İçişleri Bakanlığınca, 81 il valiliğine, 23, 24, 25 ve 26 Nisan'da 31 ilde uygulanacak sokağa çıkma kısıtlamasıyla ilgili genelge gönderildi. Genelge’de sokağa kısıtlama süresince açık kalacak işletmelere ilişkin detaylar da yer aldı.
İçişleri Bakanlığı, 81 İl Valiliğine yeni tip korona virüs (Kovid-19) salgını ile mücadele kapsamında “Sokağa Çıkma Kısıtlaması Genelgesi” gönderdi.
Genelge ile büyükşehir statüsündeki 30 İl ile Zonguldak il sınırlarında 22.04.2020 tarihi saat 24.00 ile 26.04.2020 tarihi saat 24.00 arasında belirtilen istisnalar hariç olmak üzere vatandaşların sokağa çıkmaları kısıtlanacak.
Bakanlığın valiliklere gönderdiği genelgede, korona virüs salgınının görüldüğü andan itibaren, Sağlık Bakanlığı ve Bilim Kurulunun önerileri ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın talimatları doğrultusunda; salgının toplum sağlığı ve kamu düzeni açısından oluşturduğu riski yönetme, sosyal izolasyonu temin, sosyal mesafeyi koruma ve yayılım hızını kontrol altında tutma amacıyla birçok tedbir kararı alınarak uygulamaya geçirildiği belirtildi.
Alınan tedbirlerin, salgının yayılım hızının düşürülmesine olan etkisinin en üst noktaya taşınabilmesi amacıyla; Büyükşehir statüsündeki 30 il ile Zonguldak ilini kapsayacak şekilde, İl İdaresi Kanununun 11/C maddesi ile Umumi Hıfzıssıhha Kanununun 27 ve 72. maddeleri uyarınca il valileri tarafından aşağıdaki ek tedbirlerin alınması gerektiği ifade edildi.
Bu kapsamda;
Söz konusu 4 gün süresince belirtilen istisnalar hariç olmak üzere Büyükşehir statüsündeki 30 il (Adana, Ankara, Antalya, Aydın, Balıkesir, Bursa, Denizli, Diyarbakır, Erzurum, Eskişehir, Gaziantep, Hatay, İstanbul, İzmir, Kahramanmaraş, Kayseri, Kocaeli, Konya, Malatya, Manisa, Mardin, Mersin, Muğla, Ordu, Sakarya, Samsun, Şanlıurfa, Tekirdağ, Trabzon, Van) ile Zonguldak il sınırları içinde bulunan tüm vatandaşların sokağa çıkmaları kısıtlanacak.
Genelgeye göre, ramazanın başlayacak olması nedeniyle 21 ve 22 Nisan günleri market ve bakkalların çalışma saatleri 08.00-23.00 olarak belirlendi. 23 ve 24 Nisan'da market ve bakkallar 09.00-14.00 arasında faaliyet gösterecek, vatandaşlar ikametlerine yakın market ve bakkallara zorunlu ihtiyaçlarını karşılamak için araç kullanmamak şartıyla gidip gelebilecek. Aynı saatler arasında marketler ve bakkallar evlere/adrese servis şeklinde de satış yapabilecekler. Cumartesi ve Pazar günleri marketler ve bakkallar kapalı olacak.
Sokağa çıkma kısıtlaması süresince ekmek üretiminin yapıldığı fırın ve unlu mamul satan iş yerleri ile tatlı üreten yerler açık olacak. Bu iş yerleri tatlı satış amaçlı evlere servis şeklinde satış yapabilecekler.
Kamu güvenliğinin sağlanması ile acil çağrı merkezleri, AFAD ve Kızılay ile Vefa Sosyal Destek Birimleri'nde görevli olanlar kısıtlamadan muaf olacak. Sokağa çıkma kısıtlamasının olduğu perşembe ve cuma günleri gazete dağıtımı/satışı marketler ve bakkallar aracılığıyla yapılacak. Hafta sonu gazeteler, gazete şirketlerinin araçları, tespit edilecek içme suyu bayileri ve Vefa Sosyal Destek Birimleri aracılığıyla dağıtılacak. Başta sağlık ve güvenlik olmak üzere kamu düzeninin tesisi amacıyla, kamu görevlilerinin toplu ulaşımlarını teminen belediyelerce tedbir alınacak. Ekmek dağıtımının düzenli olması amacıyla vali ve kaymakamlar başkanlığında oluşturulacak komisyon, her mahalle için dağıtım planı yapacak. Tarımsal üretimin devamlılığı için gerekli ekim-dikim, sulama-ilaçlama faaliyetleri kapsamında izin verilenler kısıtlamadan muaf tutulacak.
