"Birlik, beraberlik, sevgi ve hoşgörünün temsilcisi olan, geniş aile sofralarının kurulduğu Kurban Bayramı geldi çattı. Ülkemizde bayramlar, aile, akraba ve dostların bir araya geldiği, ikramların arttığı, yiyecek ve içecek tüketiminin fazlalaştığı geleneksel günler olup özellikle Kurban Bayramında kırmızı et tüketimi artmaktadır. Beslenme yönünden bazı hususlara dikkat etmek, bu mutlu ve neşeli günlerin sağlık problemleri ile üzücü ve sıkıntılı bir hale gelmesini önler.

HİJYENİN ÖNEMİ

Kesilecek olan kurbanın sağlıklı olanlardan seçilmesi, veteriner kontrolü yapılmış hayvanların satın alınmasını, hayvanın kesim işleminin bu iş için düzenlenmiş, hijyen kurallarına uygun yerlerde yapılması gerekir. Etler kesilip parçalandıktan hemen sonra 0-4 C˚ buzdolaplarına konmalı ve uzun süre dışarıda bekletilmemelidir. Aksi halde iki saat içinde, özellikle sıcak yaz ayında, etlerde kokuşma ve mikrobiyolojik bozulma söz konusu olacaktır. Etlerin ölüm katılığının geçmesi, sindirim ve pişirme açısından daha sağlıklı olması için, en az bir gece buzdolabında saklandıktan sonra tüketilmesi sağlıklıdır.

PİŞİRME YÖNTEMİ

Kesilmiş etler, pişirme amacına göre kıymalık, kuşbaşı, bonfile, biftek, pirzola gibi parçalara bölünürse hem pişirme yöntemi daha sağlıklı olacak hem de daha lezzetli et tüketimi sağlanacaktır. Haşlama, kendi suyunda soteleme, fırında pişirme en sağlıklı pişirme yöntemleridir. Etler eğer ızgara veya mangal yapılacak ise, ateşle arası en az 15 cm olacak şekilde pişirilmeli, siyahlaşma ve kömürleşme olmamasına dikkat edilmelidir. Yanmış ve kömürleşmiş etin protein değeri ve besin değeri düşer, kanser yapıcı öğeler oluştuğu için et sağlıksız hale gelir. Kurban bayramlarının vazgeçilmez yemeği olan kavurma yapılırken, etin fazla yağı alınmalı, tereyağı veya kuyruk yağı eklenmemeli, kendi suyunda pişirilmelidir.

ET YEMEKLERİNDE YAĞ VE TUZ

Birbirinden cazip ve iştah açıcı ikramların olduğu Kurban Bayramında küçük ama etkili önlemlerle sağlıklı ve keyifli bir beslenme programı uygulamak mümkündür. Kırmızı et doymuş yağ ve kolesterol yönünden zengindir. Etin görünür yağı temizlense dahi yağ oranı yaklaşık %20’dir. Bu sebeple et pişirilirken ekstradan yağ ilave etmek gereksiz ve sağlıksızdır. Etin sodyum oranı yüksek olduğundan çok fazla tuz ilavesi yapmak da gereksizdir. Tuz kullanılmaz ise daha sağlıklı olur. Yüksek yağlı ve tuzlu pişirilmiş etler, özellikle yüksek tansiyon, kolesterol, gut, diabet (şeker hastalığı), böbrek hastaları ve şişmanlık sorunu olanlar için uygun değildir.

KIRMIZI ETİN FAYDALARI

Et iyi bir demir ve protein kaynağı olup, etteki demir vücutta kan yapıcı etki gösterir. Ayrıca ette magnezyum, fosfor, çinko mineralleri, B1, B12, B6 ve A vitaminleri bulunur. Sakatat olarak tüketilen karaciğer de iyi bir demir kaynağıdır. Kansızlık sorunu olanlara tavsiye edilir. Karaciğer kolesterol de içerdiğinden kalp-damar, hipertansiyon, kolesterol hastaları tüketmemelidir. Hamileler, sporcular, çocuklar ve gelişmekte olan gençlerin protein ve demir ihtiyacı yüksek olup, normal bir insanın günlük protein ihtiyacı kilo başına 1-1,5 gr dır. 30 gr Ette yaklaşık 6gr protein, 5gr yağ bulunur. Ortalama olarak günlük et tüketimi, kişiye göre değişmek üzere 90gr- 250 gr arası yeterlidir. Kırmızı et tüketilirken yanında C vitamini yönünden zengin besinler olan taze yeşil sebzeler, salata, maydanoz, yeşil veya kırmızı biber, limon, narenciye tüketmek, etteki demirin vücudumuzda daha iyi kullanılmasını sağlar.

BESLENME ÖNERİSİ

Et ve yağın sindiriminin zor ve uzun olmasından dolayı et yemeklerinin öğlen öğününde yenmesinin daha sağlıklı olup, her zaman olduğu gibi bayramlarda da 3 ana + 3 ara öğün beslenilmeli, akşam öğününde, daha çabuk sindirilen sebze yemekleri tercih edilmelidir. Ara öğünlerde meyve tüketilmelidir. Atıştırmalık ve yağlı, şekerli bayram ikramları az tüketilmelidir.

Son olarak; Bayram boyunca tüketilmeyecek etler, eğer uzun süre saklanacak ise, azar azar bir yemeklik olarak buzdolabı poşetlerine konularak, en az -18C˚ de derin donduruculara konarak saklanması gerekir. -18 C˚ de 3 ay saklanması uygundur. Tüketilmek üzere dondurucudan alınan donmuş etler buzdolaplarında çözdürülmeli, kesinlikle mutfak içinde, su içinde çözdürülmemeli ve çözdürüldükten sonra tekrar dondurulmamalıdır.

Sevdiklerinizle birlikte mutlu bayramlar. 

Beslenme ve diyet uzmanı Kübra Özdemir"