CHP İstanbul Milletvekili Umut Oran, kentlerin içine yapılan yoğun AVM yatırımlarının da etkisiyle, binlerce esnafın kepenk kapattığına işaret ederek, yeni Çevre Etki Değerlendirme (ÇED) yönetmeliğinin bu süreci hızlandıracağına dikkat çekti.

 

Hükümetin, toplu konut projelerini, AVM yatırımlarını ve nükleer santral sökümünü ÇED raporundan muaf duruma getiren yeni yönetmeliğine ilişkin yazılı bir açıklama yapan Oran, "AKP döneminde hızla yaygınlaşan AVM'ler, toplumumuzun orta direği olan esnafı bitirdi. On yılda 1.3 milyon esnaf kepenk kapattı. Oysa, AVM'den ÇED'i kaldırmak değil, AVM'leri kent dışına çıkarmayı öngören ancak 12 yıldır bekletilen market yasasının çıkarılması gerekiyordu" dedi ve ekledi:

 

"Hükümetin, AVM'leri kent dışına taşımayı öngören "Marketler Yasası"nı 12 yıldır sumen altı ettiği yetmez gibi, Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) yönetmeliğini değiştirerek AVM yatırımlarını ÇED raporundan muaf hale getirmesi, sosyal bünyemize atılmış bir bomba ve ülkeye ihanettir."

 

İstanbul, Ankara, İzmir başta olmak üzere ülke genelinde AVM'lerin sayısının 350'ye yaklaştığına işaret eden Oran, "AVM sayısının 2015'te 432'ye, 2016 yılında ise 449'a yükselmesi bekleniyor" dedi ve şu konulara dikkat çekti:

 

"Ülke giderek AVM çöplüğü haline geliyor. AVM sayısındaki artış paralelinde, kentlerin dokusundaki bozulma ve çarpık gelişme hızlandı. Kentlerin en merkezi yerlerine dikilen AVM'ler, halkın ortak kullanım alanı olan ve nefes almasını sağlayan yeşil alanlar ve meydanları yok ederken, küçük mağaza ve işyerleri da teker teker kapanıyor."

 

Nüfus ve kişi başına milli gelire oranla AVM'lerin dünya ortalamasının çok üzerinde bulunduğunu da vurgulayan Oran, "Türkiye'de 10 bin dolar düzeyinde bulunan kişi başına milli gelir ABD'de 55 bin dolar dolar dolayında seyrederken; ABD'nin (ve dünyanın) en büyük şehirlerinden New York'taki irili ufaklı tüm AVM'lerin sayısı 50'yi geçmiyor, ama İstanbul'da bu sayı 112'ye ulaşmış bulunuyor" dedi.

 

"ESNAFTA Yaprak Dökümü SÜRÜYOR"

 

ABD merkezli gayrimenkul danışmanlık şirketi Cb Richard Ellis Group'un (CBRE) 73 ülkede 200 kenti kapsayan çalışmasına göre Türkiye'nin Hindistan, Japonya, Brezilya, Kanada gibi ülkeleri geride bıraktığına da işaret eden Oran, "AKP'nin esnaf ve sanatkarı büyük sermayeye ezdiren politikaları sonucu, bu kesimde adeta bir Yaprak Dökümü yaşanıyor" dedi ve ekledi:

 

"AKP iktidarının yaklaşık son on yılına ait istatistikler, bu dönemde 1.3 milyon esnaf ve sanatkarın, mantar gibi çoğalan AVM'lerle rekabet edemeyerek faaliyetine son verdiğini, sicilden kaydını sildirdiğini ortaya koyuyor.  Esnaf ve sanatkarların çatı kuruluşu olan Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Konfederasyonu'nun 2005'ten itibaren tuttuğu kayıtlara göre anılan yılın başından, bu yılın Ekim ayı sonuna kadar olan dönemde 1 milyon 263 bin esnaf ve sanatkar mesleği bırakarak "sicil terkini" yaptırdı, yani kaydını sildirdi. Türkiye genelinde faaliyeti bırakan esnaf ve sanatkar sayısı, aynı dönemde bu alanda faaliyete geçenlerin yaklaşık dörtte üçünü oluşturdu. Özellikle İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Antalya, Konya, Manisa, Mersin, Muğla, Aydın, Balıkesir, Samsun, Trabzon gibi illerde binlerce esnaf kepenk indirdi. Sicil terkini yapan esnaf gruplarının başında bakkallık, bayilik, büfecilik geliyor."

 

Açıklamasını, "AKP, küçük esnafı, büyük sermayeye karşı koruyucu önlemlerden hep kaçındı" diye sürdüren Oran, "kentsel dokuyu bozan ve perakendeci küçük esnafın varlığını tehdit eden" AVM'lerin Batı ülkelerindeki gibi kent dışında yapılmasına yönelik hazırlanan ve "Marketler Yasası" olarak bilinen düzenleme AKP döneminde, sürekli dile getirilen taleplere rağmen gerçekleştirilmediğine dikkat çekti ve şöyle devam etti:

 

"Esnafa, insana, çevreye, doğaya aykırı bu düzenleme açıkçası topluma ihanettir. AVM'lerin kent dışına çıkarılması yönünde düzenleme beklenirken, şimdi hükümet kalkmış bir de AVM yatırımlarından ÇED zorunluluğunu kaldırıyor. Kentlerin göbeğine yapılacak bu yatırımların çevre değerlendirmesine tabi olmaması düşünülemez. AVM yatırımlarında ÇED raporu alınması zorunluluğunu ortadan kaldırılamaz. Hükümet bu düzenlemeden vazgeçmelidir. Bu da yetmez, büyük AVM'lerin kent dışına yapılmasını hükme bağlayacak bir düzenlemeye acilen gidilmelidir. Bugün başlayan Esnaf Sanatkarlar Şurasında konunun gündeme gelip gelmeyeceğini, TESK'in hangi adımları atanacağını da takip edeceğiz."