İslam dünyasında Kadir Gecesi, Kur’an-ı Kerim’in indirilmeye başlandığı ve “bin aydan daha hayırlı” olduğu müjdelenen mübarek bir gecedir. Milyonlarca Müslüman bu geceyi heyecanla bekler, ibadet ve dualarla ihya eder. Peki 2025 yılında Kadir Gecesi ne zaman idrak edilecek? Bu özel gecenin dinimizdeki anlam ve önemi nedir, İslam tarihinde hangi olaylara sahne olmuştur? Kadir Gecesi’ni en güzel şekilde nasıl değerlendirmeli ve bu gecede hangi duaları okumalıyız? İşte 2025 Kadir Gecesi hakkında merak edilenler – tarihi, önemi, o gece yaşananlar, yapılacak ibadetler ve okunacak dualar – resmi kaynakların ışığında derlediğimiz haberimiz.
Kadir Gecesi 2025 Ne Zaman?
Diyanet İşleri Başkanlığı’nın 2025 yılı dini takvimine göre Kadir Gecesi, 26 Mart 2025 Çarşamba gününü 27 Mart Perşembe’ye bağlayan gece idrak edilecek. Bu tarih, Hicri takvimde Ramazan ayının 27. gecesine karşılık gelmektedir. Kur’an-ı Kerim’de “Bin aydan daha hayırlı” olduğu bildirilen bu mübarek geceyi 2025 yılında Mart ayının son haftasında karşılayacağız.
Hz. Muhammed (s.a.v.) Kadir Gecesi’nin kesin zamanını bizlere bildirmemiş, “Kadir gecesini Ramazan’ın son on gününün tek sayılı gecelerinde arayın” buyurarak Müslümanlara bu özel geceyi aramalarını tavsiye etmiştir. Dolayısıyla Kadir Gecesi’nin tam tarihi Allah’ın bilgisine bırakılmış bir sırdır. Ancak çeşitli rivayetlerin değerlendirilmesi sonucu İslam ümmeti arasında Ramazan’ın 27. gecesi yaygın kanaat olarak Kadir Gecesi kabul edilmiş ve asırlardır bu gece özel ibadetlerle ihya edilmektedir. 2025 yılında da 27. geceye tekabül eden 26 Mart akşamı Kadir Gecesi olarak idrak edilecektir. Bu mübarek gecenin ardından Ramazan ayı sona ererken, 30 Mart 2025 Pazar günü de Ramazan Bayramı’nın ilk günü kutlanacaktır.
Kadir Gecesi’nin Anlamı ve Önemi
Kadir Gecesi (Leyletü’l-Kadr), adını Kur’an-ı Kerim’in 97. suresi olan Kadir Suresi’nden alır. “Kadir” kelimesi sözlükte “hüküm, şeref, yücelik” anlamlarına gelir ve bu geceye bu ismin verilmesi, o gecenin yüksek derecedeki şeref ve kıymetini ifade eder. Kur’an-ı Kerim’de adı açıkça geçen tek gece Kadir Gecesi’dir. Kadir Suresinde Yüce Allah, bu gecenin önemini bizlere şöyle bildirmektedir:
“Şüphesiz, biz onu (Kur’an’ı) Kadir Gecesi’nde indirdik. Kadir Gecesi’nin ne olduğunu sen ne bileceksin? Kadir Gecesi bin aydan daha hayırlıdır. Melekler ve ruh (Cebrâil) o gecede, Rablerinin izniyle her türlü iş için iner de iner. O gece, tan yerinin ağarmasına kadar bir esenliktir.”
Ayette de vurgulandığı gibi, Kadir Gecesi’nin fazileti bin ay gibi uzun bir ömür süresinden bile üstün tutulmuştur. Bu da yaklaşık 83 yıllık bir zamana denk gelmekte olup, yapılan ibadetlerin değeri bakımından bir ömre bedel gece anlamına gelir. Müfessirler, “bin aydan daha hayırlı” ifadesini bu gecede yapılan amel ve ibadetlerin değerinin, içinde Kadir Gecesi bulunmayan bin aylık (yani bir ömürlük) amelden üstün olması şeklinde açıklamışlardır. Bu yönüyle Kadir Gecesi, Allah Teala’nın müminlere büyük bir lütfu ve ihsanıdır.
