Trabzon Milletvekili Hüseyin Örs, TBMM Başkanlığına araştırma önergesi verdi.

Haber61 – Haber Servisi – İYİ Parti Trabzon Milletvekili Hüseyin Örs, Yaş Meyve Sebze Üretimi ve İhracatı ile ilgili sorunların araştırılması için TBMM Başkanlığı’na araştırma önergesi verdi.

“Yaş Meyve Sebze Üretimi ve İhracatı ile İlgili Sektörde Yerinde İnceleme Yapmak Suretiyle Bu Sektörün Sorunları, Geleceği ve Alınması Gereken Önlemlerin Araştırılması” için Anayasanın 98 ve TBMM İçtüzüğünün 104 ve 105.  Maddeleri uyarınca bir Meclis Araştırması açılması için önerge veren Hüseyin Örs bu önergesine gerekçe olarak ise şu ifadeleri kullandı;

“Türkiye’den Rusya’ya 1 Ocak-26 Aralık 2018 döneminde yapılan 1 milyon 14 bin 679 tonluk yaş meyve sebze ihracatının yaklaşık %21’i Trabzon’dan gerçekleştirilmiştir. 

Bu ihracat karşılığı ülkemiz 650 milyon 682 bin 199 dolar girdi sağlarken, Trabzon ilinden gerçekleşen ihracatın karşılığı girdi; 138 milyon 687 bin 204 dolar seviyesinde gerçekleşmiştir.

Rusya federasyonu ihracatçılarımız açısından önemli bir pazar olmasına rağmen; Rusya federasyonuna ihracat yapan ihracatçılarımız büyük sorunlar yaşamaktadır. Bugün; yaş meyve ve sebze ihracatçıları; özellikle 2018 yılı nisan ayından itibaren Rusya Federasyonu’na yaptıkları ihracatta; adeta örtülü bir ambargo uygulaması ile karşı karşıya kalmış bulunmaktadırlar.

Nisan 2018 ayından itibaren farklı engellemeler ile ihracatçılarımız; Rus müşterilerine ürünlerini zamanında gönderememekte, ürünlerini Rusya’ya sokamamaktadırlar.

Bu durum ihracatçılarımızı, iflasın eşiğine getirmiş, üreticiden almış olduğu ürünlerin parasını ödeyemez duruma düşürmüştür.

Üreticinin alın terini ihracat yoluyla değere dönüştüren ihracatçılarımız, bu sorunu yetkili makamlara intikal ettirmesine rağmen aylardır bir sonuç alamadıklarını ifade etmektedirler. 

Trabzon’dan Rusya Federasyonu’na yapılan yaş meyve sebze ihracatı 2018 yılında; geçen yıla oranla  %26 düşmüştür. 

İhracatçılarımız; ülkemizden Rusya Federasyonu’nun Novorossiysk, gelincik ve Tuapse limanlarına sevk edilen yaş meyve sebze ürünlerini taşıyan gemilerin limanlara yanaştırılmadığını, 1 hafta gemi içinde bekleyen ürünlerin bozulmaya ve çürümeye yüz tuttuğunu ifade edilerek konu hakkında çözüm talep etmektedir.

Samsun Limanından Rusya Federasyonu Novorossiysk, Gelincik ve Tuapse Limanlarına yaş meyve sebze taşıyan ihracatçılarımıza ait gemilerdeki ürünler, Rusya federasyonu karantina teşkilatı tarafından kontrol ve incelemesi yapıldıktan sonra; gemilerden indirilerek ithalat işlemelerinin başlatılabildiği, bunun için de tüm ürünler analize tabi tutularak, analiz sonuçlarının Rusya Federal Karantina Kurumu laboratuvarlarından en erken 4-5 günde alınabildiği, gerek karantina kontrolü yapan ve gerekse laboratuvarlardaki personel yetersizliğinden ürünlerin gemi üzerinde 6-7 güne yakın bekletildiği ve bu bekletilme sonucu gemi içinde kapalı alanda bekleyen ürünlerin bozulması neticesinde çok büyük mağduriyet yaşandığı görülmektedir. Yaklaşık 6 aydır devam eden bu uygulama nedeniyle yetkili bakanlık ve kurumlara yapılan başvurulardan hiçbir sonuç alınmadığı da ayrıca ifade edilmektedir.

Rusya,  Türkiye’den yaş sebze ve meyve ürünlerini taşıyan Türk firmalarına ait gemilerin yanaştığı gelincik limanını 2 yıl süreyle tamir amacıyla kapatma kararı almıştır. Bu karar ihracatçılarımızı kara kara düşünmeye sevk etmiştir. İhracatçı “hangi limana gideceğim?” diye sormaktadır. Buradan da anlaşılacağı üzere yeni yılla birlikte Rusya’ya yaş meyve sebze ihracatı daha da zorlaşacaktır.  Bu noktada ülkemize en yakın liman olan Rusya’nın Soçhi/Adler Limanı’nın yük trafiğine açılması büyük önem arz etmektedir. Bugüne kadar bu konuda yapılan girişimler sonuçsuz kalmıştı. Vakit geçirilmeden Trabzon ilinden Rusya’nın Adler Limanı’na karşılıklı yük gemisi seferlerinin düzenlenebilmesi için Rusya nezdinde gerekli girişimlerde bulunulmalıdır. İhracatçılarımız, ayrıca Rusya tarafından kapatılacak gelincik limanına alternatif olarak; Novorosiysk limanında Türk yaş sebze ve meyve yükü taşıyan gemileri için yer tahsisi yapılması için gerekli girişimlerde bulunulmasını talep etmektedir. İkinci bir alternatif olarak; “Taman” ve “Kavkaz” limanlarında da Türk ihracatçılarına ihraç yükü için yer tahsisi yapılması amacıyla Rusya makamları nezdinde girişimlerde bulunulmalıdır.

Rusya ile ilişkilerimiz “en üst düzeyde” denilen bir noktada hala daha yeşil pasaport sahiplerinden dahi vize istenmesinin izahı yoktur.  İhraç yükü taşıyan tır şoförlerinin vize almakta karşılaştıkları problemler çözülememiştir. Tır şoförlerimiz yani; Türk ihraç ürününü taşıyan araç sürücülerimiz Rusya’ya vizesiz giremiyor. Bir tır şoföründen Rusya vizesi alabilmesi için şoför başına yıllık 600 Dolar’a yakın vize ücreti ödemesi istenmektedir. Bu ücreti şoför esnafı, tır sürücülerimiz ödeyemediği gibi, birçok firma da bu kadar yüksek olan bir ücreti ödeyerek;  şoför için vize alamamaktadır.

Bunun yanında; Rusya ile karşılıklı yapılan karayolu taşımacılığı protokolleri gereği, her yıl için taşıma yapacak tır araçları için geçiş belgesi (dozbola) sayısı belirlenmektedir. 2018 yılı için belirlenen 9.000 adet geçiş belgesi 15 Kasım itibariyle tükenmiş, yeni belge tahsisi için hiçbir çalışma yapılmamıştır. Yani 15 Kasımdan itibaren  ihracatçı karayolu ile yükünü Rusya’ya taşıtacak Türk plakalı tır bulamamaktadır. Yükünü yabancı plakalı veya Rus plakalı taşıtlarla taşıtmak zorunda bırakılmıştır. Yani ihraç malını taşımak için ihracatçı yabancı ülke taşıtlarına yük vermeye mecbur kılınmıştır.”