Ticaret Bakanlığı, yurt içinde zeytinyağı fiyatlarının artması nedeniyle zeytinyağı ihracatına 3 ay yasak getirdi.
Bakanlık'tan yapılan açıklamada, artan dış talep nedeniyle dökme ve varilli zeytinyağı ihracatının yurt içinde tüketiciye olumsuz etkileri olduğu belirtilerek, "Önümüzdeki zeytinyağı hasat döneminin başlangıcına (1 Kasım 2023) kadar dökme veya varilli zeytinyağı ihracatına yönelik olarak ilave tedbirler yürürlüğe konulmuştur" denildi.
Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamada; Uluslararası Zeytin Konseyi verilerine göre, Avrupa'da yaşanan kuraklık nedeniyle İspanya ve İtalya başta olmak üzere dünyada zeytinyağı üretimi 2022/2023 sezonunda yüzde 20 oranında azalırken, Türkiye'nin üretiminin yüzde 62 artış gösterdiği belirtildi. Açıklamada, "Diğer taraftan toplam zeytinyağı ihracatımız ise 2022/23 sezonu kasım-temmuz döneminde, bir önceki sezonun aynı dönemine göre; miktar bazında yüzde 240 artarak 136,5 bin tona ulaşmıştır. Aynı dönemde, ambalajlı zeytinyağı ihracatımız miktar bazında yüzde 3 artarken, dökme zeytinyağı ihracatımız 5,5 kat, varilli ihracatımız ise 4 kat artmıştır. İhracatın sevkiyat türüne göre dağılımına bakıldığında ise dökme ve varilli zeytinyağı ihracatının toplam ihracattaki miktar bazında payı yüzde 42'den yüzde 83'e yükselmiştir. Dökme ve varilli zeytinyağı ihracatındaki hızlı yükseliş, yurt içi fiyatlara da yansımış olup, zeytinyağı perakende fiyatlarında iç piyasada görülen artış, son bir yıllık dönemde genel fiyat artışının oldukça üzerinde seyretmektedir.
Dünya zeytinyağı üretimindeki azalmaya paralel olarak dünya zeytinyağı fiyatları da artış göstermekte olup, Haziran 2023 itibarıyla üretici/borsa fiyatları bir önceki yılın aynı dönemine göre Türkiye'de yüzde 102, İspanya'da yüzde 84, İtalya'da yüzde 58 ve Yunanistan'da yüzde 72 oranında artmıştır" denildi.
KİLO BAŞINA 20 CENT KESİNTİ
Avrupa Birliği'nin yüksek gümrük vergilerinden dolayı Türkiye'nin AB üyesi ülkelere olan katma değerli ve nihai tüketiciye yönelik ambalajlı zeytinyağı ihracatı çok düşük miktarda yapılabildiğine dikkat çekilerek, şu ifadeler yer aldı: "Ancak özellikle İtalya ve İspanya, ülkemizden ithal ettikleri dökme ve varilli zeytinyağını işleyerek yeniden üçüncü ülkelere pazarlamaktadır. İçinde bulunulan 2022/23 sezonu kasım-temmuz döneminde, dökme ve varilli ihracatımızın bir önceki sezonun aynı dönemine göre İspanya'ya 21 kat, İtalya'ya ise 44 kat artış gösterdiği görülmektedir. Bu itibarla, dış talep sebebiyle yükselen dökme ve varilli zeytinyağı ihracatının, ambalajlı zeytinyağına yönlendirilerek katma değerli ürün ihracatına katkı sağlanması amacından hareketle, her türlü dökme ve varilli zeytinyağı ihracatında kilogram başına 20 cent kesinti yapılması hususunu düzenleyen Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonu Hakkında Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair 7391 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı, 19 Temmuz 2023 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir" denildi.
YOĞUN TEMASLAR SONRASI EK TEDBİRLER
Ticaret Bakanlığı'nca, zeytinyağı sektörüne ilişkin dış ticaret, yurt içi arz, tedarik, yurt dışı ve yurt içi fiyatlar, konusunda Türkiye ve dünyadaki güncel gelişmeler sektör paydaşlarıyla yoğun temas halinde yakından takip edildiğine işaret edilerek, "Bu çerçevede dünyada azalan zeytinyağı rekoltesinin sebep olduğu artan dış talep ve dünya fiyatları sebebiyle önemli ölçüde yükselen dökme ve varilli zeytinyağı ihracatının yurt içi tüketici fiyatlarına olan olumsuz etkisinin devam ettiği kaydedilmiştir. Bakanlığımızca bu şartlar altında yeniden bir değerlendirme yapılarak, önümüzdeki zeytinyağı hasat döneminin başlangıcına (1 Kasım 2023) kadar, dökme veya varilli zeytinyağı ihracatına yönelik olarak ilave tedbirler yürürlüğe konulmuştur" denildi.
