Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Uzaktan Çalışma Yönetmeliği ile uzaktan çalışmanın usul ve esaslarını belirlendi.
Yönetmelik; Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığınca 4857 sayılı İş Kanunu'nun 14'üncü maddesine dayanılarak hazırlandı.
Buna göre, gerekli olması halinde uzaktan çalışmanın yapılacağı mekanla ilgili düzenlemeler iş yapılmaya başlamadan önce tamamlanacak. Bu düzenlemelerden kaynaklanan maliyetlerin karşılanma usulü, uzaktan çalışan ile işveren tarafından birlikte belirlenecek.
Uzaktan çalışanın mal ve hizmet üretimi için gerekli malzeme ve iş araçlarının iş sözleşmesinde aksi kararlaştırılmamışsa işveren tarafından sağlanacak. Bu malzeme ve iş araçlarının kullanım esasları ile bakım ve onarım koşulları açık ve anlaşılır bir şekilde uzaktan çalışana bildirilecek.
Bu kapsamda, iş araçlarının işveren tarafından sağlanması halinde, işçiye teslim edildiği tarihteki bedellerini belirten iş araçları listesi, işveren tarafından yazılı olarak işçiye teslim edilecek. Teslim edilen belgenin işçi tarafından imzalı bir nüshası ise işveren tarafından işçi özlük dosyasında saklanacak. İş araçları listesi, sözleşmesi içerisinde veya sözleşme tarihinde iş sözleşmesine ek olarak düzenlenirse ayrıca yazılı belge düzenlenmesi şartı aranmayacak.
Uzaktan çalışma süresi
Yönetmelikle, işin yerine getirilmesinden kaynaklanan mal veya hizmet üretimiyle doğrudan ilgili zorunlu giderlerin tespit edilmesine ve karşılanmasına ilişkin hususların da iş sözleşmesinde belirtileceği ifade edildi.
Uzaktan çalışma süresine ilişkin ise yönetmelikte, "Uzaktan çalışmanın yapılacağı zaman aralığı ve süresi iş sözleşmesinde belirtilir. Mevzuatta öngörülen sınırlamalara bağlı kalmak koşuluyla taraflarca çalışma saatlerinde değişiklik yapılabilir. Fazla çalışma işverenin yazılı talebi üzerine, işçinin kabulü ile mevzuat hükümlerine uygun olarak yapılır." ifadeleri yer aldı.
Yönetmelikte, uzaktan çalışmadaki iletişim hakkında ise "Uzaktan çalışmada iletişimin yöntemi ve zaman aralığı uzaktan çalışan ile işveren tarafından belirlenir." ifadesine yer verildi.
Uzaktan çalışmada verilerin korunması
Yönetmelikte, uzaktan çalışmada verilerin korunmasına ilişkin detaylar da yer aldı. Buna göre işveren, çalışanı, iş yerine ve yaptığı işe dair verilerin korunması ile paylaşımına ilişkin işletme kuralları ve ilgili mevzuat hakkında bilgilendirecek. Ayrıca verilerin korunmasına yönelik gerekli tedbirler de işveren tarafından alınacak.
Korunması gereken verinin tanım ve kapsamı, sözleşmede belirlenecek ve çalışanın bu kurallara uyması zorunlu olacak.
İş sağlığı ve güvenliğine ilişkin tedbirler
Yönetmelikte, işverenin, iş sağlığı ve güvenliği konusunda çalışanı bilgilendirmek, gerekli eğitimi vermek, sağlık gözetimini sağlamak ve gerekli iş güvenliği tedbirini almakla yükümlü olduğu belirtildi.
"Uzaktan çalışmanın yapılamayacağı işler" başlıklı 13'üncü maddenin birinci fıkrasına göre, tehlikeli kimyasal madde ve radyoaktif maddelerle ilgili çalışma alanlarında uzaktan çalışma yapılamayacağı ifade edildi.
Aynı maddenin ikinci fıkrasında ise şunlar kaydedildi:
"Kamu kurum ve kuruluşlarınca ilgili mevzuatına göre hizmet alımı suretiyle gördürülen işler ile milli güvenlik açısından stratejik önemi haiz birim, proje, tesis veya hizmetlerden hangilerinde uzaktan çalışma yapılamayacağı birim, proje, tesis veya hizmetten sorumlu olan veya hizmeti alan kamu kurum ve kuruluşunca belirlenir."
Uzaktan çalışmaya geçiş
Yönetmelikte, uzaktan çalışmaya geçişin kapsamı da belirlendi.
Buna göre, iş ilişkisi doğrudan uzaktan çalışma sözleşmesi ile kurulabilecek veya iş yerinde çalışan işçinin iş sözleşmesi, tarafların anlaşması halinde, uzaktan çalışma sözleşmesine dönüştürülebilecek.
İşçinin uzaktan çalışma talebi yapmak istemesi halinde talebi, yazılı olarak yapacak. İşveren, talebi değerlendirirken işin ve işçinin niteliği gereği uzaktan çalışmaya uygunluğu ile işverence belirlenecek diğer kıstasları kullanacak.
İşveren talebi 30 gün içinde işçiye yine yazılı olarak bildirecek ve yönetmeliğin 5'inci maddesine göre sözleşme yapılacak. Ayrıca işçi tekrar iş yerinde çalışma talebinde bulunabilecek.
Uzaktan çalışmanın mevzuatta belirtilen zorlayıcı nedenlerle iş yerinin tamamında veya bir bölümünde uygulanacak olması halinde ise uzaktan çalışmaya geçiş için işçinin talebi veya onayı aranmayacak.
