Toplumsal barışı ve bütünleştirmeyi sağlamak için başlatılan kardeşlik projesinde yeni aşama için, çözüm sürecine hukuki güvence oluşturan 6 maddelik tasarının yasalaşması bekleniyor. Bu adımın ardından hükümet süreçte bir üst aşamaya geçerek, geri dönüşler için altyapıyı hazırlayacak.

 

Meclis İçişleri Komisyonu'nda kabul edilen Terörün Sona Erdirilmesi ve Toplumsal Bütünleşmenin Güçlendirilmesine Dair Kanun Tasarısı'nın yasallaşmasının ardından çözüm sürecinde yeni aşamaya geçilecek. Süreci yasal zemine kavuşturacak yasa tasarısının kanunlaşmasının ardından Kamu Güvenliği Müsteşarlığı bünyesinde yeni bir sekreterya kurulacak. Hükumet geri dönüşlerin sağlanabilmesi için teknik ve hukuki altyapı çalışmalarına başlayacak. Yıl sonuna kadar çalışmaların tamamlanması halinde ise 2015'in ilk çeyreğinde ilk geri dönüşlerin başlaması bekleniyor.

 

ÖZEL SEKRETERYA

 

Çözüm sürecini hızlandırmak için kurulacak sekreterya ağırlıklı olarak Erbil'de çalışacak. Sürecin başladığı günden yapılan dolaylı görüşmeleri bu sekreterya sürdürecek. Kandil ile yapılacak görüşmeler tamamen dağdan inişlerin önünü açacak teknik görüşmeler olacak. Bu kapsamda Erbil'de ve Ankara'da birlikte koordineli çalışacak iki sekreterya kurulacak. İki sekreterya arasındaki koordinasyona bağlı olarak habur Sınır Kapısı'nda da geri dönüşleri kayıt altına almak ve alan çalışmalarında yer alacak bir ofis kurulacak.

 

KANDİL İÇİN İLK TAHLİYE TARİHİ 2015 TEMMUZ'U

 

Bir buçuk yıldan bu yana sürdürülen çözüm sürecinin ete kemiğe bürünmesi ile birlikte önce Kuzey Irak'taki eski PKK'lılar ardından Mahmur ve en son aşamada ise Kandil'deki PKK'lıların dönüşleri sağlanacak. 6 bin 155 PKK'lının bulunduğu tahmin edilen Kandil'den dönüşler ise kademeli olarak sağlanacak.

 

İlk aşamada Mahmur ve Kuzey Irak'taki eski PKK'lıların geri dönüşünün büyük ölçüde tamamlanması ile 2015'in Temmuz ayında Kandil'den ilk kademe inişlerin yolu açılacak. İlk kademe inişlerin 2 bin 518 kişi ile sınırlı olması beklenirken, bunların daha önce ciddi suçlara bulaşmadıkları ve gelişlerinin önünde herhangi bir engel olmayan kişilerden oluşuyor. 2 bin 168 kişinin dönüşünün ise 2015 Aralık ayına kadar sürmesi bekleniyor. Diğer taraftan dönüşlerin Erbil ve Habur'dan takip edileceği belirtiliyor.

 

AKSİLİK OLURSA GEÇİŞ İÇİN KAMP KURULACAK

 

İlk kademe PKK'lıların geri çekilmesi ile birlikte toplumdaki beklentiler ve sürecin işleyişine göre 2. kademe dönüşler için zemin hazırlanacak. 2. kademede ise 2 bin 145 kişinin olması bekleniyor. Ancak süreçte bölgesel denklemler de dikkate alınarak beklenmeyen aksiliklerin olması durumunda 2. kademe dönüşler önce Mahmur ve Ranya kasabasında kurulacak kamplara ardından Türkiye'ye geçişler için zaman kazanılacak. Bu sürecin de Temmuz 2016'ya kadar sürmesi bekleniyor.

 

AVRUPA İLE GÖRÜŞME

 

Yasal düzenlemelerin ardından örgütün Avrupa kanadı ile bir görüşme gerçekleştirilecek ve örgütün Avrupa'daki kanadının Türkiye'ye dönüş için gerekli koşullar oluşturulacak. Ekim ayında Brüksel'de yapılacak ilk resmi temasla birlikte Aralık ayında geri dönüşün zemini hazırlanacak. Avrupa'daki 795 kişi için ilk dönüşler Aralık ayından itibaren başlayacak. Ancak PKK'lılar, bulundukları ülkelerde kalmak isterlerse Türkiye'ye girişlerinin önündeki engeller ortadan kalkmış olacak.

