Danıştay 3. Havalimanı İçin Acele Kamulaştırma Kararını İptal Etti

Danıştay İdari Dava Daireleri Genel Kurulu (DİDDK), yapım aşamasındaki 3. Havaalanı Projesi için Bakanlar Kurulu'nun, "acele kamulaştırma" kararının yürütmesini durdurdu. Şimdi Dairenin esastan vereceği karar beklenecek. Önceki kararda, 'acele kamulaştırma' uygulanmadığı gerekçesiyle, yürütmenin durdurulması reddetilmişti.

DAİRE YÜRÜTMEYİ DURDURMAYI REDDETTİ

Davanın gelişimi şöyle oldu. İstanbul Barosu, Ağaçlı köylüleri adına açtığı davada, TOKİ'ye 3. Havaalanı Projesi için acele kamulaştırma yetkisi veren 17 Ocak 2014 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan, 2 Ocak 2014 tarihli Bakanlar Kurulu kararının iptali ve yürütmesinin durdurulmasını istedi. Başbakanlık ve TOKİ yanında, Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü davaya müdahil oldu. Baro, yargılama konusu acele kamulaştırma işleminin "yurt savunması" ya da "yurt savunmasına benzer" bir nitelikte olmadığının açık olduğu vurgulanarak, kararın durdurulmasını talep etti. Danıştay 6. Dairesi, 9 Haziran 2014'te davacı Ağaçlı Köyü sakinlerine ait taşınmazı da kapsayan alanın acele kamulaştırılmasına ilişkin Bakanlar Kurulu kararı alınmış ise de uygulanmadığı ve bu aşamada uygulanmayan acele kamulaştırma kararının yürütülmesinin durdurulmasını gerektirecek telafisi güç bir durumun bulunmadığı gerekçesiyle yürütmenin durdurulması isteminin reddine karar verdi.

KURUL YÜRÜTMEYİ DURDURDU

Baro ise karara DİDDK'da itiraz etti. Kurul, 22 Ekim 2014'te Daire'nin ret kararını kaldırdı ve acele kamulaştırma işleminin yürütmesini durdurdu. Kamulaştırma Kanunu'nun 27. maddesinde, 3634 sayılı Milli Müdafaa Mükellefiyeti Kanunu'nun uygulanmasında yurt savunması ihtiyacına veya aceleliğine Bakanlar Kurulu'nca karar alınacak hallerde veya özel kanunlarla öngörülen olağanüstü durumlarda gerekli olan taşınmaz malların kamulaştırılabileceği vurgulanarak, özetle şöyle denildi:

MÜLKİYET HAKKINA MÜDAHALE

"Bu itibarla, Bakanlar Kurulu kararının iptali ve yürütülmesinin durdurulması istemiyle açılan davada, kamu gücü kullanılarak özel mülkiyetteki taşınmazların kamu eline geçirilmesini ifade etmesi anlamında kamulaştırmanın yargısal incelemesinde, mülkiyet hakkına söz konusu müdahalede kamu yararının varlığının, kanuni düzenleme gereğinin ve orantılılık noktasında adil dengenin sağlanıp sağlanmadığının değerlendirilmesi yapılarak bir karar verilmesi gerekirken, anılan kararın uygulanması yolunda bir işlem tesis edilmediği, Kamulaştırma Kanunu'nda öngörülen acele kamulaştırma usulünün davacıya ait taşınmazlar yönünden uygulanmadığı gerekçesiyle yürütmenin durdurulması isteminin reddedilmesinde hukuki isabet bulunmamaktadır."

SAVAŞ HALİ YOKTU

İstanbul Barosu Çevre ve Kent Hukuku Komisyonu Başkanı avukat Alev Seher Tuna kendilerine yeni tebliğ edilen kararı Hürriyet'e değerlendirirken, "Biz ortada bir savaş hali olmadığının belli olduğunu belirterek, Bakanlar Kurulu'nun acele kamulaştırma kararının iptalini istemiştik. Daire reddetmişti. Ancak itirazımız üzerine Kurul yürütmeyi durdurma verdi. Şimdi Dairenin esastan vereceği kararı bekleyeceğiz. Hukuktan umudumuzu kesmedik." dedi.

