Diyabet (Şeker Hastalığı) Nedir? Tedavisi var mı? Önlem alınabilir mi?
14 Kasım Dünya Diyabet Gününde Uzman Doktor Figen Çağılcı'dan eğitici açıklamalar geldi.
14 Kasım Dünya Diyabet Günü'nde her yıl dünyada 40 Milyon kişinin yakalandığı ve halk arasında şeker hastalığı olarak bilinen Diyabet hastalığı ile ilgili çeşitli etkinlikler düzenlenip, bu hastalığa yakalananlara bilgilendirme yapılıyor.
Biz de Haber61 ekibi olarak İmperial Hastanesi Uzman Doktoru Figen Çağılcı ile Diyabet'i konuştuk. Hastalığa yakalanmamak için neler yapmalıyız, Yakalandıktan sonra neler yapmalıyız sorularını sorduk ve oldukça eğitici bilgiler aldık.
İşte Haber61 ekibinden Okan Çıtlak ve Emrah Paça'nın özel haberi.
Diyabet nasıl bir hastalıktır?
Diyabet çok sıkıntılı olabilecek bir hastalıktır. Metabolik bir hastalıktır. Hastanın metabolizmasında bir çok şeyi alt üst eden bir hastalıktır. Diyet ve önerilere uyulursa, çok kolay ve hastanın genel durumunu bozmayacak bir şekilde bir hastalıktır ama önerilere uyulmazsa sakatlık yaratabilecek bir hastalıktır. Çağımızın vebası deniliyor diyabet için. Her yıl 40 milyon yeni vaka tespit ediliyor dünya çapında. Bu sağlıksız beslenmeler, fabrikasyon gıdalar arttıkça da daha fazla vaka çıkacak gibi gözüküyor.
Diyabet hastalığına yakalanmamak için önlem alınabiliyor mu?
Tip 1 diyabet sebepsiz ortaya çıkar. Özellikle çocuklarda ve gençlerde daha çok ortaya çıkar. Onda şanssızlık oluyor diyebiliriz. Tip 1 diyabetin sebebi belirlenemiyor. Ama Tip 2 diyabet dediğimiz %70-80 oranında daha çok görünen diyabet, önlenebilen bir hastalıktır. Tip 2 diyabet özellikle sağlıksız , yanlış beslenme, obezite ve genetik gibi faktörlerle önümüze çıkar. Tabiî ki önlenebilen bir hastalıktır. Daha organik şeyler yemeye çalışarak, hamur işi
ürünleri azaltarak, kilo almamaya çalışarak ve egzersizi hayatımızın bir parçası yaparak bundan korunabiliriz.
Diyabete yakalanan hastalara neler önerirsiniz?
Diyabet hastalığına yakalandığımız zaman önce bir moral bozmamak lazım. Diyabette eğitim çok önemlidir. Hastanın iyi bir eğitim alması gerekir. Çünkü vatandaşın bildiğinin aksine sadece şekerli yememek değildir diyabetin koruyucu önlemi Metabolik bir hastalık olduğu için bütün metabolik önlemleri kan değerleri ve yağ değerleri gibi bütün metabolik değerleri bozan bir hastalık. Tetkikler yapılım teşhis konulduktan sonra en az 2 kere yapılacak kan ölçümleri ile aç karnına ölçülen şekerin 120'nin üzerinde olması veya herhangi bir zamanda ölçülen şekerin 200'ün üzerinde olması öneli bizim için. Diyabet hastalığına yakalandıysanız düzenli bir doktorunuz olması lazım. çünkü sadece diyet ve egzersiz ile bu hastalık düzeltilebiliyor. Eğer hasta bilinçli bir şekilde beslenirse egzersizlerini düzenli yaparsa bazı hastalar hiç ilaç almaya gerek duymadan ömürlerini tamamlarlar ama bazı hastalar da ilaç gerektirirler. Ağızdan verdiğimiz ilaçlar var tablet olarak, bir de insülin tedavimiz var.
Ama hastalarımız bu konuda pek duyarlı değil. En çok karşımıza çıkan "Stres yükseltiyor şekerimizi" bahanesi. Bunlar mantıklı açıklamalar değil. Evet stresten 5-10 yükselir ama 100'den 300'e çıkmaz şeker. Bu nedenle ilkl önce bilgilenmek lazım. Sağlıklı beslenmeyi çok iyi öğrenmek lazım. Sağlıklı beslenme derken her gıdadan belirli ölçülerde almak lazım. Hiç bir gıdayı hayatımızdan çıkarmayacağız. Gıda da almamız gerekiyor mesela ekmek şeker olarak kana karışıyor. Bitkisel ürünlerin miktarlarını biraz daha artırarak , hayvansal gıdaları biraz azaltmak, hamur işlerini mümkün olduğu kadar az tüketmek çok önemli. Hastalar bunlara dikkat ederlerse çok güzel bir ömür geçirirler. Ama etmezlerse ilaç tedavisi yapıyoruz, daha sonra insülin tedavisine geçiyoruz. Sonrasında komplikasyon dönemi başlıyor ve sakatlıklar oluşabiliyor. o yüzden hastalığa bilinçli yaklaşmak gerekiyor.
Ek olarak Diyabet hastalarına neler söylemek istersiniz?
Şimdi diyabet hastalarında karşılaştığımız sorunların en başında diyete uymamak geliyor. Bazı hastalar ilaçlarını bırakıyorlar, düzenli kontrollere gelmiyorlar, bu hastalarda tabiki üzüntü duyuyoruz çünkü ileride komplikasyon ile karşımıza çıkıyor. Ya görme kaybı oluyor ya böbrek yetmezliği oluyor, kalp-damar hastalıkları oluyor. Diyabet korkulacak bir hastalık değil eğer ki bilinçli yaklaşılırsa.