Hepatit, çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilen ve karaciğer iltihaplanmasına yol açan ciddi bir sağlık sorunudur. Virüsler, alkol kullanımı, ilaçlar, toksinler veya otoimmün hastalıklar gibi nedenlerle ortaya çıkabilen hepatit, dünya genelinde milyonlarca insanı etkilemektedir.
Viral hepatitler arasında en yaygın olanları ise A, B, C, D ve E tipi virüslerdir. Bu virüsler, farklı yollarla bulaşabilmektedir. Hepatit A ve E kirli su ve gıda ile bulaşırken, Hepatit B, C ve D ise kan ve vücut sıvıları ile temas sonucu bulaşmaktadır. Viral hepatitler yılda 1,3 milyon ölüme ve 2,2 milyon yeni enfeksiyona neden olmaktadır.
Hepatit B ve C Hastalarında Karaciğer Kanseri Riski Artıyor
Hepatit, çoğunlukla viral bir enfeksiyonun neden olduğu karaciğer iltihabıdır. A, B, C, D ve E tipleri olarak adlandırılan beş ana hepatit virüsü bulunmaktadır. Dünyada her yıl 1.1 milyon, Türkiye’de ise yaklaşık 15-20 bin kişi hepatit B ve C’ye bağlı karaciğer sirozu ve karaciğer kanserinden hayatını kaybetmektedir. Erken teşhisle tedavisi mümkün olan bu hastalıklar nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısında ise artış gözlemlenmektedir. Araştırmalar, insanların en az yarısının hepatit B ve C’nin en önemli karaciğer kanseri sebebi olduğunu bilmediklerini göstermektedir. Hepatit B ve C hastalarında kanser gelişme riski, günde bir paket sigara içen insanlardaki kanser riskine eşit hatta daha fazladır.
Yorgunluk, Karın Ağrısı veya İdrar Renginde Koyulaşmaya Dikkat!
Hepatit belirtileri kişiden kişiye değişebilir, ancak yaygın semptomlar arasında yorgunluk, karın ağrısı, iştah kaybı, sararma (cilt ve gözlerde), idrar renginde koyulaşma ve kilo kaybı bulunmaktadır. Hepatit uzun dönemde kronik hale geldiğinde ise yaşamı tehlikeye sokan karaciğer sirozu veya karaciğer kanseri gibi ciddi komplikasyonlara yol açabilmektedir. Her 30 saniyede bir kişinin hepatitle ilişkili bir hastalıktan ölmesi nedeniyle, hayat kurtarmak ve sağlık sonuçlarını iyileştirmek için hepatiti daha iyi önleme, teşhis ve tedavi konusunda harekete geçmek hayati öneme sahiptir.
Aşılama ve Hijyen Kurallarına Uymak Hepatite Karşı Koruyor
Hepatit virüslerinin yayılmasını önlemek için aşılama, hijyen kurallarına uyulması ve sterilizasyon önlemlerinin alınması önemlidir. Tedavi açısından ise erken teşhis ve uygun tıbbi müdahale büyük önem taşımaktadır. Hepatit B için aşılama ile enfeksiyondan korunma yöntemi bulunmakta, ancak dünya genelinde yeni doğan bebeklerin sadece %45’i aşılanarak korunabilmektedir. Hepatit B ve C için etkili antiviral ilaçlar bulunmakta ve enfekte hastaların saptanması ve bir an önce tedaviye başlanması siroz ve karaciğer kanseri olasılığını minimuma indirmektedir. Tedavi altındaki hastaların bulaşıcılığı da önlenmektedir.
Dünya üzerinde viral hepatitlerin ortadan kaldırılmasının yöntemi aşı ve bulaşıcılığı olan hastaları bulup tedavi etmekten geçmektedir. Dünya Hepatit Günü'nde toplumları hepatit virüslerinin etkileri konusunda bilinçlendirerek, erken teşhisin ve tedavinin önemini vurgulamak amaçlanmaktadır.
Ayrıca sağlık politikalarının geliştirilmesi, aşılanma oranlarının artırılması ve enfeksiyon kontrolü stratejilerinin uygulanması konusunda küresel çapta harekete geçilmesi teşvik edilmektedir. Bu amaçla farkındalık günü büyük önem taşımaktadır. Farkında ol, test ol, tedavi ol mottosu ancak harekete geçilerek gerçekleştirilebilir. Dünya Sağlık Örgütü'nün (DSÖ) 2030 yılına kadar hepatiti ortadan kaldırma hedefine ulaşılması, hızlı bir şekilde harekete geçilmesi halinde hala mümkün olabilir.
Kaynak:
