Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu, difteri-tetanoz aşısının üretimi ve dağıtımı yapılan tüm serilerinin geri çekildiğini paylaştı. Bunun üzerine, “Sağlık Bakanlığı Difteri-Tetanoz aşısını neden toplatılıyor?” sorusu gündem oldu. Bundan böyle, Türkiye’deki hiçbir sağlık kuruluşunda tetanoz aşısı yapılamayacak. Peki, tetanoz aşısı nedir, ne zaman yapılmalı? Gelin difteri-Tetanoz aşısı ile ilgili detayları öğrenelim…

Sağlık Bakanlığı Difteri-Tetanoz aşısı neden toplatılıyor? 23 Aralık 2022 tarihinde alınan bir kararla Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu, tetanoz aşısının üretimi ve dağıtımı yapılan tüm serilerini geri çekti. Sağlık Bakanlığı’nın neden tetanoz aşısını piyasadan kaldırdığı araştırılırken, “Tetanoz aşısı nedir, ne zaman yapılmalı?” gibi sorular da merak konusu oldu. Bilindiği üzere tetanoz aşısı, tetanoz (kazıklı humma) hastalığına neden olan Clostridium tetani isimli bakteri enfeksiyonundan korunmak için yapılıyor. İşte, tetanoz ve tetanoz aşısı ve tetanoz virüsü ile ilgili merak edilen tüm detaylar… 

SAĞLIK BAKANLIĞI DİFTERİ-TETANOZ AŞISINI NEDEN TOPLATIYOR?
Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu’nun resmi internet sayfasından yapılan açıklamada, tetanoz aşısının kaldırıldığına şu paylaşımla yer verildi:

 "Türk İlaç ve Serum San. A.Ş. üretim tesisi ile ilgili Kurumumuzun ilgili birimleri ve bilimsel komisyonlarınca yapılan inceleme ve değerlendirmeler neticesinde alınan karara istinaden “Tetadif 0,5 mL IM Enjeksiyonluk Süspansiyon” isimli ürünün halihazırda firma tarafından üretimi ve/veya dağıtımı yapılmış tüm serilerine 19 Kasım 2015 tarihli ve 29537 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Geri Çekme Yönetmeliği’ne göre 2. Sınıf B seviyesinde (nihai kullanıcıya ürünü sağlayan tüm yerlere) geri çekme işlemi uygulanmış olup gereğinin yapılması ilgili paydaşlara duyurulmuştur. Tüm sağlık mesleği mensuplarına ve kamuoyuna önemle duyurulur.”

TETANOZ NEDİR?
Tetanoz, halk arasında bilinen adıyla kazıklı humma, Clostridium tetani isimli bakterinin sebep olduğu bir hastalıktır. Kazıklı humma, çizgili kaslarda uzun süreli sertleşmeler ve kasılmayla belirginleşen toksik ve ölümcül bir enfeksiyon hastalığı olarak tanımlanmaktadır.

Tetanoza neden olan bakteri toprakta yer alır. Yara içine girdiğinde germinasyon üretmeye başlar. Deride bir yara, çizik vb. oluştuğunda bu yaraya giren bakteri vücudun her yanına dağılır. Vücutta 2-13 gün kuluçkaya yatan bakteri, ön çene kaslarında ağrılı kas kasılmaları (çene kilitlenmesi) şeklinde hastalığın ilk belirtilerini gösterir. Daha sonra vücudun her yerine yayılan bu hastalık tedavi edilmediğinde çok ağrılı nöbetlere neden olur ve sonucu ölüm olur.

TETANOZ AŞISI NEDİR?
Tetanoz (kazıklı humma) hastalığına karşın tetanoz aşısı 1927 yılında Ramon ve Zoeller tarafından üretildi. Tetanoz toksoidi olarak da adlandırılan tetanoz aşısı, bebeklik, çocukluk, yetişkinlik döneminde yapılmaktadır. Gebelerin ve askerlerin de vurulması gereken bir aşıdır. Ayrıca HIV/AIDS olanların da yaptırdığı oldukça güvenilir bir aşıdır. Tetanoz aşısı yaptıranların %25-%85’inde kızarıklık ve ağrı görülür. İnsanların %10’undan azında ateş, yorgunluk hissi ve hafif kas ağrısı görülür. 100 bin kişide bir ise şiddetli alerjik reaksiyonlar oluşmaktadır.

Tetanos aşısı 1924'te geliştirildi ve 2. Dünya Savaşı’nda askerler için yaygın olarak kullanıldı. Kullanımı sonucunda tetanosta %95 azalma görüldü.

TETANOZ AŞISI NE ZAMAN YAPILMALI?
Tetanoz aşısı; bebeklerin 2, 4 ve 6. aylarında 5’li karma tetanoz aşısı; 18. Ayın sonlarında ise pekiştirme tetanoz aşısı yapılmalıdır. 4 ve 6 yaşındaki çocuklara da pekiştirme aşısı uygulanmalıdır. Çocuk 11 ve 12 yaşlarına geldiğinde ise tekrar tetanoz aşısı yapılmalıdır.

Yani çocuklarda 48 aylar ve 13 yaşında, erişkinlerde ise 10 yılda bir uygulanır. Hiç tetanoz aşısı olmayan erişkin bireylere ise 3 doz tetanoz aşısı ve primer aşı şeması tamamlanıp 10 yılda bir aşı tekrarlanır.

TETANOZ AŞISI YAPILMAZSA NE OLUR?
Tetanoz aşısı yapılmadığında daha çok kirli yaralanmaların ardından ortaya çıkan tetanoz hastalığı ölüme neden olabilir. Tetanoz hastalarının %10-%30’u tedavi edilmesine rağmen hayatını kaybedebilir. Bu hastalıktan korunmak için herkesin aşı olması gereklidir. Erişkinlerde tetanoz aşısı 10 yılda bir tekrar uygulanmalıdır.1 DOZ TETANOZ AŞISI NE KADAR KORUYOR?
1 doz tetanoz aşısının koruyuculuk süresi yoktur. Eğer ikinci dozu olursanız 1-3 yıl, üçüncü dozu olursanız 5 yıla kadar, 4. Dozu olursanız 10 yıla kadar tetanoz riskinden korunmuş olursunuz. 5. Doz hamile kadını doğurganlık süresi boyunca korur. Bu yüzden yetişkinlerin tetanoz aşısını 10 yılda bir uygulamaları gerekmektedir.

TETANOZ OLUP OLMADIĞIMI NASIL ANLARIM?
Tetanoz hastası olup olmadığınızıvücudunuza giren toksinlerin gösterdiği belirtiler ile anlayabilirsiniz. Vücutta genellikle 2-21 gün kuluçkaya yatan virüs, yaranın tipine bağlı olmak şartıyla 1 günden 3 aya kadar kuluçkaya yatmış olabilir. Tetanozun ilk ve en çok görülen belirtisi çene kaslarında kasılmalar olmasıdır. Bunun yanında baş ağrısı, ani ve istem dışı kasılmalar (sıklıkla midede), vücudun her yerinde kas sertliği, yutkunma pronlemi, nöbetler, ateş, terleme, yüksek kan basıncı ve kalp atışında hızlanma ile kendini gösterir.

TETAZNOZ AŞISI YAN ETKİLERİ VAR MI?
Tetanoz aşısının yan etkileri arasında; aşı bölgesinde kızarıklık, yüksek ateş, iştah kaybı, şişlik, ağrı yer alır. Bu yan etkiler, bebeklik ve çocukluk döneminde yapılan tetanoz aşısına göre yetişkinlerde yapılan aşı uygulamasında ortaya çıkar.