Sağlık Bilimleri Üniversitesi (SBÜ) Öğretim Üyesi Psikiyatri Uzmanı Prof. Dr. Özcan Uzun, yeni tip corona virüs (Kovid-19) salgını yayıldıkça sağlıkla ilgili bilgilerle veya fiziksel belirtilerle aşırı meşgul olan insanların ruhsal sağlıklarının bozulabileceğini belirterek, "İyileşmekte olan bireylerin de stres seviyeleri arttıkça nüksetme olasılığı artabilir. Özellikle anksiyete bozuklukları, depresyon ve obsesif kompulsif bozukluklardan muzdarip insanlar, daha ağır bir yük hissederler." dedi.

Uzun, yaptığı açıklamada, bulaşıcı hastalıkların yeni  bir durum olmadığını, salgının güçlü ruhsal tepkilere yol açmasının sebeplerinin  bulaşıcı etkenlerin görünmez olması, kişiden kişiye kolayca geçmesi ve herkesin  kendisini hastalanmaya hatta ölüme yakın hissetmesi olduğunu söyledi.

Toplumsal bir travma olan salgınların, insanların uyum yeteneklerini  bozdukları için olağanüstü bir durum oluşturduğunu belirten Uzun, artan korkulara  kişisel tepkilerin farklı olabileceğini, bazı kişilerin sorunun sınırlarını  belirleyip yönetebileceğini ve kaygıyla başa çıkabileceğini ancak diğerlerinin  panik halinde olacağını ve psikiyatrik sorunlar yaşayabileceklerini aktardı.

İhtiyaçlar hiyerarşisinde güvenlik ihtiyacı ve fizyolojik ihtiyaçların  temel olduğuna işaret eden Uzun, "Belirsizlikleri ve temel ihtiyaçlar üzerine  etkileri sebebiyle Kovid-19 salgını 'korku salgınına' dönüşmektedir. Hastalanma  ve ölme, geçim kaynaklarını kaybetme, tecrit sırasında çalışamama ve işten  atılma, sevdiklerini kaybetme, temizlik, temel ihtiyaç maddelerine, besin  kaynaklarına ulaşamama ve kıtlık yaşama korkusu... Bütün bu korkular kaygı,  endişe, çökkünlük, umutsuzluk, uykusuzluk, beslenme sorunları, travmatik stres  gibi ruhsal tepkileri ortaya çıkabilir. Sonuçta biyolojik bağışıklık sistemini  etkileyerek kişileri salgına karşı daha dirençsiz, yatkın hale getirebilir." diye  konuştu.
 
Coronavirüs salgınıyla tetiklenen psikiyatrik hastalıklar
Kovid-19 salgınının psikiyatrik tablolara yol açmasından ziyade, var  olan psikiyatrik tabloların kötüleşmesine veya yatkın bireylerde yeni tabloların  ortaya çıkmasına yol açtığına dikkati çeken Uzun, "Virüs yayıldıkça, sağlıkla  ilgili bilgilerle veya fiziksel belirtilerle aşırı meşgul olan insanların ruhsal  sağlıklarının bozulması beklenebilir. İyileşmekte olan bireylerin de stres  seviyeleri arttıkça nüksetme olasılığı artabilir. Özellikle anksiyete  bozuklukları, depresyon ve obsesif kompulsif bozukluklardan muzdarip insanlar  daha ağır bir yük hissederler." ifadelerini kullandı.
Prof. Dr. Uzun, salgın korkusunun tetiklediği psikiyatrik hastalıkları  şöyle sıraladı:

 Anksiyete (kaygı) bozukluğu: Yaygın anksiyete (kaygı) bozukluğu  yaşayan kişiler genellikle günlük olaylar, sağlık, kişiler arası ilişkiler gibi  konularda yoğun endişe yaşarlar. Belirsizliği ağır bir tehdit olarak görürler.  Kovid-19 salgını için kesin bir tedavinin olmaması, kaygıyı ayrıca  şiddetlendirir. Belirsizliğe karşı tahammülsüzlük, çeşitli önlemler almalarına  sebep olur; malzeme istifleme, tam bir izolasyon, çok aşırı dezenfektan kullanma  gibi. Hastaların aldıkları önlemler, kaygı ve korkuyu daha fazla artırdığının  farkına varmadan, tehdit algısının süreklilik kazanmasına yol açar.

Obsesif (takıntı)-kompulsif bozukluk: Tehdidi abartılı tahmin etme  ve algılama eğilimi ile ilişkilidir. Bulaşma takıntıları, yıkama, temizleme veya  sterilizasyon ihtiyacı, bu hastalarda çok yaygındır. Bu salgın, hastaları daha da  dengesizleştirebilir, belirtilerinin ve aldıkları önlemlerin aşırı derecede  artmasına sebep olabilir. Aşırılığın komplikasyonları sebebiyle bu kişilerin  temizlik ve korunma önlemlerine tam ölçülerde uyması önerilir. Aşırı temizlik  komplikasyonları arasında atopik dermatit, kuru, çatlamış cilt bulunur. Cildin  bütünlüğünün bozulması, kişiye enfeksiyonlara karşı korumasız-açık hale  getirebilir. Toksik temizlik malzemelerinin aşırı kullanımı ve inhalasyonu,  zehirlenmelere yol açabilir.

Depresyon: Çaresizlik hissi, depresyonu tetikleyebilir. Depresyon  isteksizlik hali, hayattan zevk alamama ve yoğun umutsuzluk gibi negatif hisleri  kapsayan bir duygudurum bozukluğudur. Bu salgının taşıdığı belirsizlikler,  çaresizlik hissi, sebep olacağı düşünülen kayıplar, alışılmadık kaotik  özellikleri ve sosyal izolasyon, depresyonu tetikleyebilir. Uyku veya yeme  düzenindeki değişiklikler, alkol, tütün veya diğer ilaçların artan kullanımı  tabloya eşlik edebilir."