Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın "Görüşün, değerlendirin" talimatıyla harekete geçen özel bir teknik ekip, İsveç'e giderek, mali sıkıntıdaki SAAB'ın uçak motoru üreten kısmı için görüşme yaptı.

 

Kamu uçak şirketleri TAI ve TEI, Başbakan Erdoğan'ın talimatı üzerine, İsveçli otomotiv şirketi SAAB'la, 'uçak motoru' üreten bölümünü "satın alma da dahil", bütün opsiyonları değerlendirmek üzere görüşme başlattı.

 

Başbakan Erdoğan, başkanlık ettiği son Savunma Sanayi İcra Komitesi toplantısında, Türkiye'yi 2023'e taşıyacak projeler arasında gösterilen "yerli uçak projesi" tekrar günde gelmiş, Başbakan Erdoğan, mali sıkıntılar yaşadığı bilinen SAAB'ın uçak motoru üreten bölümünün satın alınması imkanının değerlendirilmesi talimatı vermişti.

 

 

Bu talimattan sonra, uçak sanayi şirketlerinden uzman ve bürokratların yer aldığı özel bir ekip oluşturuldu ve bu ekip İsveç'e giderek SAAB yönetimiyle görüştü. Görüşme, geçtiğimiz perşembe günü gerçekleşti. Sonuçları hakkında açıklama yok.

 

Konu hakkında bilgi veren kaynaklar, görüşmenin satın alma da dahil geniş opsiyonlu bir pazarlık olduğunu belirtti. Görüşmeyi TAI kaynakları da doğruladı. Yetkilileri, "milli uçak projesinin olabilirliği konusunda görüşme yapıldığını" söyleyerek, ayrıntı vermedi.

 

 

Türkiye'nin 'uçak motoru' konusunda, SAAB dışında, başka iki ülkeden uçak şirketleriyle de görüşmeler yaptığı belirtildi. Bu ülkelerden biri Rusya. Daha önce, Brezilyalı uçak şirketi Embraer firmasıyla işbirliği geliştirilebileceğine ilişkin, Brezilya tarafının niyet beyanı olmuştu.

 

Son dönemde görüşülen iki ülkenin ismi belli değil. Ancak gerek SAAB görüşmeleri, gerekse başka ülkelerden uçak şirketleriyle görüşüldüğüne ilişkin bilgiler, bu konuda trafiğin hızlandığını gösteriyor.

 

 

Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım, yerli uçak projesini yakından takip ediyor. Bakan Yıldırım, Kasım 2012'de ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının katıldığı geniş kapsamlı bir toplantı yapmıştı. Projeye göre ilk yerli uçak 2023'te havalanacak. Bölgesel nitelikte ve küçük gövdeli olarak planlanan yerli uçak konusunda "120 yolcu kapasiteli" olması görüşü var.

 

Yerli oto markasında olduğu gibi devlet, özel sektörün girmemesi halinde kendisi, kamu uçak şirketleri aracılııyla projeyi geliştirecek. Türkiye'nin bu konuda deneyimli kuruluşları var. Yerli savaş uçağının tasarım ve imalatı aşamalarında, Tusaş-Türk Havacılık ve Uzay Sanayii AŞ (TAI) ve Tusaş Motor Sanayii A.Ş (TEI) yer alıyor. TEI, 2015'ten itibaren uçak motorları tasarlamayı, üretmeyi hedefliyor. Süreç boyunca TAI ve TEI birlikte çalışacak.

 

 

"Yerli uçak projesi" Türkiye'yi 2023 hedeflerine taşıyacak projeler arasında. Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım, bir süre önce yaptığı açıklamada, uçak üretim projesinin ar - ge'sine 1 milyar dolar harcanabileceğini belirtmişti. Hükümet bu konuda sadece kesenin ağzını açmış değil, projeyi götürecek birimleri de oluşturuyor. Bakanlık bünyesinde konu için özel bir genel müdürlük (Havacılık ve Uzay Daire Başkanlığı) oluşturuldu.

 

 

ATAK Helikopteri, HÜRKUŞ eğitim uçağı ve ANKA ile tasarım yeteneğini ispatlayan TAI'nin, halen kavramsal tasarım aşamasında bulunan yerli savaş uçağı ve olası Türkiye bölgesel yolcu uçağı projelerinde öncelikli rol üstleneceğine kesin gözüyle bakılıyor. DÜNYA'nın edindiği bilgilere göre, TAI her iki projeye ilişkin olarak çeşitli şirketlerle görüşmelerini sıklaştırdı.

 

TAI'nin görüşme trafiğinin hızlanması, Genel Müdür Muharrem Dörtkaşlı'nın özelleştirme gelirlerini şirket satın almada kullanabilecekleri yönündeki açıklamalarını akla getirdi.

 

TAI yetkilileri DÜNYA'nın sorusu üzerine, SAAB ile yapılan görüşmenin "işbirliği çerçevesinde" olduğunu belirttiler. TAI Genel Müdürü Muharrem Dörtkaşlı, 2012 Kasım ayında DÜNYA'ya yaptığı açıklamada, halka arz gelirlerinden bir kısmının şirket satınalma için kullanılabileceğini belirterek, bu satın almada da elinde uzun dönemli devam edecek kontratı bulunması ve TAI'nin mevcut sahip olduğu yetenekleri daha üst düzeye çıkarabilecek bilgi-yetenek birikimi olması şartlarını arayacaklarını kaydetmişti.

 

Türk mühendisler, teknisyenler ve işçiler tarafından TUSAŞ'ta tasarlanan ilk özgün askeri eğitim uçağı Hürkuş'u Başbakan Erdoğan tanıtmış, Hürkuş'la ilgili gelişmelerin, Türkiye'yi milli savaş uçağı üretimine 10 yıl yaklaştırdığı belirtilmişti.

 

 

İsveçli Saab 1937'de uçak üreticisi olarak kuruldu. Otomobil üretimi de yapan Saab dünyanın en büyük hava savunma şirketlerinden biri. Şirketin üretim yelpazesi, havacılık, savunma sanayi, ürün hava trafik kontrol sistemleri, avcı uçağı, savaş uçağı ve askeri sistemler ve radar yapımını kapsıyor.

 

2010 yılı itibariyle yıllık geliri 24.4 milyar İsveç Kronu olan şirket, 12 bin 500 kişi istihdam ediyor. SAAB, kendi tasarımı olan Gripen JAS-39 savaş uçağının yeni versiyonu olan Gripen NG (Next Generation) modelinin üretimine başlamıştı.