Çin’de 10 Türk vatandaşının, Uygurların Çin’den çıkışına sahte pasaportlar temin etmek iddiasıyla geçen ay tutuklanmasının ardından bu ülkeye giriş-çıkış yapan Türk vatandaşları sorun yaşıyor.

Söz konusu olaydan sonra Pekin yönetimi, Türk vatandaşlarının Çin’e giriş ve çıkışlarında olağan dışı güvenlik tedbirleri uygulamaya başladı. Türk pasaportuyla Çin’e giriş-çıkış yapanların saatlerce bekletildiği belirtiliyor. Çin’de yaşayan Türklerden bazıları, Çin’e giriş-çıkışta yaşadıkları çileyi dile getirdi. Çin’deki bazı Türk vatandaşları, Çin’den çıkarken, havaalanında pasaport polisi tarafından hiçbir açıklama yapılmaksızın saatlerce bekletildiğini, bazı Türk vatandaşlarının da Türklerin pasaportunda kim olduğuna bakılmaksızın polis tarafından kenara çekilerek sorgulandığını söyledi. Pasaportlarını Uygurların yoğun olarak yaşadığı Kayseri’den alanların da özellikle sorgulandığı vurgulanırken, bu duruma son verilmesi istendi.

Çin’in ayrıca, Türklere vize konusunda da sıkıntı çıkardığı ifade ediliyor. Türkiye’nin ise mütekabiliyet esasına göre Çinlilere vize vermeyi zorlaştırdığı kaydediliyor.

Bu arada kısa süre önce Pekin’e gelen Emniyet Genel Müdürü M. Celalettin Lekesiz’in, Çin Komünist Partisi (ÇKP) Merkez Siyaset ve Hukuk Komisyonu Sekreteri ve Kamu Güvenliği eski Bakanı Meng Jianzhu ile görüşmesinde bu konuların da görüşüldüğü tahmin ediliyor. Görüşmede Çin tarafı, insan kaçakçılığı ve diğer sınır ötesi suçlarla mücadelede Türkiye ile daha güçlü işbirliği çağrısı yapmıştı.

UYGUR SORUNU

İki ülke arasında sorun olmaya devam eden Uygur meselesinin ikili ilişkileri olumsuz yönde etkilediği belirtiliyor. Çin’in Uygurların yoğun olarak yaşadığı ülkenin kuzeybatısındaki Şincan Uygur Özerk Bölgesi’nde yürüttüğü baskı politikalarının Türkiye’nin tepkisini çektiği de kaydediliyor. Nitekim Wall Street Journal gazetesi de Çin’den kaçan Uygurların iki ülke arasında sorun oluşturduğunu yazmıştı. “Çin ve Türk yetkilileri, Mart’tan bu yana Tayland’da gözaltında bulunan 300 kadar Uygur Türkü konusunda anlaşmazlığa düştü” diyen Wall Street Journal’a konuşan bir Türk yetkilisinin de, Uygurların Türkiye üzerinden IŞİD’e katıldıklarına dair Çin’in şimdiye kadar herhangi bir isim vermediğini söyledi. Gazete ayrıca, Türkiye’nin Çin’in terörle mücadele çabalarına yardımcı olmaya hazır olduğunu, ancak Uygur Türklerine insani gerekçelerle yardım etmeye devam edeceğini de yazdı. 

Çin’den kaçan Uygurların, Suriye ve Irak’ta IŞİD’e katıldıklarını iddia eden Çin, Türkiye’nin bu konuda kendisine yardımcı olmasını istiyor.