Kadir Gecesi’nin önemini vurgulayan birçok hadis-i şerif de bulunmaktadır. Peygamber Efendimiz (s.a.v.), bu gecenin manevi bereketine dikkat çekerek “İnanarak ve sevabını Allah’tan umarak Kadir Gecesi’ni ihya edenin geçmiş günahları affedilir” buyurmuştur. Bu müjde, Kadir Gecesi’nde samimiyetle ibadet eden müminler için büyük bir teşvik ve fırsattır. Başka bir hadis-i şerifte, önceki ümmetlerin çok daha uzun ömürlere sahip olup daha fazla sevap işleme imkanı bulunduğu, ümmet-i Muhammed’e ise bu açık farkı telafi etmek üzere Kadir Gecesi gibi faziletli bir gecenin verildiği belirtilmiştir. Yani bu gece, ümmet-i Muhammed’e has özel bir rahmet vesilesi olarak da görülmektedir.
Kadir Gecesi’nde Ne Oldu?
Kadir Gecesi, İslam tarihindeki en önemli olaylardan birine sahne olmuştur: Kur’an-ı Kerim’in vahyinin başlamasına. Miladi takvimle yaklaşık 610 yılında, Ramazan ayının son günlerinde gelen bu mübarek gecede, Hz. Muhammed (s.a.v.) ilk vahyini almıştır. Rivayete göre Mekke yakınlarındaki Hira Nur Dağı’ndaki mağarada inzivada bulunan Peygamberimize, Cebrâil (a.s.) gelmiş ve onu vahiy ile buluşturmuştur. Bu esnada “Oku!” emriyle başlayan Alak Suresi’nin ilk 5 ayeti Kadir Gecesi’nde nazil olmuş ve böylece Kur’an’ın indirilme süreci başlamıştır. Nitekim Diyanet kaynaklarında da “Hz. Peygamber’e ilk indirilen ayetlerin (Alak suresi ilk 5 ayet) Kadir gecesinde nüzul olduğu” belirtilerek bu gece vahyin başlangıcı olarak işaret edilir.
Kur’an-ı Kerim’in insanlıkla buluştuğu bu kutlu gece, tüm insanlık için karanlıktan aydınlığa atılan ilk adımdır. Allah’ın son mesajının inmeye başlamasıyla birlikte dünya yeni bir dönemece girmiş, hidayet nurunun ilk ışıkları bu gecede parlamıştır. Bu yüzden Kadir Gecesi, sadece Kur’an’ın indirildiği an olması nedeniyle değil, aynı zamanda ilahi rahmetin tecelli ettiği, meleklerin yeryüzüne indiği ve duaların kabul olunduğu mübarek bir zaman dilimi olarak da anılır. Kur’an’da, Kadir Gecesi’nde meleklerin ve Cebrâil’in yeryüzüne indiği, sabaha kadar süren bir esenlik ve barış ortamının hüküm sürdüğü açıkça bildirilmiştir. Bu demektir ki, Kadir Gecesi’nde manevi atmosfer yoğunlaşır, yeryüzü adeta semavi bir huzur ve güven duygusuyla dolar.
İslam geleneğinde Kadir Gecesi’ne dair farklı rivayetler de bulunmaktadır. Sahabe efendilerimiz, Resulullah (s.a.v.)’in Kadir Gecesi hakkında çeşitli işaretlerde bulunduğunu nakletmişlerdir. Özellikle Ramazan’ın son 10 gününe ve bu günlerin içindeki tek gecelere dikkat çekilmiş, hatta bazı rivayetlerde 27. geceye işaret edildiği belirtilmiştir. Bununla birlikte, kesin zamanın bildirilmediğini ve bu belirsizliğin müminlerin Ramazan’ın her gecesini Kadir bilerek ihya etmeleri hikmetini taşıdığını da unutmamak gerekir. Nitekim bir rivayete göre, Peygamber Efendimiz Kadir Gecesi’nin vaktini ashabına bildirecekken, iki Müslüman arasındaki bir anlaşmazlık sebebiyle dikkatinin dağılması sonucu bu bilginin ümmete unutturulduğu ifade edilmiştir (Buhârî, “Fazlü leyleti’l-kadr”, 4). Bu hikmet doğrultusunda Müslümanlar, Ramazan’ın her gecesini Kadir Gecesi olabilir düşüncesiyle değerlendirir, ancak 27. geceyi de özel programlarla ihya etmeyi ihmal etmezler.
Kadir Gecesi Nasıl İhya Edilmeli?