 

Kuzey Irak'tan aşama aşama gelecekler

 

Bu çalışmada öncelik sürecin ardından silahı bırakıp dağdan inen ve Erbil, Süleymaniye ve Dohuk kentlerinde yaşamını sürdüren 3 bin 971 kişiden hakkında herhangi bir arama ve eylem kaydı bulunmayan bin 711 eski PKK'lının gelmesi sağlanacak. Bunların gelmesi ile birlikte ortaya çıkacak durumun ardından 2015'in Haziran ayına kadar Irak Kürdistanı'nda kalan 2 bin 260 kişiden 2 bin 209 kişinin gelişinin önü açılacak. Geriye kalan 51 kişi ise haklarındaki kırmızı bülten nedeni ile bir süre daha bekleyecek.

 

En önemli ayağı Mahmur

 

Çözüm paketinin TBMM'den geçmesinin ardından 3 aylık teknik ve yasal altyapının oluşturulması ile harekete geçilmesi planlanırken, uzun bir zamandan bu yana gündemde olan ve çözüm tartışmalarının her başlatıldığı dönemde gündeme gelen Mahmur Kampı geri dönüşün en önemli hamlesi olacak. 10 bin 483 kişinin yaşamını sürdürdüğü kamptan dönüşlerin Kasım ayında start alması, kış şartları da gözönünde tutularak 2015 yılının Temmuz ayına kadar Mahmur'dan dönüşler için çalışmlar sürdürülecek. Mahmur Kampı'nın IŞİD'in kontrolündeki Musul kenti sınırları içinde olması ve bazı dış güçlerin süreci sabote edebileceği endişesi nedeniyle 11 Haziran sonrası tamamen Kürt yönetiminin kontrolüne geçen Mahmur Kampı'nda güvenlik önemleri arttırılacak. Erbil'deki sekreterya Mahmur'dan dönüşleri organize edecek.

 

Rehabilitasyon ve normalleşme

 

Avrupa'dan, Mahmur Kampı'ndan dönüşler ve Irak Kürdistan bölgesinde yaşayan ancak 1999'dan buyana örgütten kopup yaşamını bu bölgede devam ettiren PKK'lıların dönüşünün ardından Kandil'den 1. ve 2. kademe inişlerin sağlanması ile birlikte rehabilitasyon ve normalleşme süreci çalışmaları başlatılacak. Ardından süreçte beklenmeyen bir gelişme olmazsa sürecin son aşamasında örgütün beyin takımının da içinde yer aldığı bin 492 kişi için İran KDP'si modeli olarak anılan bir uygulama hayata geçirilecek. Irak Kürdistan bölgesinde Mahmur, Ranya ve Koysancak'ta kurulacak 3 kampta bir süre yaşamlarını sürdürecek olan PKK'lıların 127'si hariç geri kalanı için 2 yıl içinde evlerine dönüşlerinin önü açılacak.

 

Sabıkalılar Erbil'de

 

Daha önce Kandil'den inip Irak Kürdistan bölgesinde yaşamını devam ettiren 51 eski örgüt mensubu ve hali hazırda Kandil'de bulunan 127 kişi için ise Erbil'de yaşamlarını sürdürecek. Öte yandan Kandil'in ikinci kademe ve 3. kademede dönüşleri sağlanacak PKK'lıların bir kısmını PYD'nin kontrolündeki Rojava'ya kaydırmayı planladığı, bu nedenle 2. ve 3. kademe dönüşler konusunda bir görüş belirtmedi kaydediliyor.

 

Çözüm paketi komisyondan geçti

 

Çözüm sürecini yasa güvencesi altına alan ve terör örgütü üyelerinin silah bırakarak normal hayata kazandırılmasını amaçlayan 6 maddelik kanun tasarısı TBMM İçişleri Komisyonu'nda kabul edildi. Tasarıyla, terörün sona erdirilmesi ve toplumsal bütünleşmenin güçlendirilmesine yönelik siyasi, hukuki, sosyo-ekonomik, psikolojik, insan hakları, güvenlik ve silahsızlandırma alanları ve bağlantılı konularda atılabilecek adımları belirleyecek. Silah bırakan örgüt mensuplarının eve dönüşleri ile sosyal yaşama katılım ve uyumlarının temini için gerekli tedbirleri alacak. Düzenleme kapsamında verilen görevler, kamu kurum ve kuruluşlarınca ivedilikle yerine getirilecek. Verilen görevleri yerine getiren kişilerin cezai sorumluluğu doğmayacak.