Akaryakıt dağıtımına ve pompa satışlarına hükmeden 5 büyük firmanın uyguladığı fiyat politikasının vatandaşın cebine maliyetinin litrede 60 kuruş olduğu ortaya çıktı.

Pompa ve dağıtım fiyatları üzerinde aynı anda belirleyici olabilen 5 büyük firmanın vatandaşa uyguladığı fiyat politikası ile küçük yakıt firmalarına uyguladığı fiyat politikası arasındaki uçurum hükümetin ve Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu'nun da dikkatini çekti.

5 FİRMA SEKTÖRE HAKİM

Yaklaşık 50 oyuncunun bulunduğu akaryakıt sektöründeki 45 küçük firma yakıt tedariğini 5 büyük firmadan yapıyor. Küçük dağıtım firmaları, 5 büyükten tedarik ettiği mazotu litresi 3.75 liradan vatandaşa satıp kar elde ettiği halde büyüklerin aynı mazotu istasyonda 4.35 liraya satarak büyük bir kazanç elde ettiği vurgulanıyor. Litrede 60 kuruşluk kardan uzun süredir yararlanan dev firmaların, EPDK ve hükümetin uyarılarının ardında yakıtta sadece 9 kuruşluk indirime gitmesinin yeterli olmadığı belirtiliyor. Benzin ise küçük firmalarda 4.30'a satılırken büyüklerin pompalarında 4.90'a satılıyor. Benzini biten vatandaşın ucuzdan satan küçük firma istasyonunu aramak yerine pahalı ama yaygın olan 5 büyük firmanın istasyonundan birine yönelmek zorunda kaldığı belirtiliyor.

EPDK AYARI GELEBİLİR

Akaryakıt fiyatlarının 'Akdeniz Çanağı'nda yer alan Yunanistan, İspanya, İtalya ve Fransa'daki fiyatların ortalamasının üzerinde satışıyla ilgili tartışmalar sürerken, ekonomi çevreleri fiyatların EPDK tarafından belirlenmesi gerektiği görüşünde birleşiyor. EPDK'nın uluslararası fiyatlardan kamu otoritesi gibi fiyatları belli aralıkta belirlemesinin daha sağlıklı olduğu görüşünü dile getiriyorlar.

Sektörde kaçak iddiası

Fiyatlardaki bu anormallikler farklı iddialara yol açıyor. Sektör çevreleri akaryakıttaki kaçaktan dolayı bu küçük firmaların düşük fiyatla satış yaptığını iddia ediyor. Küçük firmaların getirdiği, kaçak ürünü satarken aynı zamanda da 5 büyük firmadan birinin adını vererek, 'kendi ürününün aslında markersiz olduğunu gizlemiş' oldukları iddiaları var.Sektör içerisinde bir diğer kesim ise jet yakıtı ve deniz yakıtı türü ÖTV'si sıfır ürünlerin gerçek sahiplerine teslim edilmeyerek, içerisine konulan katkı maddeleri ile motorin haline getirilmesi ile küçük firmalara satışının olduğunu iddia ediyorlar. Böyle olunca da litresi 2,5 TL olan jet yakıtı veya deniz yakıtının 3,75'lerden satışında kar edilebildiği kaydediliyor.

AB'ye göre yüzde 30 pahalı

Akdeniz Çanağı ile Türkiye'yi karşılaştıran 'vergi yüksek' kesimi akaryakıtın yüzde 30 pahalı satıldığını belirtiyorlar. Ham petrolün Akdeniz Çanağı'ndaki ülkelerde ortalama fiyatı 0,50 avro olarak hesaplandığında, benzinde rafineri, bayi, dağıtım gibi marjların yüzde 0, 22-0,32 avro arasında değiştiğini ortaya atıyorlar. Motorinde ise yüzde 0,27-0,30 avro arasında bir marj bulunduğuna, benzindeki marj seviyesinin ise 0,18 avro olduğunu hesaplıyorlar. Akdeniz Çanağında benzinde KDV 0,25-0,32 avro iken, ÖTV 0,42-0,67 avro arasında bulunduğunu belirten bu kesim, Türkiye'de benzin fiyatlarına 0,27 avro KDV, 0,91 avro ÖTV eklendiğini hesap ediyorlar.