KTÜ'lü Profesör uyardı! Erken tedavi çok önemli
İnme (felç) tüm dünyada özürlülük yaratma ve ölüm sebepleri arasında üçüncü sırada yer almaya devam ediyor.
Her ne kadar inme, ileri yaş hastalığı olarak görülse de her yaşta görülebileceği unutulmamalıdır. İnme geçiren hastalar, yürüme ve konuşma güçlükleri veya yatağa bağımlı olma gibi yaşam kalitesini düşüren problemler ile karşılaşır. KTÜ Farabi Hastanesi Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Sibel Gazioğlu, 29 Ekim Dünya İnme Günü dolayısıyla konuyla ilgili önemli açıklamalarda bulundu.
İnme Önlenebilir Bir Hastalık
Günümüzde inmeyi önlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalık olarak görüyoruz. İnme hakkında bilgi, farkındalık ve bu sayede sağlanan erken tanı, elimizdeki en önemli silahlardır. İnmenin ortaya çıkmasında rol oynayan yaş, cinsiyet, genetik yatkınlık gibi değiştirilemeyen risk faktörlerinin dışında yüksek tansiyon, şeker hastalığı, sigara kullanımı, dengesiz beslenme, kolesterol yüksekliği ve fiziksel aktivite eksikliği gibi risk faktörlerinin kontrol edilmesi ile inmelerin büyük bir kısmının önlenebileceğini biliyoruz. Bu risk faktörlerini ortadan kaldıran veya kontrol altına alan tıbbi tedavi ve/veya yaşam şekli değişikleri, inmenin önlenmesinde önemli bir adımdır.
Sağlıklı Beslenme Önemli
İnme için sağlıklı beslenmede tercih edilen diyet; sebze ve meyveden zengin, yağ ve tuz oranı düşük beslenme şeklinde olup diyetteki uygun değişiklikler ile yüksek kolesterol ve kan basıncı, aşırı kilo ve şeker hastalığı gibi inme risk faktörlerinin de kontrolü sağlanabilir. Ancak yüksek kolesterol, kan basıncı ve şeker hastalığı için hekiminiz tarafından önerilen ilaç tedavilerinin de mutlaka düzenli olarak kullanılması gerektiği unutulmamalıdır.
Hareketsizlik, İnme Riskini Beş Kat Arttırıyor
Fiziksel olarak hareketsiz olan hastalar, fiziksel aktif olan hastalara göre 5 kat daha fazla inme veya kalp krizi geçirme riskine sahiptir. Günde en az 30 dakikalık, açık havada yürüyüş öneriyoruz. Düzenli olarak spor yapılamıyorsa bile gün içerisinde mümkün oldukça asansör yerine merdiven kullanılarak, şartlar uygun ise toplu taşımada bir durak öncesinde inilerek, işe veya eve yürünerek, ev ve bahçe işleri ile uğraşılarak hareketsiz geçirilen süre azaltılmalıdır.
İnme Tedavisinde Başarılı Sonuçlar Mevcuttur
İnmenin tedavisinde son yıllarda gerçekleşen gelişmeler sonucunda, özellikle beyin ve damar tıkanıklığına bağlı gelişen inmede, damardaki tıkanıklığı açmak için pıhtı çözücü ilaçlar kullanılarak ve uygun hastalara anjiyo yapılarak tıkalı beyin damarındaki pıhtının çıkarılması şeklinde uygulanan tedavi seçenekleri ile başarılı sonuçlar alınmaktadır. Ancak bu tedaviler, özellikle de anjiyo ile tedavi yöntemi, her hastanede uygulanamamaktadır. Bu tedavileri uygulayabilen merkezler, 112 Acil Sağlık Hizmetleri tarafından bilinmekte olup hastalar bu tedavilerin uygulandığı en yakın merkeze götürülmektedir.
Tedavilerin Başarısında Zaman Faktörü Önemli
Tedavilerin başarılı olmasında en önemli faktör zamandır. İnme başlangıcından sonra her geçen dakika, milyonlarca hücre ölümü demektir. Bu tedaviler ne kadar erken yapılabilirse tedavinin başarı oranının da o kadar yüksek olacağı unutulmamalıdır. Tedavi ne kadar gecikirse tedaviden fayda görme oranı da o kadar azalır. Bu nedenle inmenin belirti ve bulgularından haberdar olup farkına varmak ve erken davranmak hayati önem taşır.
İnme Belirtilerini Bilmek Gerekir
Aniden ortaya çıkan yüzde kayma, konuşmada bozulma, vücudun bir yarısında kol ya da bacakta güçsüzlük veya hissizlik, en iyi bilinen inme belirtileridir. Bunun dışında ani gelişen şuur ve davranış değişikliği veya anlama güçlüğü, çift görme, görme bulanıklığı, yürüme ve denge bozuklukları da olabilmektedir. Kişiden gülümsemesi istendiğinde, yüzün bir tarafı ya da ağız köşesinde kayma varsa ve her iki kolunu havaya kaldırması istendiğinde bir kolu aşağı doğru düşüyorsa veya bir cümleyi tekrarlamasını istediğinizde akıcı konuşamıyor ve telaffuzu bozulmuşsa ilk yapılması gereken 112 Acil Sağlık Hizmetleri ile temasa geçmektir.