Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, şartlar gerektirdiği zaman gerek vergilerde, gerek harcamalarda düzenleme yapılabileceğini ifade ederek, "Arka plandaki varsayımlarda, bazı ÖTV'lerde düzenleme öngörüyoruz. Ama kalkıp bugünden 'tütün ürünlerine veya şuna buna şu kadar artış yapacağız' dersek piyasa açısından olumsuz bir açıklama olur. Biz onu zamanı geldiğinde paylaşırız" dedi.
TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu, 2010 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Tasarısı'nın tümü üzerindeki görüşmelerini tamamladı. Görüşmelerin sonunda Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, komisyon üyesi milletvekillerinin soru ve eleştirilerine cevap verdi. IMF'nin uluslararası bir kuruluş olduğunu ve ciddi bir ekibinin bulunduğunu kaydeden Şimşek; IMF, Dünya Bankası, Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü gibi uluslararası kuruluşların yaptıkları öngörülerde büyük sapmalar yaşandığına işaret etti. IMF'nin 2009 yılında Türkiye için yüzde 3 büyüme öngördüğünü hatırlatan Şimşek, bugün ise IMF'nin yüzde 6, Türkiye'nin yüzde 6.5 oranında küçülme öngördüğüne dikkat çekti.
Şimşek, Litvanya için yapılan öngörülerde sapma oranının yüzde 19, Letonya için sapmanın ise yüzde 16 oranında olduğunu belirterek, birçok ülke için ortaya konulan öngörülerde büyük sapmalar meydana geldiğini vurguladı. Şimşek, büyüme rakamlarında geçmişte de, bir iki yıl hariç, ciddi oranlarda sapmalar yaşandığını hatırlattı. Şimşek, makro boyutuyla bakıldığında 2010 bütçesinin makul bir temel üzerine kurulduğunu dile getirdi.
Hükümete yönelik haklı bir eleştiri yapıldığını kaydeden Şimşek, orta vadeli programın zamanında açıklanmadığını, bunun kendisini de üzdüğünü ifade etti. Dünyanın ve Türkiye'nin çok ciddi bir belirsizlikten geçtiğine işaret eden Şimşek, "Mayıs ayında bir program ortaya koyup Eylül ayında bunu değiştirseydik, kredibilitemiz azalırdı. Ekonomik görünümün biraz daha netleşmesi için orta vadeli program zamanında yapılmadı" diye konuştu. Şimşek, önümüzdeki yıldan itibaren bu olumsuz şartların devam etmeyeceğini ve bu programları zamanında ortaya koymaya çalışacaklarını söyledi.
Vergi gelirlerindeki hedefe yönelik eleştirilere cevap veren Şimşek, vergi gelirlerindeki artış hedefinin söylendiği gibi iddialı bir hedef olduğunu ifade etti. Vergi gelirlerindeki artışın 163. 6 milyar liradan 193.3 milyar liraya çıkmasını öngördüklerini belirten Bakan Şimşek, toplamda 29.7 milyar liralık bir artış hedeflediklerini söyledi. Bunun 10.5 milyar lirasının maktu vergi ve harçlarda bazı güncellemeler yapılması sonucu geleceğini kaydeden Şimşek, geçmişte vergi borçlarını ödemeyen bazı şirketlerin mali durumlarının güçleneceği varsayımında bulunduklarını bildirdi. 2009 yılında yapılan vergi indirimlerinin baza dahil edilmesi ile 3.2 milyar lira geleceğini açıklayan Şimşek, 2009 yılının ikinci yarısında petrol, tütün ÖTV'sine ilişkin düzenlemeler, restorant ve cep telefonlarına ilişkin KDV düzenlemesi gibi düzenlemelerden toplamda 3.3 milyar lira gelmesini beklediklerini belirtti. Şimşek, 29.7 milyar liranın 17 milyar lirasının bahsettiği unsurlardan geleceğini, bunlar çıkartıldığı zaman geriye 12.7 milyar liralık bir vergi artışı hedefi kaldığını kaydetti. Öngörülen artış oranının aslında 7.9 puan olduğuna işaret eden Şimşek, bunun bir takım varsayımlar içerdiğini anlattı. Şimşek şunları söyledi:
"Bütün ekonomiler canlı organizmalardır. Şartlar gerektirirse biz bazı tedbirler de ortaya koyarız. Şu anda öngörülmeyen yeni gelişmeler olursa hiçbir zaman bunu 'yapmayız' demem. Bu dönemde her zamankinden çok daha büyük bir belirsizlikle karşı karşıyayız. Şartlar gerektirdiği zaman gerek vergilerde, gerek harcamalarda düzenleme yapılır. Arka plandaki varsayımlarda, doğru, bazı ÖTV'lerde düzenleme öngörüyoruz. Ama kalkıp bugünden 'tütün ürünlerine veya şuna buna şu kadar artış yapacağız' dersek piyasa açısından olumsuz bir açıklama olur. Biz onu zamanı geldiğinde paylaşırız. Eğer büyüme öngörümüz gerçekleşirse, gelirlerdeki artış oranı iddialı görünmekle birlikte gerçekleşebilir."
ÖTV artışlarının KDV üzerine etkisi bulunduğunu belirten Şimşek, ÖTV artışlarından dolayı KDV'de öngörülen gelir artışının 979 milyon lira olduğunu vurguladı. Şimşek, bu sene yapılan vergi düzenlemelerine ek olarak enflasyon oranında bir takım güncellemelerin söz konusu olduğunu, arka planda bu varsayımın yapıldığını söyledi.
Otoyolların özelleştirilmesi konusunda da değerlendirme yapan Şimşek, Meclis'te bir yasa çıkmadan buna ilişkin bir özelleştirme adımı atmalarının söz konusu olamayacağını açıkladı. Şimşek, bunun düşünüldüğünü ancak yasal altyapısı olmayan bir konuda iddialı bir açıklama yapamayacağını ifade etti.
2009 yılının bir çok ülkede çalışanların aleyhine olan bir yıl olduğuna işaret eden Şimşek, Türkiye'nin 2009 yılında ciddi bir daralma yaşadığını ancak memur maaşlarına kümülatif olarak yüzde 8.7, ortalama olarak ise yüzde 14.7 oranında artış yapıldığını anlattı. Şimşek, "2010 yılı için de şu sözü veriyoruz. Memurlar hiçbir şekilde enflasyonun altında zam almayacak. Maaş artışı en az enflasyon oranında olacaktır" diye konuştu.
Şimşek, sağlık hizmetlerinden alınan katılım payının talebi yönetmeye ilişkin bir uygulama olduğunu vurgulayarak, sadece reçete yazılması halinde katılım yapı alındığına dikkat çekti. Şimşek, bunun, Türkiye'nin lehine olan bir uygulama olduğunu kaydetti.