Açık olacak kurum ve kuruluşlar
Ramazan ayı münasebetiyle, sokağa çıkma kısıtlamasının olacağı günler olan Perşembe, Cuma, Cumartesi ve Pazar günleri, sadece evlere paket servis şeklinde olmak üzere lokanta ve restoran tarzı işyerleri,
İlaç, tıbbi cihaz, tıbbi maske ve dezenfektan üretimi, nakliyesi ve satışına ilişkin faaliyetleri yürüten işyerleri, Kamu ve özel sağlık kurum ve kuruluşları, eczaneler, veteriner klinikleri ve hayvan hastaneleri,
Zorunlu kamu hizmetlerinin sürdürülmesi için gerekli kamu kurum ve kuruluşları ile işletmeler (Havalimanları, limanlar, sınır kapıları, gümrükler, karayolları, huzurevleri, yaşlı bakım evleri, rehabilitasyon merkezleri, Acil Çağrı Merkezleri, AFAD Birimleri, Vefa Sosyal Destek Birimleri, Göç İdaresi, PTT),
Valilikler/Kaymakamlıklar tarafından yerleşim merkezleri için her 50.000 nüfusa bir adet ve il sınırları içinden geçen şehirlerarası karayolu ve varsa otoyol üzerinde her 50 km için bir adet olmak üzere belirlenecek sayıda akaryakıt istasyonu ve lastik tamircisi (kura yöntemi ile belirlenecek) ve nöbetçi akaryakıt istasyonlarının marketleri açık olacak.
Ayrıca Genelgeye göre açık olacak iş yerleri şöyle;
Doğalgaz, elektrik, petrol sektöründe stratejik olarak faaliyet yürüten büyük tesis ve işletmeler,
Su, gazete ve mutfak tüpü dağıtım şirketleri,
Hayvan barınakları, hayvan çiftlikleri ve hayvan bakım merkezleri,
Sağlık hizmetlerinin kapasitesini arttırmaya yönelik acil inşaat, donanım gibi faaliyetleri yürüten işletme/firmalar,
Bulunduğu yerin İl/İlçe Hıfzıssıhha Kurulu tarafından izin verilmesi şartı ile makarna, un ve unlu mamüller, süt, et, balık üretimi gibi gıda maddelerinin üretiminin yapıldığı tesisler ve kağıt, kolonya üretimi başta olmak üzere hijyen malzemeleri ile bu malzemelerin üretimi için ihtiyaç duyulacak hammaddelerin üretiminin yapıldığı tesisler,
Yurt içi ve dışı taşımacılık ve lojistiğini yapan firmalar,
Oteller ve konaklama yerleri,
Gıda, temizlik ve ilaç gibi sektörlere ambalaj sağlayan üretim tesisleri,
Çalışanları inşaat alanında/maden alanında bulunan şantiyede konaklayarak yapımı veya çalışması devam eden büyük inşaatlar ile madenler
Gazete, radyo ve televizyon kuruluşları ile gazete basım matbaaları,
Daha önceden sözleşmeye/taahhüde bağlanmış ve belirlenen süre içerisinde yetiştirilmesi gereken ihracata konu; mal, malzeme, ürün, araç-gereç üreten iş yerleri ve tesisler
Perşembe ve Cuma günleri olmak üzere sebze-meyve halleri açık olacak.
