Uzm. Dr. Erhan Aydın, sağlıklı bir yaşam için hayat boyu yapılması gereken testler hakkında bilgi verdi.

Yenidoğan döneminde yapılması gereken ilk testlerin kan grubu tayini, yaşamın ilk 48-72 saatini takiben de doğumsal metabolik hastalıklar açısından önemli olduğunu kaydeden Uzm. Dr. Aydın, bu testlerin yapılması için çocuğun beslenmeye başlaması gerektiğini kaydetti. Bu hastalıkların beslenme ile ortaya çıktığını vurgulayan Uzm. Dr. Aydın, “Metabolik hastalık taraması için topuktan kan alma işlemi ilk 3 -7 gün içinde yapılmalıdır. Topuktan alınan kan ile fenilketonüri ve kongenital hipotiroidi gibi büyüme-gelişme ve zeka geriliği yapabilecek hastalıkların tanısı konulabilir. Buna uygun tedavi ve diyet uygulaması ile hastalık kontrol altına alınabilir. Yine yenidoğan döneminde sıkça görülen sarılıklar nedeniyle bilirubin testlerini yapılması öncelikli tetkikler arasındadır” dedi.

Çocuklarda 2 yaşına kadar tam kan sayımı yapılmalı

Ailelerin, bebeklerinin sağlıklı olduğunu düşünerek düzenli doktor kontrollerini aksatmasının ve bazı tetkikleri yaptırmamasının önemli hastalıkların atlanmasına neden olabileceğini kaydeden Uzm. Dr. Aydın, şöyle devam etti:

“Sağlıklı çocuklarda 9-12 aylar arasında tam kan sayımı, serum demir düzeyi, tam idrar tetkiki yapılmalıdır. 2 yaş civarında, okul öncesi dönemde tam kan sayımı, tam idrar tetkiki ve rutin biyokimyasal testler yapılmış olmalıdır. Ayrıca riskli sanayi bölgelerinde yaşayan kişilerin çocuklarının kan kurşun düzeyine de bakılmalıdır. Çocukların okul öncesinde, yenidoğan döneminde hepatit aşısı yapılmış olsa da HBsAg ve AntiHBs tahlilleri yapılmalı, bağışıklık ve aşılama durumları kontrol edilmelidir. Uygun görüldüğünde çocukların hepatit aşıları da yapılmalıdır. Bu dönemde dışkıda parazit araması da yapılması gereken testler arasındadır. Bunun yanında aşırı kilolu çocuklarda şeker hastalığı açısından kan şeker düzeyleri ve büyüme geriliği olan çocuklarda ise çeşitli hormon düzeyleri kontrol edilmelidir.”

Yetişkinlerde kanser ve kalp taramaları önemsenmeli

30-40 yaşlarında kadın ve erkeklerde 3 yılda bir tam kan sayımına, kan şekerine ve serum lipid düzeylerine mutlaka bakılması gerektiğini aktaran Uzm. Dr. Aydın, “30 yaşından sonra kadınlarda rahim ağzı kanseri erken teşhisi için yılda bir kez PAP smear testi yapılarak, sonucu bir kadın-doğum uzmanı tarafından değerlendirilmelidir. 40 yaşından sonra hem kadınlarda hem erkeklerde mide-bağırsak hastalıkları erken teşhisi için gaitada gizli kan tetkikinin, 40 yaş üzeri erkeklerde ise prostat kanseri erken tanısı için kanda total ve serbest PSA ölçümünün yapılması gereklidir. 50 yaşından sonra kalp sağlığı için hastanın kilosu, kan yağı düzeyleri, diyabet ve hipertansiyon gibi hastalıkları dikkate alınarak gerekli testler yapılmalı, bunlara eklenecek ileri tetkikler de bu sayede belirlenmelidir. Kişiye ait risk faktörleri, daha önceden geçirilmiş hastalıklar, operasyonlar, aile öyküsü veya genetik özellikleri yapılacak tahlillerin içeriğini ve sıklığını belirleyecektir. Yapılacak tahlillerin öncesinde ve sonrasında doktora danışarak ayrıntılı bilgi edinilmesi gereklidir. Doktor, tahlil öncesi ve sonrasında yapılması gerekenler hakkında bilgilendirme yapacak, gerektiğinde ilave tetkik ve tanı yöntemlerini önerecektir” diye konuştu.