Kadir Gecesi gibi büyük fazilet taşıyan bir geceyi en güzel şekilde değerlendirmek her Müslümanın arzusudur. Peki, Kadir Gecesi’ni nasıl ihya etmeli, bu gecede hangi ibadet ve davranışlara ağırlık vermeliyiz? İslam alimleri ve Diyanet kaynakları, Kadir Gecesi’nde yapılabilecek ibadetler konusunda şu tavsiyelerde bulunuyor:
-
Namaz kılmak: Bu gece bol bol namaz kılınmalıdır. Başta yatsı ve teravih namazları cemaatle kılınarak başlanabilir. Ayrıca nafile namazlar (teheccüd, hacet veya tesbih namazı gibi) eda edilebilir. Üzerinde kaza namazı borcu olanlar için en güzel değerlendirme, hiç değilse bir günlük kaza namazı kılarak hem borcu ödemek hem de geceyi ibadetle geçirmektir. Peygamber Efendimiz de Ramazan’ın son on gününde dünyevi meşguliyetlerden uzaklaşıp mescitte itikâfa girmiş ve vaktini tamamen namaza, duaya ve tefekküre ayırmıştır.
-
Kur’an-ı Kerim okumak: Kur’an’ın bu gece inmeye başlaması münasebetiyle, Kadir Gecesi’ni Kur’an tilavetiyle süslemek çok faziletli görülmüştür. Bu gece Kur’an-ı Kerim’den bol bol ayetler okumak, anlamını tefekkür etmek ve mümkünse Kadir Suresi gibi sureleri tekrar tekrar okumak önerilir. Zira bir rivayette “Kadir Gecesi’nde bir defa Kadir Suresi’ni okumak, başka zamanda Kur’ân-ı Kerîm’i hatmetmekten daha sevaptır” şeklinde ibareler nakledilmiştir(bu tür rivayetler halk arasında yaygın olsa da, asıl önemli olan Kur’an’la hemhal olmaktır).
-
Dua etmek: Kadir Gecesi, duaların kabul olunduğu bir zaman dilimi olarak müjdelenmiştir. Bu gece gönülden yapılacak duaların reddolunmayacağı ümit edilir. Müminler, hem dünya hem ahiret güzellikleri için Allah’a yalvarmalı; bağışlanma, hayır ve hidayet dilemelidir. Özellikle Peygamber Efendimiz’in bizlere öğrettiği özel Kadir Gecesi duası (aşağıda detaylı verilecek) mutlaka yapılmalıdır. Ayrıca toplu yapılan dualara, camilerdeki programlara iştirak etmek de manevi atmosferi güçlendirecektir.
-
Zikir, tesbih ve istiğfar: Bu gece bol bol zikir (Allah’ı anmak) ve tesbihat ile meşgul olunmalıdır. “Sübhanallah”, “Elhamdülillah”, “Allahu Ekber” gibi tesbihler dili zikre alıştırır. Kelime-i tevhid (Lâ ilâhe illallah), kelime-i şehadet ve Peygamberimize salavat getirmek de yapılabilecek güzel zikirlerdendir. Kişi kendi nefsiyle baş başa kalıp tevbe ve istiğfar etmelidir; işlediği günahlardan samimiyetle pişman olup Allah’tan af dilemelidir. “Estağfirullah el-Azim” diyerek Allah’ın affına sığınmak, iç muhasebe yapmak bu gecenin ruhuna uygundur.
-
Tövbe tazelemek: Kadir Gecesi, manevi arınma için büyük bir fırsattır. Bu geceyi bir yeni başlangıç (milat) kabul ederek hata ve günahlarımıza tövbe edelim, manevi hayatımızda bir sayfa açalım. İçtenlikle yaptığımız tövbelerin Allah katında kabul göreceğine inanarak kalben yenilenmeye çalışalım. Diyanet’in hutbesinde belirtildiği gibi, “tevbe ve istiğfarla bu mübarek geceyi ihya edelim”, Rabbimizin af ve mağfiretine sığınalım.
-
Sadaka ve hayır yapmak: Bu mübarek gecede yapılacak hayırların da sevabı kat kat artar. Gücü yetenler için sadaka vermek, ihtiyaç sahiplerini sevindirmek, fakirleri doyurmak çok faziletli amellerdendir. Müslümanlar bu gecenin hürmetine infakta bulunarak Allah’ın rızasını aramalıdır. Aynı zamanda aile büyükleri, akrabalar ve dostlarla helalleşmek, gönüllerini almak, telefonla arayıp hayır dualarını istemek gibi sıla-i rahim kabilinden işler de yapılabilir. Küs ve dargınların barıştırılması, kalp kırıklarının onarılması bu geceyi en güzel değerlendirme yollarındandır.