Kısıtlama kapsamı dışında olacaklar
Genelgeye göre, sokağa çıkma kısıtlaması kapsamı dışında olanlar işe söyle sıralandı;
Perşembe günü ile sınırlı olmak üzere TBMM çalışanları,
Kamu düzeni ve güvenliğinin sağlanmasında görevli olanlar (Özel güvenlik görevlileri dahil),
Acil Çağrı Merkezleri, AFAD, Kızılay ve Vefa Sosyal Destek Birimlerinde görev alanlar, Cenaze defin işlemlerinde görevli olanlar ile birinci derece yakınlarının cenazelerine katılacak olanlar,
Elektrik, su, doğalgaz, telekomünikasyon gibi kesintiye uğramaması gereken iletim ve altyapı sistemlerinin sürdürülmesi ve arızalarının giderilmesinde görevli olanlar,
Ürün ve/veya malzemelerin nakliyesinde ya da lojistiğinde (kargo dahil), yurt içi ve yurt dışı taşımacılık, depolama ve ilgili faaliyetler kapsamında görevli olanlar,
Yaşlı bakımevi, huzurevi, rehabilitasyon merkezleri, çocuk evleri, sosyal koruma/bakım merkezleri çalışanları,
Otizm, ağır mental retardasyon, down sendromu gibi “Özel Gereksinimi” olanlar ile bunların veli/vasi veya refakatçileri,
Demir-çelik, cam, ferrokrom vb. sektörlerde faaliyet yürüten iş yerlerinin yüksek dereceli maden/cevher eritme fırınları ile soğuk hava depoları gibi zorunlu olarak çalıştırılması gereken bölümlerinde görevli olanlar,
Bankalar başta olmak üzere yurt çapında yaygın hizmet ağı olan kurum, kuruluş ve işletmelerin bilgi işlem merkezlerinin çalışanları,
Bozulma riski bulunan bitkisel ve hayvansal ürünlerin üretimi, işlenmesi, pazarlanması ve nakliyesinde çalışanlar,
Küçükbaş-büyükbaş hayvanları otlatanlar, arıcılık faaliyetini yürütenler, sokak hayvanlarını besleyecek kişiler ile ikametinin önü ile sınırlı olmak kaydıyla evcil hayvanlarının zorunlu ihtiyacını karşılamak üzere dışarı çıkacaklar,
Veteriner hekimler,
Ekmek dağıtımı ile marketler ve bakkalların evlere servis hizmetinde görevli olanlar,
Zorunlu sağlık randevusu olanlar (Kızılay'a yapılacak kan ve plazma bağışları dahil),
Yurt, pansiyon, şantiye gibi toplu yerlerde kalanların gereksinim duyacağı temel ihtiyaçların karşılanmasında görevli olanlar,
İş sağlığı ve güvenliği nedeniyle iş yerlerinden ayrılmaları riskli olan çalışanlar,
Servis hizmeti vermek üzere dışarıda olduklarını belgelemek şartı ile teknik servis çalışanları,
Tarımsal üretimin devamlılığı için gerekli olan ekim-dikim, sulama-ilaçlama gibi faaliyetler kapsamında bölgesel özelliklere göre İl/İlçe Hıfzıssıhha Kurullarınca izin verilenler,
Belediyelerin toplu taşıma, temizlik, katı atık, su ve kanalizasyon, ilaçlama, itfaiye ve mezarlık hizmetlerini yürütmek üzere hafta sonu çalışacak personel istisna kapsamında olacak.
Ayrıca, belirtilen istisnalar dışındaki tüm vatandaşların evlerinde kalması esas olacak ve seyahat izin belgeleri sokağa çıkma kısıtlaması süresince geçerli olacak.
Başta sağlık ve güvenlik olmak üzere kamu düzeninin tesisi amacıyla görevli olan kamu görevlilerinin şehir içi toplu ulaşımlarını teminen belediyelerce gerekli tedbirler alınacak.
Ekmek, su ve gazete dağıtımı yapılacak
Genelgede, ekmek dağıtımının düzenli olması amacıyla Vali ve Kaymakamların başkanlığında fırıncılar odası, yerel yönetim, emniyet ve jandarma temsilcilerinin katılımıyla oluşacak komisyon tarafından, her mahalle için muhtar görüşü de alınarak il ve ilçe ekmek dağıtım planı yapılacak.
Buna göre il/ilçedeki ekmek üreten iş yerlerinin sorumlu oldukları dağıtım bölgeleri ile her dağıtım bölgesi için görev yapacak araç listeleri belirlenecek. Bu şekilde yapılacak planlama dışında sadece Vefa Sosyal Destek Birimleri ekmek dağıtımını gerçekleştirebilecek.
Sokağa çıkma kısıtlamasının olduğu Perşembe ve Cuma günleri gazete dağıtımı marketler ve bakkallar aracılığı ile yapılırken Cumartesi ve Pazar günleri ise gazete dağıtımı, sadece gazete şirketlerinin ring halinde çalışacak kendi dağıtım araçları, tespit edilecek içme suyu dağıtım bayileri ve Vefa Sosyal Destek Birimleri aracılığıyla yapılacak.
Öte yandan alınan kararlara uymayan vatandaşlara Umumi Hıfzıssıhha Kanununun 282. maddesi gereğince idari para cezası verilmesi başta olmak üzere aykırılığın durumuna göre Kanunun ilgili maddeleri gereğince işlem yapılması, konusu suç teşkil eden davranışlara ilişkin Türk Ceza Kanununun 195 inci madde kapsamında gerekli adli işlemler başlatılacak.
