Özellikle Kabakulak hastalığı ile karıştırılan Sjögren Sendromunu Romatoloji Bölümü Başkanı Prof. Dr. Mehmet Soy anlattı.

 

 

Tükürük bezlerindeki iltihaplanmaya bağlı olarak oluşan, tükürük bezi dışında gözyaşı bezlerini de tutan ve en bilinen belirtisi ağız kuruluğu olan Sjögren Sendromu daha çok genç ve orta yaşlı kadınlarda görülür. Hastalığın ana yakınmaları çok su içme, ağız kuruluğu ve gözlerde kum varmış gibi hissedilen kuruluk ve batmadır. Hastalığın nedenleri tam olarak bilinmese de bağışıklık sisteminin dış salgı bezlerine yönelik bir saldırısı söz konusudur.

 

Bu saldırı sonucunda başta tükürük ve gözyaşı bezleri olmak üzere birçok dış salgı bezinde zaman içinde fonksiyon kaybı gelişir. Sjögren Sendromu tek başına ya da başta Romatoid Artrit, Sistemik Lupus (SLE) olmak üzere diğer bağışıklık sistemi hastalıklarıyla bir arada görülebilir. 

 

 

Nedenini bilmediğiniz bir ağız kuruluğu yaşıyorsanız dikkate alın. Çünkü belirtilerin ilk görüldüğü yerler dış salgı bezleridir. Tükürük bezleri, gözyaşı bezleri, ter bezleri, genital organlardaki dış salgı bezleri, pankreasın dış salgı bölümü gibi yerlerde gelişen iltihap sonucu bezlerin görevinde aksamalar başlar.

 

Öncelikle tükürük bezinde ve gözyaşı bezlerinde oluşan yetersizlik; tükürük salgısı ve gözyaşı salgısında azalma ve bunun sonucunda ağız kuruluğu; gözlerde batma-kuruluk hissi oluşturur. 

 

Parotis denilen kulakların önünde yer alan büyük tükürük bezlerinde aralıklı şişme ve ağrı görülür. Bu dönemde dikkatli kontrol edilmezse Kabakulak ile karıştırılır. Kabakulak genelde çocukluk çağında geçirilen bir virüs hastalığıdır.

 

Eğer erişkin birinde kulakların önünde tekrarlayan kabakulak benzeri şişlikler olursa Sjögren Sendromu akla gelmelidir. Hastalığın seyrinde eklemlerde ağrı, şişme, deride çeşitli döküntüler, akciğer tutulumu, böbrekte taş oluşumu ve böbrekte kireçlenme gibi ek sorunlara yol açabilir. Ayrıca kemik iliğini etkileyerek kan hücrelerinde düşmeye de yol açabilir.

 

 

Bu hastalık bir kanser değildir. Ancak, bu hastalığın seyrinde B lenfosit olarak bilinen bazı kan hücrelerinden köken alan lenfomalara yatkınlık artmıştır. O nedenle bu hastaların periyodik olarak bu açıdan takibi şarttır

 

 

Sjögren Sendromu seyrinde eklemlerde ağrı şişme; deride çeşitli döküntüler, akciğer tutulumu, böbrekte taş oluşumu ve böbrekte kireçlenme gibi ek sorunlar gelişebilir. Ayrıca kemik iliğini etkileyerek kan hücrelerinde düşmeye de yol açabilir. Ağız kuruluğu nedeni ile dişlerde erken ve tekrarlayan çürümeleri olabilir.

 

Göz kuruması nedeni ile yıllar içinde sklera denilen gözün ön tabakasında aşınmalar, hatta delinmeler olabilir. Sinir uçlarını etkileyerek nöropati yapabilir. Gebelik olursa bazı olgularda bebekte kalp sorunlarına yol açabilir.

 

 

Bu hastalık vücuttan yok olmaz. Bazı ilaçlar ile hastalığın yol açtığı zararlar baskılanabilir. Ayrıca;

 

Bulunduğunuz ortamın kuru olmamasını sağlayın. 

 

Tozlu ve dumanlı ortamlardan kaçının.

 

Uzun süreli bilgisayar başında kalmayın.

 

Ağız hijyeninizi korumak için diş sağlığınıza önem verin. Düzenli aralıklarla kontrollerinizi yaptırın. 

 

Yanınızda mutlaka su bulundurun ve bol su tüketin. 

 

Hastalık sadece ağız ve göz kuruluğu yapmaz. Diğer organları tutabileceği için mutlaka Romatoloji ve Göz Hastalıkları uzmanı tarafından periyodik kontrollerinizi yaptırın.