Doğum nedeniyle iş hayatından uzak kalan kadınlara, doğum borçlanması hakkı tanınıyor. Yani yaşı dolmuş olsa da prim gün sayısı az olan çalışanlar borçlanma ile erkenden emekli olabiliyor. Peki, doğum borçlanması ile emeklilik hakkı nasıl oluyor, şartları neler? İşte merak edilenler haberimizde.
Erken emeklilik için çeşitli yollar bulunuyor. Erken emeklilik isteyen kadınların en çok merak ettikleri uygulama ise doğum borçlanması olarak öne çıkıyor. Doğum borçlanması ile prim günleri geriye düşerek erken emeklilik fırsatı yaratılabiliyor. Doğum borçlanmasından yararlanmak isteyenler SGK üzerinden işlemlerini gerçekleştirerek taleplerini bu kuruma iletebiliyor, SGK ise talepleri değerlendirerek işlemi sonuçlandırıyor. Doğum borçlanması talebinde bulunan kadın sigortalının işvereninden belge istenilmeksizin kurum hizmet kayıtlarından tespiti yapılarak işlem sonuçlandırılacaktır.
DOĞUM BORÇLANMASI NEDİR?
Doğum borçlanması, kadınların doğum yapmaları nedeniyle çalışamadıkları dönemleri, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) üzerinden borçlanarak emeklilik sürecine dahil etmelerini sağlayan bir düzenlemeye denir. Bu sayede, kadın çalışanlar, doğum yapmaları nedeniyle ara verdiği iş hayatlarındaki bu süreyi, emeklilik için geçerli hizmet süresine ekleyebilirler.
Bir çocuk 720 güne sayıldığı için üç çocuğu da borçlanarak yaklaşık 6 yıllık erken emeklilik imkanı doğuyor. Örneğin 50 yaşında emekli olmanız gerekiyor ama 6 yıllık prim boşluğunuz var. 6 yıl boyunca ya dışarıdan prim ödemeniz ya da çalışmanız gerekiyor. Doğum borçlanması ise tek seferde bu 6 yılı borçlanma imkanı tanıdığı için hemen emekli olunabiliyor.
DOĞUM BORÇLANMASI NASIL HESAPLANIR?
Doğum borçlanması hesaplanırken asgari ücretin yüzde 30-35'i baz alınır. Borçlanmaların tamamı için e-Devlet üzerinden başvuru yapılması gerekiyor. Doğum borçlanmasında en önemli çizgi yaşı değil, prim gün sayısının erkene çekmesidir.
DOĞUM BORÇLANMASI HESAPLAMASI 2023
1 çocuk için 720 gün (2 yıl) doğum borçlanması bedeli 2023 yılı için en az 76 bin 861,44 TL olacak.
2 çocuk için 1.440 gün (4 yıl) doğum borçlanması bedeli 2023 yılı için en az 153 bin 722,9 TL olacak.
3 çocuk için 2.160 gün (6 yıl) doğum borçlanması bedeli 2023 yılı için en az 230 bin 584,3 TL olacak.
DOĞUM BOÇRLANMASINA KİMLER BAŞVURU YAPABİLİR?
Hizmet akdine tabi çalışması bulunan kadın sigortalılar (2925 sayılı Kanun, mülga 506 sayılı Kanun, 5510 sayılı Kanun- 4/1-a ),
Kendi nam ve hesabına bağımsız çalışma kapsamında sigortalı sayılan kadın sigortalılar (Mülga 1479 sayılı Kanun, Mülga 2926 sayılı Kanun, 5510 sayılı Kanun- 4/b),
Kamu görevlisi kapsamında sigortalı sayılan kadın sigortalılar (Mülga 5434 sayılı Kanun, 5510 sayılı Kanun- 4/c) ile bunların hak sahipleri, talepte bulunabilirler.
DOĞUM BORÇLANMASI KOŞULLARI NELERDİR?
Sigortalı kadının doğum nedeniyle çalışamadığı iki yıllık süreyi borçlanabilmesi için;
Hizmet akdi kapsamında çalışanlar için (2925 sayılı Kanun, mülga 506 sayılı Kanun, 5510 sayılı Kanun- 4/a) sigortalılıklarının tescil edilmiş ve adına prim bildirilmiş/tahakkuk etmiş olması,
Kendi nam ve hesabına bağımsız çalışma kapsamında olan sigortalılar için (Mülga 1479 sayılı Kanun, Mülga 2926 sayılı Kanun, 5510 sayılı Kanun- 4/b) prim ödenip ödenmediğine bakılmaksızın sigortalılıklarının tescil edilmiş/tahakkuk etmiş olması,
Kamu görevlisi kapsamında sigortalı sayılanlar için sigortalılar (Mülga 5434 sayılı Kanun, 5510 sayılı Kanun- 4/c) sigortalılıklarının tescil edilmiş olması,
Kadın sigortalının doğumdan önce çalışmaya başlayarak sigortalılık şartını yerine
getirmesi,
Doğumdan sonra adına prim ödenmemesi,
Borçlanacağı sürede çocuğunun yaşaması, gerekmektedir.
DOĞUM BORÇLANMA SÜRELERİ
Sigortalı kadının doğumdan sonraki sekiz haftalık, çoğul gebelik halinde ise on haftalık süreleri, doğuma üç hafta kalıncaya kadar çalışması halinde, doğum sonrası istirahat süresine eklenen süre dahil toplam istirahat süresi ile birlikte toplam iki yıllık süre borçlanılabilir.
Kadın sigortalılar doğum nedeniyle çalışamadıkları en fazla üç defa olmak üzere ikişer yıllık sürelerini (toplamda en fazla 6 yıla tekabül etmektedir.) borçlanabilir.
Doğum borçlanması talebinde bulunan kadın sigortalıların doğum yaptığı tarihten sonra adına primi ödenmiş süreler borçlanma hesabında dikkate alınmaz. Prim ödenmiş süreler iki yıllık süreden düşülerek kalan süre borçlandırılacaktır.
Doğum borçlanması yapılacak sürede çocuğun vefat etmesi halinde vefat tarihine kadar olan süreler borçlanılabilir.
İlk doğumunu yaptıktan sonra iki yıl dolmadan ikinci doğumunu yapan kadın sigortalı, ilk doğumdan ikinci doğuma kadar geçen süre ile ikinci doğum için borçlanabileceği iki yıllık sürenin toplamı kadar geçen süreyi borçlanılabilir.
