Türkiye'nin angajman kuralları çerçevesinde vurduğu Rus jetinden sonra ekonomide tarife dışı engellere sarılan Rusya, Türk ihracatçısını çift koldan vurmaya çalışıyor. Hem 350 TIR ülkeye sokulmayarak gümrükte bekletiliyor hem de ülkedeki zincir marketler yapılan sözleşmeler zamanında teslim edilmediği için Türk işadamlarına ceza kesiyor. Edinilen bilgilere göre, şu anda Rus gümrüklerinde 100 milyon doların üzerinde sebze-meyve bekletiliyor. Ülkedeki zincir marketler de mallar zamanında teslim edilmediği için ürünün değeri kadar iş dünyasına ceza kesmeye çalışıyor. 

 

FORCE MAJEURE ŞARTINA BAKMIYOR 

İhracatçı firmalar, zincir marketlerle yaptıkları sözleşmelerde "Mal teslim edilmediğinde ödenecek ceza birebir uygulanır" maddesinin olduğunu belirterek, "Teslim edeceğimiz ürünün bedeli kadar bir cezayı ödemek zorunda kalıyoruz. Sözleşmede, 'mücbir sebep (force majeure) durumunda ceza uygulanmaz' deniyor. Ancak Ruslar, gümrüklerde mal kabulünü kesmediklerini söylüyor. Tarife dışı engel olarak kontrolü uzun tutuyor. Böylece 'force majeure' şartının etrafından dolanıyor" diyor. 

 

200 BİN TON ÜRÜN BEKLİYOR 

Dış Ekonomik İlişkiler Konseyi uzmanları da, halen gümrükte 200 bin ton civarında 100 milyon dolarlık ürün olduğunu söylüyor. Uzmanlar, ürünlerin bozulma riskinin yanı sıra gemilere de her gün binlerce dolar kira ödendiğini de belirtiyor. Demuraj denilen ödemenin de ürünün miktarı 10 bin tonun üzerinde ise günlük 10 bin doları bulduğu belirtildi. 

 

YABANCI MARKET ZİNCİRLERİ DE KAN AĞLIYOR

Türk ihracatçısına malların gecikmesi nedeniyle sözleşme gereği ceza kesilmeye çalışılırken, bir taraftan da ülkedeki zincirler ürünler gelmediği için kendileri de zor durumda. Avrupa'nın ardından Türkiye'ye de ithalat yasağı getirmeye hazırlanan Rusya'da büyük yabancı zincirler ya kapanıyor ya da ülkeden çıkmayı planlıyor. Finlandiyalı dev zincir Stocksmann'ın mağazalarını kapatma kararı alacağı belirtiliyor. Türkiye'den mallarını getirmek zorunda kaldığı için geçtiğimiz yıl 26 milyon euro zarar açıklayan firma dışında Fransız zincir Auchan da mağazalarının bir bölümünü kapatma kararı aldı.

 

BİRKAÇ İŞYERİ MÜHÜRLENDİ

TÜGİAD Başkanı Rahmi Çuhacı, üyelerinin mallarına el konulduğunu, gümrüklerdeki beklemeler sonucu tazminatlar ödendiğini söyledi. Çuhacı, üyelerinden birinin "TIR'larımızın akıbeti belli değil. Marketlerle ciddi sözleşmeler var. Rusya'ya gidemiyorum, işadamları gözaltına alınıyor. Dün birkaç işyerinin mühürlendiği haberi geldi. Kriz derinleşirse mülklere bile el koyabilirler" dediğini anlattı.

 

MÜSLÜMANLARDAN DESTEK

Dünya Müslüman Alimler Birliği, Rusya'nın ekonomik yaptırımlarına karşı, Türkiye'ye ve Türk ürünlerine destek çağrısında bulundu.