Başbakan ve Bakanlardan oluşan heyetin İran ziyareti ile gündeme gelen "doğalgaz" meselesinde, Türkiye'nin çok önemli stratejik hatalar ve organizasyonda yaşanan sıkıntılar sebebiyle doğalgazı ucuza alamadığı anlaşıldı.

Konuyu gündeme getiren basın, "490 dolara aldığımız gazın şu an Azerilerde 45 dolar olduğunu" ortaya koydu. Türkiye şu anda hem İran'la hem de Azerbaycan'la doğalgaz anlaşması yapmış durumda.

AZERİLERDEN ASGARİ ALIM ŞARTI

Aslında Azeri doğalgazının bin metreküpü 335 dolardan satılıyor. Fakat Azeriler, asgari alımın üzerindeki doğalgazı bin metreküpü 45 dolar gibi ucuz bir fiyattan satıyor. Yani Türkiye eğer Azeri doğalgazının asgari alımını gerçekleştirse ondan sonra alacağı her bin metreküpe sadece 45 dolar ödeyebilecek.

GEREKLİ ALT YAPI ÇALIŞMALARI YAPILMADI

Fakat bu ne yazık ki mümkün olamıyor. Zira doğalgaz petrol gibi değil. Ekonomik olmayan, pahalı ve zor depolama şartları var. Diğer handikap ise Türkiye'nin Azeri gazı ile İran gazını aynı hat üzerinden almak zorunda kalması.

Türkiye yeterli alt yapı yatırımını yapmadığı (boru hattı döşemediği) ve yeni pompa istasyonları (kompresörler) döşemediği için Azeri gazının alamıyor.

İRAN'A ALMADIĞIMIZ GAZIN PARASINI ÖDEMEK ZORUNDA KALDIK

Asıl büyük yanlış ise İran doğalgazı için yapılan anlaşmanın şartlarında ortaya çıkıyor. Zira Türkiye'nin İranla anlaşmasına göre, asgari doğalgaz miktarını mutlaka alması gerekiyor çünkü kontratta "al ya da öde" (take or pay) maddesi yer alıyor. Yani eğer Türkiye 2014'e kadar İran'a taahhüd ettiği miktarda doğalgazı almazsa bile parasını ödemek zorunda kalacak. Daha açık söylemek gerekirse, almayı taahhüd edip de almadığımız doğalgaz var. Yani para ödenmiş ama alınmamış. İşte bu sebeplerle Türkiye İran'dan pahalı bir şekilde doğalgaz alımına devam ediyor.

DERHAL ATLYAPI ÇALIŞMASI YAPILMALI

Eğer yeterli alt yapı yatırımları yapılsaydı ve İran'la anlaşmanın şartları bu kadar ağır olmasaydı Türkiye şu anda Azerilerden bin metreküpü 490 dolar yerine bin metreküpü 45 dolardan doğalgaz alabilecekti. Türkiye'nin bu çelişkiden kurtulması içinse derhal altyapı yatırımları yapıp ucuz doğalgaz alma fırsatını değerlendirmesi gerektiği vurgulanıyor.