Afrika'da sıkça görülmeye başlanan ve Kongo Cumhuriyeti'nde etkisini ağır bir şekilde hissettiren maymun çiçeği virüsü (mpox) nedeniyle bugün toplanan Dünya Sağlık Örgütü küresel çapta acil durum ilan edildiğini duyurdu.

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus, "DSÖ Acil Durum Komitesi bugün toplandı ve bana (M çiçeği virüsüyle ilgili) durumun uluslararası öneme sahip bir halk sağlığı acil durumu oluşturduğu tavsiye görüşünü paylaştı. Bu tavsiyeyi kabul ettim" dedi.

Ghebreyesus, M çiçeği virüsünün (Mpox) Afrika ve diğer bölgelerde daha fazla uluslararası yayılma potansiyeli olasılığı karşısında DSÖ tarafından düzenlenen Acil Durum Komitesi toplantısının ardından değerlendirmelerde bulundu.

Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nde M çiçeği virüsüyle ilgili vakaların 10 yıldan uzun süredir bildirildiğini kaydeden Ghebreyesus, her yıl bildirilen vaka sayısında istikrarlı artışın yaşandığını kaydetti.

524 kişi mpox nedeniyle hayatını kaybetti

Ghebreyesus, "Geçtiğimiz yıl bildirilen vaka sayısı önemli ölçüde arttı. Bu yıl şu ana kadar bildirilen vaka sayısı 14 binden fazla. Hastalıkla ilgili 524 ölüm yaşandı ve geçen yılın toplamını çoktan aştı." dedi.

Geçen hafta Kongo Demokratik Cumhuriyeti ve Afrika'daki diğer ülkelerde M çiçeği vakalarındaki artışı değerlendirmek için Uluslararası Sağlık Tüzüğü kapsamında bir Acil Durum Komitesi toplayacağını duyurduğunu hatırlatan Ghebreyesus, "DSÖ Acil Durum Komitesi bugün toplandı ve bana (M çiçeği virüsüyle ilgili) durumun uluslararası öneme sahip bir halk sağlığı acil durumu oluşturduğu tavsiye görüşünü bildirdi. Bu tavsiyeyi kabul ettim" dedi.

Ghebreyesus, komitenin tavsiyesinin, Afrika Birliği'nin dün Afrika ülkelerinde hızla yayılan M çiçeği virüsüne karşı kıta çapında halk sağlığı için acil durum ilan etmesiyle uyumlu olduğunu da kaydetti.

Hem hayvanlardan hem insanlardan bulaşıyor

M çiçeği virüsü fareler ve sincaplar gibi kemirgen hayvanlardan veya enfekte olmuş bireylerden bulaşıyor. Virüsün neden olduğu vücut döküntülerine dokunmak, bu döküntülerin bulaştığı giysi, çarşaf, havlu ve benzeri eşyaları kullanmak ve vücut sıvılarıyla temas etmek en önemli bulaş nedenleri arasında yer alıyor.

İlk belirtiler virüsü kaptıktan sonraki 5 ila 21 günde ortaya çıkabiliyor. Virüs genelde yüksek ateş, baş, sırt ve kas ağrısı, lenf bezlerinde şişlik, yorgunluk, üşüme, titreme ve ciltte su çiçeğine benzer kabarcıklara neden oluyor.

Özel bir tedavi yöntemi olmayan hastalığın tedavisi antiviral ilaçlarla yapılıyor. Vakaların büyük bir kısmı hastalığı hafif geçiriyor ve birkaç hafta içinde sağlığına kavuşuyor.

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), "maymun çiçeği hastalığı (Monkeypox)" ismini, 2022'de ırkçılık ve ayrımcılık kaygısıyla "mpox" olarak değiştirdi.

Maymun Çiçeği Virüsü nedir?

Maymun çiçeği, Poxviridae adlı virüs ailesine ve Orthopoxvirus cinsine ait Monkeypox virüsünden kaynaklanan bir hastalık. Poxviridae ailesinde yer alan diğer virüsler olan Variola virüsü çiçek hastalığına, Cowpox virüsü sığır çiçeğine yol açarken Vaccinia virüsü ise çiçek aşısı üretiminde kullanılıyor.

Hastalığın adı her ne kadar maymun çiçeği olsa da virüs, aslında kemirgenlerden köken alıyor. 1958 yılında bir araştırma için tutulmakta olan maymun kolonilerinde çiçek hastalığına benzer belirtilerle görülen iki farklı salgın sonucunda tespit edilen virüs, bu nedenle maymun çiçeği olarak adlandırıldı.

İnsanlarda ise maymun çiçeği virüsünün enfeksiyonu ilk kez 1970 yılında görüldü. Bu yıllardan günümüze dek maymun çiçeği Afrika kıtasında tek tük bildirilen vakalar şeklinde düzenli olarak görülmekteydi. Tropikal yağmur ormanlarının bolca yer aldığı Batı ve Orta Afrika’da uzun yıllardır görülen ve bu bölge ile sınırlı kalan maymun çiçeği, nadir olarak bölgeden ihraç edilen hayvanların yol açtığı bulaş ile dünyanın farklı yerlerine ulaşabilmekteydi.