3. HAVALİMANI ÇED RAPORU DAVASI'NDA NE OLDU

3. Havalimanı projesiyle ilgili Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) olumlu raporunun yürütmesinin durdurulması ve iptaline ilişkin açılan dava ise esastan sürüyor. İstanbul Bölge İdare Mahkemesi, İstanbul 4. İdare Mahkemesi'nin 3. Havalimanı Projesi'ne ilişkin ÇED raporunun yürütmesinin durdurulmasına ilişkin kararını, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın itirazının kabul ederek oy birliğiyle kaldırmıştı. Danıştay 6. Dairesi gibi 4. İdare Mahkemesi de önümüzdeki günlerde esastan karar verecek

Danıştay'dan 3. Havalimanı'na yargı freni

Danıştay, Bakanlar kurulunun 3. Havalimanı için aldığı "Acele Kamulaştırma" kararını durdurdu.

Danıştay İdari Dava Daireleri Genel Kurulu mülkiyet hakkına müdahale gerekçesiyle, yürütmeyi durdurma kararı verdi. Şimdi Dairenin esastan vereceği karar beklenecek.

İstanbul Barosu, 3. Havalimanının yapılacağı Ağaçlı köylüleri adına dava açmıştı. Davada  TOKİ'ye 3. Havaalanı Projesi için acele kamulaştırma yetkisi veren, 2 Ocak 2014 tarihli Bakanlar Kurulu kararının iptali ve yürütmesinin durdurulmasını isteniyordu. Başbakanlık ve TOKİ'yle beraber, Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü de davaya müdahil oldu. Ancak Danıştay Yürütmeyi durdurma kararı verdi.

Baro Danıştay kararının ardından yaptığı açıklamada; "Biz ortada bir savaş hali olmadığının belli olduğunu belirterek, Bakanlar Kurulu'nun acele kamulaştırma kararının iptalini istemiştik dedi.

3. havalimanına yargı freni!

Birgün’den Olgu Kundakçı’nın haberine göre, İstanbul Barosu, proje kapsamındaki taşınmazların TOKİ tarafından acele kamulaştırmasını öngören Ocak 2014 tarihli Bakanlar Kurulu kararını köy halkı adına yargıya taşımış, Danıştay 6. Dairesi baronun yürütmeyi durdurma talebini ‘telafisi güç bir durumun bulunmadığı’ gerekçesiyle reddetmişti. Baronun yaptığı itiraz üzerine Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu, 6. Daire’nin ret kararını hukuka aykırı bularak kaldırdı.

Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu kararında, “Mülkiyet hakkına müdahalede kamu yararının varlığının, kanuni düzenleme gereğinin ve orantılılık noktasında adil dengenin sağlanıp sağlanmadığının değerlendirilmesi yapılarak karar verilmesi” gerektiğini belirtirken, bu işlemin tesis edilmediğine karar verdi. Kurul, yürütmeyi durdurma isteminin reddedilmesinde hukuki isabet bulunmadığına hükmetti.

‘MÜLKİYET HAKKI İHLALİ’

İstanbul Barosu Çevre ve Kent Hukuku Komisyonu Başkanı Avukat Alev Seher Tuna, kararın üzerine davaya konu parsellere proje için el konulamayacağını belirtti.

BirGün’e konuşan Tuna, “Acele kamulaştırmalar, 2942 sayılı kamulaştırma kanunun 27. maddesine göre sadece yurt savunması ihtiyacına ve aceleliğine istinaden uygulanabilir. Savaş halinde, olağanüstü durumlar için geçerlidir. Bir havalimanının yapılması, böyle bir durumu gerektirmiyor. Fener Balat projesinde olduğu gibi bu tür olağanüstü durumlar dışında alınmış acele kamulaştırma kararları, kanuna aykırı olduğu için hep iptal edildi. AİHM’de de bu kararlar hak ihlali olarak nitelendirilir. 3. Havalimanı projesinde normal bir kamulaştırma prosedürü uygulanması gerekir. Bakanlar Kurulu kararının insan haklarına ve mülkiyet hakkına aykırı olduğunu açıklayarak, yaptığımız itiraz üzerine Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu da bizim gerekçelerimizi aynen kabul etti” dedi.