Zona hastalığının kesin bir tedavisi yoktur, ancak antiviral ilaçlar belirtileri hafifletir ve komplikasyonları önlemeye yardımcı olur. Belirtiler ortaya çıktıktan sonra en kısa sürede bir dermatoloji uzmanına başvurulmalıdır. Erken müdahale, ağrının kontrol altına alınması için oldukça önemlidir. Zona döküntüleri ortaya çıktıktan sonra en geç 3 gün içerisinde tedaviye başlanmalı ve enfekte olan kişiler bulaştırıcılık dönemleri boyunca kendilerini izole etmelidir.
Tedavi süresince şiddetli ağrı için ağrı kesiciler ve krem losyonlar kullanılır. Özellikle 65 yaş üstü kişilerde postherpetik nevralji olarak adlandırılan 6-12 ay sürebilen bölgesel ağrı ve uyuşma görülebilir. Bu süreçte antidepresan ve nörolojik ilaçlar kullanılabilir.
Zona Hastalığı (Gece Yanığı) Nedir?
Zona, kabarcık görünümlü, ağrılı deri döküntülerine neden olan, virüs kaynaklı bir enfeksiyon türüdür. Suçiçeği hastalığına neden olan Varisella Zoster virüsünden (VZV) kaynaklanır. Geçmişte suçiçeği geçirmiş olmak, zona hastalığına yakalanma riskini artırır. Vücutta inaktif olarak kalan virüs, aktif hale gelerek hastalığa neden olabilir. Genellikle yüz, göğüs, sırt, karın ve pelvis gibi bölgelerde şiddetli kaşıntı ve ağrılı kabarcıklar görülür.
Zona Hastalığı (Gece Yanığı) Belirtileri Nelerdir?
- Ağrı
- Döküntülü bölgede yanma ve karıncalanma
- Kaşıntı ve batma hissi
- Bölgesel hassasiyet
- Vücudun etkilenen bölgesinde uyuşma
- Işığa karşı duyarlılık
- Yüksek ateş ve baş ağrısı
- Tükenmişlik hissi
Bu belirtiler genellikle 2 ila 3 gün sonra deri döküntüsü olarak kendini gösterir. Kızarıklık, içi sıvı dolu kabarcıklara dönüşerek ağrılı hale gelir ve döküntüler 10 ila 15 gün kadar sürebilir.
Zona Hastalığı (Gece Yanığı) Nedeni Nedir?
Geçmişte suçiçeği geçirmiş kişilerde zona hastalığına yakalanma riski daha yüksektir. Virüs, omurgaya yakın sinir hücrelerinde inaktif şekilde bulunur ve aktif hale gelmesi hastalığa neden olur. 60 yaş ve üzeri kişiler, fiziksel ve duygusal stres yaşayan bireyler, HIV ve AIDS tanısına sahip olanlar, organ nakli geçirenler ve kemoterapi gibi bağışıklık sistemini baskılayan tedaviler alanlar daha yüksek risk altındadır.
Zona Hastalığı (Gece Yanığı) Tedavisi Nedir?
Tedavi, hastaların konforunu artırmayı ve belirtileri azaltmayı hedefler. Ağrı kesiciler ve nonsteroid antienflamatuar ilaçlar kullanılır. Antiseptik solüsyonlar, sıvı dolu kabarcıkların tedavisinde önerilir. Şiddetli ağrı için antidepresanlar da kullanılabilir. Bağışıklık sistemi baskılanan kişilerde ilaçlar damar yoluyla uygulanabilir. Yüksek ateş görülebileceğinden ateş düşürücüler de tedavi sürecine dahil edilir.
Zona Hastalığı (Gece Yanığı) Bulaşıcı Mı?
Suçiçeği hastalığı geçirmiş veya varisella virüsüne karşı aşılanmış kişilerde zona hastalığı bulaşmaz. Ancak suçiçeği enfeksiyonu geçirmemiş kişilerde, zona hastalığına yakalanmış birinin deri döküntülerine doğrudan temas edilmesi, hastalığın bulaşmasına neden olabilir. Aktif virüs içeren kabarcıklara temas etmekten kaçınılmalıdır.
Döküntüsüz Zona Hastalığı (Gece Yanığı) Nedir?
Döküntüsüz zona, herpes zosterin nadir bir formudur ve belirtiler genellikle döküntü yerine yoğun ağrı ve hassasiyet şeklindedir. Su dolu kabarcıklar ve döküntüler oluşmaz. Şiddetli ağrılar, yanma hissi veya karıncalanma gibi semptomlar görülür. Tedavi ve semptomların kontrolü için sağlık uzmanına başvurmak önemlidir.
Zona Hastalığı (Gece Yanığı) Önlenebilir Mi?
Zonayı önlemek mümkün değildir, ancak FDA onaylı zona aşısı hastalık riskini önemli ölçüde azaltır. 50 yaşın üzerindeki kişilere aşı olmaları tavsiye edilir. Aşı, suçiçeğinden korunmak için kullanılan aşı ile aynı değildir. Nadir de olsa zona hastalığı geçirildikten sonra suçiçeği vakaları gelişebilir. Bağışıklığı baskılanan kişiler ve bağışıklık öyküsü bilinmeyen kişilere hastalığın bulaşmasını engellemek için dikkatli davranılmalıdır.
Hastalık genellikle 2 ile 4 hafta sürer. Tedaviye başladıktan 2 hafta sonra belirtilerde azalma görülmezse doktora başvurulmalıdır. Tedavi bitiminde zonanın tekrarlama olasılığı düşük olsa da belirtilere karşı dikkatli olunmalıdır.
Kaynak:
