Dünya Kadınlar Günü, kadın emekçilerin hak mücadelesi sırasında hayatını kaybetmesiyle başlayan ve günümüzde kadın hakları konusunda farkındalık oluşturmayı amaçlayan uluslararası bir gün olarak kabul ediliyor. Birleşmiş Milletler (BM) tarafından 1977 yılında resmen tanınan bu özel gün, her yıl 8 Mart'ta kutlanıyor.
Kadınlar Günü’nün Kökeni
Dünya Kadınlar Günü’nün çıkış noktası, 8 Mart 1857’de ABD’nin New York kentinde yaşanan trajik bir olaya dayanıyor. Daha iyi çalışma koşulları talebiyle greve giden 40 bin tekstil işçisi kadının fabrikaya kilitlenmesi sonucu çıkan yangında 120’den fazla kadın hayatını kaybetti. Bu olay, kadın hakları mücadelesinin sembolü haline geldi.
Bu trajedinin ardından, 8 Mart 1908’den itibaren New York’ta kadın işçiler haklarını savunmak ve oy hakkı talep etmek için her yıl gösteriler düzenlemeye başladı.
Bu mücadele, 26-27 Ağustos 1910’da Danimarka’nın başkenti Kopenhag’da gerçekleştirilen Uluslararası Sosyalist Kadınlar Konferansında gündeme taşındı.
Kadın hakları savunucuları Clara Zetkin ve Kate Duncker, 8 Mart’ın kadın işçilerin anısına “Kadınlar Günü” olarak kabul edilmesini önerdi ve bu teklif oy birliğiyle onaylandı.
İlk Resmi Kutlamalar ve Dünya Genelinde Yayılması
Dünya Kadınlar Günü ilk kez 19 Mart 1911’de Avusturya, Danimarka, Almanya ve İsviçre’de çeşitli etkinliklerle kutlandı. İlerleyen yıllarda, özellikle İkinci Dünya Savaşı sonrası birçok ülkede kutlamalar yaygınlaşarak resmi bir nitelik kazandı.
1977 yılında Birleşmiş Milletler, 8 Mart’ı Kadın Hakları ve Uluslararası Barış Günü olarak ilan etti ve bu tarih, küresel çapta kadın haklarına dikkat çeken bir gün haline geldi.
Türkiye’de 8 Mart Dünya Kadınlar Günü
Türkiye’de 8 Mart Dünya Kadınlar Günü ilk kez 1921’de "Emekçi Kadınlar Günü" adıyla kutlandı. 1975 yılından itibaren kutlamalar daha kitlesel bir hale gelirken, etkinlikler kapalı alanlardan sokaklara taşındı. Aynı yıl, Türkiye’de kadın hakları konusunda farkındalık yaratmak amacıyla "Türkiye 1975 Kadın Yılı" kongresi düzenlendi.
Ancak, 12 Eylül 1980 Askeri Darbesi sonrası dört yıl boyunca herhangi bir kutlama gerçekleştirilmedi. 1984 yılından itibaren ise kadın örgütlerinin öncülüğünde her yıl çeşitli etkinliklerle 8 Mart Dünya Kadınlar Günü kutlanmaya devam ediyor.
