaştığını bildirdi.

Daha çok düşük tutarlı ödemelerde tercih edilen banka kartlarının ödeme işlem adedi içindeki payının kullanımdaki yaygınlaşmayla beraber yüzde 34 seviyesine yükseldiğini belirten Canko, "5 yıl önce her 5 kartlı ödemeden sadece biri banka kartlarıyla gerçekleşirken, bugün her 3 kartlı ödemeden biri banka kartlarıyla yapılıyor. Yani, banka kartlarının ödemelerde kullanımı her yıl artmaya devam ediyor." diye konuştu. 

"Yabancı kartlarla harcamalar yüzde 83 arttı"

BKM Genel Müdürü Canko, yılın 11 ayında yabancı kartlarla Türkiye'de yaklaşık 75 milyar TL alışveriş yapıldığını söyledi. Bunun, yabancı kartlarla Türkiye'de yapılan alışveriş büyüklüğünün geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 83 arttığı anlamına geldiğini ifade eden Canko, "Yıl sonunda ise yabancı kartlarla ülkemizde yapılan ödemelerin 81 milyar TL seviyesine ulaşacağı öngörülüyor." dedi.

Canko, 2019'da yabancı kartlarla yapılan alışverişlerde son yılların en yüksek büyümesi olduğunu, böylece en büyük alışveriş tutarına ulaşılmasının turizm açısından çok iyi bir yıl geçirildiğine işaret ettiğini söyledi.