İran’a yönelik uluslar arası yaptırımların hafiflemesi petrol fiyatlarında gevşemeye neden olurken, İran’dan önemli miktarda petrol ve doğalgaz ithal eden Türkiye’yi de rahatlattı.  ‘Enerji Koridoru’ programına konuk olan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, “İran Rusya’dan sonraki en büyük tedarikçimiz. İran başkaları için sıradan bir ülke olabilir ama bizim için herhangi bir ülke değil” dedi ve ekledi: “Yaptırımlar yüzünden Türkiye, günlük 100-110 bin varil arasında İran’dan petrol alıyor. Gerekçelerin ortadan kalkmasının ardından İran’dan alınan petrol miktarının günlük 130-140 bin varil civarına çıkabileceğini düşünüyoruz”

Türkiye, ABD ve AB tarafından uranyum zenginleştirme çalışmaları nedeniyle gündeme getirilen yaptırımlar öncesi petrol ihtiyacının yarısını İran'dan karşılıyordu. Yaptırımlar nedeniyle petrol alımının azaltılmasıyla artık Türkiye, toplam petrol talebinin yüzde 25-30 Aralığında bir bölümünü İran'dan karşılıyor. Yıldız, "Ben petrol alımlarını azaltan gelişmeler ortadan kalktıktan sonra alışverişin eski seyrine dönebileceğine inanıyorum" dedi.  İran ile yıllık 10 milyar metreküplük doğalgaz alım kontratı bulunan Türkiye, Rusya ve Azerbaycan’dan da gaz alıyor. Türkiye ayrıca Cezayir ve Nijerya'dan da LNG alıyor. İran'a yönelik yaptırımlar Türkiye'nin aldığı doğalgazı kapsamıyordu.

Gaz hattı için işlem tamam

İran doğalgazının Türkiye üzerinden Almanya'ya kadar taşınmasına olanak sağlayacak mutabakat Zaptı 17 Kasım 2008 tarihinde İran ile Türkiye arasında imzalanmıştı. Türkiye topraklarındaki kısmı 1,720 kilometre olarak öngörülen boru hattından yıllık 35 milyar metreküp gaz taşınması öngörülüyor. Vatan’ın gündeme getirdiği boru hattı projesinin çok önemli olduğunu kaydeden Bakan Yıldız, “İran’a olan yaptırımların hep geçici olduğuna inandık. İyi ki de öyle yapmışız. 19-20 ilden geçecek bir boru hattı 2 milyon tona yakın boru üretimi sağlayacak. Önümüzdeki hafta boru üreticileriyle de bir araya geliyoruz. Bu konu, sanayi ve istihdam için de çok önemli. 5 ülke bunu istiyorsa, biz bunu niye iletmeyelim?”  dedi.

Azeri Şah Deniz II sahasından üretilecek gazı Türkiye'nin batı sınırına kadar taşıyacak olan TANAP Projesi’ne Kuzey Irak ve İsrail'den gelecek gazın eklenmesini düşünmediklerini belirten Yıldız, "TANAP'ın kendi doğalgazını besleyebilecek bir yapısı var. İhtiyaç hissedilmeyecek. O şekliyle bir tasarımın çok doğru olmayacağını düşünüyoruz" dedi. Söz konusu hatta inşaat çalışmalarına 2014 yılında başlanması planlanıyor. Azeri enerji şirketi SOCAR'ın Yönetim Kurulu Başkanı Rövnag Abdullayev geçen hafta, TANAP Projesi'ne ilerleyen dönemde Kuzey Irak, İran ve İsrail gazının da girebileceğini söylemişti.

Kuzey Irak petrolü için geri sayım

Enerji Bakanı Yıldız, Irak’ın kuzeyindeki petrol ve doğalgaz kaynaklarının Türkiye üzerinden taşınması konusunda da önemli açıklamalarda bulundu. Irak petrolünü Batı’ya taşıyan Kerkük- Yumurtalık Hattı’ndaki kapasitenin son derece düşük düzeyde kullanıldığını anlatan Bakan Yıldız, “Günlük 1.5 milyon varil kapasiteli hattan yeterince istifade edilemiyor.  Hattın zaman zaman 400 bin varile düştüğü oluyor. Kuzey Irak’tan gelecek petrolün günlük 300 bin varille başlamasını öngörüyoruz. Bundan sonra bu kapasite dolduktan sonra yeni boru hattı gerekir mi gerekmez mi bunu onlarla konuşacağız..” dedi.

Para için uluslararası gözlemci geliyor

Yıldız, Bağdat’taki merkezi yönetim ile Erbil’deki Kürt Bölgesel Yönetimi arasında sorun yaratan petrol gelirlerinin paylaşımı konusunda da arabulucu olacaklarını yineledi. Yıldız, “Bu gelirin prensip olarak bir kamu bankasında tutulmasıyla ilgili bir karara vardık. Türkiye’ye giren her petrol bir yerde değil birden fazla yerde; petrolün Türkiye’ye girdiği nokta ve Ceyhan’da ölçülecek. Bunu Irak Merkezi Hükümetin de bir temsilcisiyle yapacağız. Ölçümlemelere isterlerse uluslararası bir gözlemci de katılabilir. Burada önemli olan günlük dekontların Merkezi Hükümetle paylaşılmasıdır, bu bir şeffaflıktır” dedi. Yıldız, 3 kamu bankasından hangisinin ödemeler bankası olacağının netleşmediğini sözlerine ekledi.