-
Kendi iç dünyamıza yönelmek: Kadir Gecesi, bir anlamda “içe dönüş” gecesidir. Mümkün mertebe dünyevi uğraşları bir kenara bırakıp tefekkür etmek, Allah ile baş başa kalıp kulluk vazifemizi düşünmek gerekir. Yaratılış gayemizi, yaptıklarımızı ve yapamadıklarımızı muhasebe etmeli; kalbimizi Yüce Mevla’ya açarak O’na yakınlaşmaya çalışmalıyız. Bu manevi atmosferde gönülden yakarışlar ve gözyaşlarıyla gelen pişmanlık, ruhumuzu arındıracak en değerli ibadetlerdendir.
Yukarıdaki ibadet ve davranışlar, Kadir Gecesi’ni dolu dolu geçirmemize vesile olacaktır. Unutmamalıyız ki “Kim faziletine inanarak ve ecrini Allah’tan bekleyerek Kadir Gecesi’ni ihya ederse, geçmiş günahları bağışlanır.” Müjdesine nail olmak isteyen bizler, bu geceyi gafletle geçirmemeli; namazla, Kur’an’la, zikir ve dua ile değerlendirmeliyiz.
Kadir Gecesi Okunacak Dualar
Kadir Gecesi’nde okunacak en önemli dua, bizzat Peygamber Efendimiz (s.a.v.) tarafından tavsiye edilen duadır. Rivayete göre Hz. Aişe (r.a.), Resulullah’a “Ey Allah’ın Resulü! Kadir Gecesi’ne rastlarsam nasıl dua edeyim?” diye sorduğunda, Peygamberimiz şu duayı okumasını istemiştir:
اللّٰهُمَّ إِنَّكَ عَفُوٌّ كَرِيمٌ تُحِبُّ الْعَفْوَ فَاعْفُ عَنّ۪ي
“Allah’ım! Sen affedicisin, cömertsin, affetmeyi seversin; beni affeyle!”
Bu dua, Kadir Gecesi’nin adeta özeti hükmündedir. Zira bu gecede en çok isteyeceğimiz şey Allah’ın affı ve bağışlaması olmalıdır. Tirmizî, Da’avât 84 hadis kaynağında geçen bu kutlu dua ile, Rabb’imizin engin merhametine sığınıp günahlarımızın affını dilemeliyiz
. “Allahümme inneke afüvvün tuhibbü’l-afve fa’fu annî” şeklinde Arapça okunan bu dua, dilimizde sıkça “Allah’ım Sen affedicisin, affetmeyi seversin, beni affeyle” şeklinde zikredilir ve Kadir Gecesi’nin vazgeçilmez yakarışıdır.
Bunun yanı sıra Kadir Gecesi’nde yapılacak diğer dualarda da öncelikle bağışlanma, rahmet ve mağfiret talebi öne çıkarılmalıdır. Kur’an-ı Kerim’de müminlerin dualarından örnekler vardır. Örneğin: “Rabbimiz! Bizi bağışla, bizlere merhamet et. Sen merhametlilerin en hayırlısısın.” veya “Rabbimiz! Bize dünyada da iyilik ver, ahirette de iyilik ver ve bizi cehennem azabından koru.” gibi ayetlerde geçen niyazlar Kadir Gecesi’nde içtenlikle tekrarlanabilir. Bu tür Kur’ani duaları ezberden veya mushaf üzerinden okuyarak Allah’a yalvarmak son derece faydalıdır.
Ayrıca salavat-ı şerife getirmek de bu gecede yapılacak dualardandır. Peygamber Efendimiz’e bol bol salat ve selam göndermek, onun şefaatini dilemeyi de unutmayalım. “Allahümme salli ala seyyidina Muhammedin ve ala ali Muhammed” diyerek veya benzer salavat cümleleriyle Peygamberimizi anmak, yapılan duaların kabulüne vesile olan salih amellerdendir.
Unutmayalım ki Kadir Gecesi, “dua edenin pişman olmadığı” bir gecedir. Yani bu gece yapılan samimi dualar asla zayi olmaz, mutlaka bir karşılık bulur. Diyanet İşleri Başkanlığı’nın yayınladığı hutbede, Sevgili Peygamberimizin bizlere tavsiye ettiği bu duayı dilimizden düşürmememiz hatırlatılırken, “Bu geceyi ibadet ve taatle, zikir ve tesbihle, tevbe ve istiğfarla ihya edelim; Rabbimize yalvaralım” denilmektedir. Bizler de bu nasihatlere uyarak elimizi gönlümüzü semaya açmalı, kendimiz, ailemiz, ülkemiz, İslam alemi ve tüm insanlık için Yüce Allah’tan af, mağfiret, hayır ve huzur dilemeliyiz.
Kaynak:
