Irak Bölgesel Kürt Yönetimi Ekonomi ve Ticaret Bakanı Çelebi, sınırımızdaki önemli gelişmeyi açıkladı. Irak’ın petrol üretimini günde 3 milyondan 12 milyon varile çıkaracaklarını belirten Çelebi, bu nedenle Habur’a 3. köprünün şart olduğunu söyledi.

 

Irak Bölgesel Kürt Yönetimi Ekonomi ve Ticaret Bakanı Sinan Çelebi  açıklamalar yaptı. Irak'ın petrol üretimini günde 3 milyondan 12 milyon varile çıkaracaklarını belirten Çelebi bu nedenle Habur'a 3. köprünün şart olduğunu söyledi. 3. köprü projesinin etütlerinin tamamlandığını kaydeden Çelebi, Bağdat hükümetinin cevap vermemesi nedeniyle işin durmasından yakındı. Çelebi "6 şeritli 3. köprüden 8 bin kamyon geçecek" dedi.

 

 

Türkiye'nin Kürdistan bölgesi için ayrı bir önem taşıdığını belirten Irak Bölgesel Kürt Yönetimi Bakan Çelebi, "Türkiye bizim dünyaya açılan kapımızdır" değerlendirmesinde bulundu. Bölge ticaretini birinci dereceden Türkiye üzerinden diğer dünya ülkeleriyle yapmayı arzu ettiklerini ifade eden Çelebi şöyle devam etti: "Doğrusu da budur. Türkiye'nin bu bölge ile olan ilişkileri tarih boyunca hep bu şekildeymiş. 2009 senesinde bakan olduğumda Türkiye ile bizim ticaret hacmimiz yaklaşık 4 milyar dolardı.

 

Bugün itibariyle bu oran 12 milyar doları geçmek üzeredir. Bunun yüzde 80'i Kürdistan'la ilgilidir. 2009 senesinde Türk firmalarının bölgemizdeki kaydı 480 idi. Bu aşağı yukarı 10 senenin birikimidir. Bu da her ay 2.7 Türk firması bölgemizde kaydını yapmış demektir. 2009'dan bugüne kadar Türk firması sayısı ise 1.132'ye çıktı. Bu Türk firmalarının bölgemizdeki şubelerinin sayısıdır. Bir de Türk vatandaşlarının burada merkez olarak iş yaptığı 300 civarında firma var. Yani neredeyse 1.500 Türk firması Kürdistan'da faaliyet gösteriyor. Yemek, inşaat, genel ticaret bütün iş kollarında varlar ve büyük kısmı da çok büyük başarıyla bu işi yapıyor. İran ile yaptığımız ticaret hacmi 5-6 milyar dolar civarındadır."

 

 

Bölgedeki emniyet ve huzurun, yatırım için ön şart olduğunu kaydeden Çelebi, "Zengin, kalkınmış bir Kürdistan; bölge, Türkiye ve dünya için huzur, istikrar ve refah demektir" dedi. Bankaların, sigorta şirketlerinin bölgeye gelmesi ve ticaretin gelişmesi için huzur ve güvenin önemini vurgulayan Çelebi, şunları söyledi: "Kavga olan yerde ticaret olmaz.

 

Dolayısıyla bizim bölge bugün bu çalkantılı deniz içerisinde bir istikrar vahasıdır. Bölge olarak Irak petrollerinin yüzde 17'sini alıyoruz, yani hissemiz ve anayasal hakkımız budur. Irak ise geriye kalan yüzde 83'lük payı alıyor. Türkiye olan ticari hacmimiz 8 milyar ise bu yüzde 17'ye tekabül ediyor.

 

Yüzde 83 ise 4 milyar dolara tekabül ediyor. Eğer Bağdat ve güneyde istikrar ve düzen sağlanırsa bu ticaret hacmi tabii ki daha büyük oranlara ulaşacaktır. Kürdistan bölgesindeki petrolü çıkarma, işleme, Türkiye üzerinden ithal etme hakkına sahibiz. Hatta Türkiye Başbakanı Erdoğan Bey de bunu onayladı, anayasal hakkımız olduğunu söyledi."

 

 

Habur'a 3. köprü projesi ile ilgili Çelebi, BUGÜN'e özel açıklamalar yaptı. Irak'ın petrol üretiminin günde 2,5-3 milyon varil olduğunu söyleyen Çelebi, "Irak merkezi hükümeti ve Kürdistan bölgesinin amacı bu 3 milyonu 9 ila 12 milyonluk seviyeye çıkartmaktır. Yani 12 milyon varil üretim planlanıyor.

 

Bugün bir geliş bir de gidiş 2 köprümüz var. Her köprüden ortalama 2600 kamyon geçiş yapıyor. Köprüler artık tam kapasite ile çalışıyor ve birkaç kilometre de kuyruk var. Şimdi eğer senin 3 milyon üretimin var ise o 3 milyon üretimin karşılığı ortalama 4 bin 500 kamyondur.

 

Yarın bu 3 milyon varil üretim 9 milyona çıkarsa tabii olarak kamyon sayısı da artacaktır. Üretimin artması ile birlikte kamyonlar da 7-8 bine çıkacak. O zaman da bu köprüler bunu taşıyamaz hale gelecek. Demek ki 3. köprü şarttır. Bu köprü de planlanmış, etütleri yapılmış her şeyi teknik olarak tamamdır. 6 şeritli bir köprü olarak tasarlandı. İki köprünün arasında yer alacak" diye konuştu.

 

 

Bu köprünün inşası için Bağdat, Erbil ve Ankara şeklinde 3 ayak bulunduğunu belirten Ekonomi ve Ticaret Bakanı Sinan Çelebi, Ankara ile Erbil arasında mutabakatın sağlandığını kaydetti.

 

Türkiye ile konuştuklarını belirten Çelebi "Esas olarak Bağdat'ın onay vermesi lazım.Oluşacak ticari hacimsadece bizim bölgemiz için değildir. Bağdat da bundan yararlanacak. Bu ticari gelişimbütün Irak, bölge hatta Körfez ülkeleri içindir ve buradan transit olarak geçebilecekler. Suriye'nin durumunu da göz önüne alırsak birkaç seneye orası da düzelmezse buranın transit yol olma ihtimali vardır.

 

Sonuç itibariyle; uzun vadede Irak'ın geliri için bu 3. köprünün çok büyük yararı vardır. Bunun inşası için de 25-30milyon dolarlık bir sermayeye ihtiyaç var. Bu Türkiye için de Irak için de çok düşük bir paradır.

 

Ama Irak'tan onay gelmediği takdirde sıkıntı oluşturuyor ve bu proje hayata geçirilemiyor. Bağdat hükümetinden heyetler geldi burada konuştuk ama bunumaalesef parlamentoda onaylanması lazımo da bir türlü gerçekleşmiyor. Bağdat biraz karışık olduğu için şimdi onaylayamıyor olabilirler ama eminimki onlar da onaylayacaklar. Çünkü biz üzerimize düşeni fazlasıyla yaptık" şeklinde konuştu.

 

 

Projenin Bağdat ve Ankara'dan gelen heyetle birlikte oluşturulduğunu kaydeden Çelebi şunları söyledi: "Toplantılar Erbil'de, sınırda ve Ankara'da yapıldı. Bütün çalışmalar bitti ve imza aşamasına geldi. Ama o aşamada da Bağdat'tan onay gelmediği için iş durdu ve cevap alamıyoruz.

 

Anayasada bir sıkıntı var. Bağdat bunu farklı şekilde yorumluyor.Olması gereken açık ve ortadadır. Anayasal olarak Kürdistan'ın bu hakkı var. Eğer hakkı olmasa nasıl bu antlaşmalar yapılabilir veya bunu Bağdat'tan isteyebilir. Kürdistan bölgesinin kendisine anayasada tanınan ve zamanında Bağdat hükümetiyle mutabakata varılmış birçok hakkı var. Kendimiz bunu yaparız ve Bağdat ile ilgilisi yok, onay alma gerekliliğimiz de yok."