Büyük Deprem Yaklaşıyor mu?

İstatistik çalışmaları kapsamında 1754'te İzmit'te meydana gelen depremden 12 yıl sonra 1766'da Marmara Denizi'nde iki büyük deprem meydana geldiğini vurgulayan bilim adamları, buradan yola çıkarak 1999'da meydana gelen Marmara depreminden 12 yıl sonra yani 2011'de bir deprem olma olasılığına dikkat çekiyor.

İTÜ Maden Fakültesi Jeofizik Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Haluk Eyidoğan, 1999 depreminin ardından yapılan tüm bilimsel çalışmaları topladığı makalesinde, bu konuyu da gündeme taşıdı. Eyidoğan makalesinde, ABD Princeton Üniversitesi'nde yerbilimci olan Prof. Aurelia Hubert-Ferrari'nin konuyla ilgili düşüncelerini şöyle dile getirdi:

"Hubert-Ferrari 1754 İzmit depreminin, 12 yıl sonra 1766 İstanbul depremlerini tetiklediğini savunmuştur. Yerleri tartışmalı olmakla birlikte Marmara'da en fazla hasar yapıcı depremlerin 1754, 1766 ve 1509'da olan depremler olduğu anlaşılmaktadır

Tarihsel depremlerin yerleri konusunda henüz bir netlik olmadığını belirten Eyidoğan, "Bu konuda daha çok belgenin araştırılması gerekiyor. Yerleri ve büyüklükleri belli olunca tahminler daha sağlıklı olur. Ama yine de mevcut bilgilerden yola çıkarak depremin yerini ve büyüklüğünü tahmin edebiliyoruz. Ama elimizde daha net bilgiler olsaydı, daha yakın tahminlerde bulunabilirdik" diye konuştu.

İTÜ Maden Fakültesi Jeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Celal Şengör de, 1754 ve 1766 depremlerine dikkat çekerek, iki büyük depremin arasında 12 yıl olduğunu, bunun tekrar olabileceğini vurgulamıştı.

Bayındırlık ve İskân Bakanlığı Afet İşleri Genel Müdürlüğü Deprem Araştırma Dairesi'nin yaptığı bir araştırmada da, yüzyıllara göre Marmara Denizi'nde meydana gelen depremlerin tarihleri incelenerek, Orta Marmara Fayı üzerinde 1766'dan bu yana deprem olmadığına dikkat çekildi. Orta Marmara fayı üzerinde depremin yinelenme aralığının 250-300 yıl olduğu belirtilen araştırmada, "En son 1766'da depremler olduğuna göre, bir dahaki depremin oluş tarihi tahmini 2016-2066" denildi.

Merhum Prof. Dr. Aykut Barka ile Ali Er'in hazırladıkları, "İstanbul depremini bekleyen şehir" adlı kitapta, 1754 İzmit ve 1766'da (22 Mayıs ve 5 Ağustos) Marmara Denizi'nde meydana gelen depremlere ait şu bilgiler yer alıyor:

• 2 Eylül 1754 depremi: Deprem, İzmit Körfezi etrafındaki köyleri yıktı, İstanbul'da büyük can kaybı ve maddi hasara yol açtı. Sarsıntının iki dakika, hatta kesintili olarak 10 dakikaya kadar sürdüğünü iddia edenler oldu. Ancak daha ciddi kaynaklarda sarsıntının 30 saniyeyi aşmadığı belirtildi. Sarkaçlı saatler durdu. Venedik Elçiliği, depremde çanın beş dakika çaldığını bildirdi.

• 1776 Mayıs ve Ağustos depremleri: 22 Mayıs 1766 sabahı meydana geldi. Deprem, İstanbul'da çok sayıda binayı yıktı, yaklaşık 5 bin kişi yaşamını yitirdi. Depremin yol açtığı tsunami özellikle Boğaz kıyılarını ve Mudanya Körfezi'ni vurdu. Galata ve Haliç'in karşı kıyıları sular altında kaldı. Marmara'da yerleşimin olmadığı bir ada yarısına kadar battı.