Göz Hastalıkları Uzmanı Op. Dr. Ali Küçüködük, Sarı Nokta Hastalığı’nın (Yaşa Bağlı Maküla Dejenerasyonu-YBMD), retinayla ilgili bir sorun olduğunu, Makula adı verilen retinanın keskin görmeyi sağlayan kısmının hasar görmesiyle oluştuğunu belirterek, erken tanı ve tedavinin görme kaybını yavaşlatmaya veya durdurmaya yardımcı olabileceğini söyledi.

Op. Dr. Ali Küçüködük, Sarı Nokta Hastalığı’nın retinayla ilgili bir sorun olduğunu, Makula adı verilen retinanın keskin görmeyi sağlayan kısmının hasar görmesiyle oluştuğunu söyledi. YBMD hastalığında merkezi görmede kayıp yaşandığını ifade eden Op. Dr. Küçüködük, “Yakın veya uzaktaki bir cisme odaklanıldığınızda yüzler, telefondaki veya televizyondaki yazılar gibi ince ayrıntıları seçemeyebilirsiniz. Ancak çevresel (yan) görüş hala normal olacaktır. Örneğin, kolunuzdaki bir saate baktığınızı hayal edin. AMD'de saatin rakamlarını görebilir ama ibreleri göremeyebilirsiniz. YBMD oldukça yaygın görülen bir hastalıktır. 50 yaş ve üzeri kişilerde görme kaybının önde gelen nedenlerinden biridir” dedi.

"İki tür YBMD var"

YBMD'nin iki türü olduğundan bahseden Küçüködük, “Birincisi kuru tip YBMD. Bu form oldukça yaygındır. YBMD'li kişilerin yaklaşık yüzde 80'i kuru formdadır. Kuru tip YBMD, makuladaki keskin görmeyi sağlayan hücre tabakalarının yaşla birlikte incelmesi ve drusen adı verilen küçük protein kümelerinin birikmesi ile meydana gelir. Yavaş yavaş merkezi görüş zayıflar. Kuru tip YBMD'yi tamamen ortadan kaldıran bir tedavi seçeneği şu an için bulunmamaktadır. İkincisi yaş tip YBMD. Bu form daha az yaygındır ancak çok daha ciddi sonuçlar doğurabilir. Yaş tip YBMD, retinanın altında yeni ve anormal kan damarlarının büyümesi sonucu meydana gelir. Yeni oluşan damarlar, normal damarlardan farklı olarak daha ince ve zayıftır. Bu yüzden damar içerisindeki kan ve diğer sıvıları sızdırarak makula bölgesinde kanama veya yara dokusu oluşmasına neden olabilir. Yaş tip YBMD'de görme kaybı kuru tip YBMD'ye göre daha hızlıdır. Birçok hasta, görme keskinlikleri ciddi miktarda bozulana kadar YBMD'ye sahip olduklarını fark etmeyebilir. Bu nedenle, göz doktorunuza düzenli kontroller yaptırmanız önemlidir. Doktorunuz herhangi bir görme probleminiz olmadan önce YBMD'nin erken belirtilerini yakalayabilir" diye konuştu.

Op. Dr. Ali Küçüködük, ailede AMD geçmişi olması, sigara içmek, doymuş yağ oranı yüksek bir diyetle beslenmek (büyükbaş hayvan eti, tereyağı ve peynir gibi gıdalarda bulunur), kilolu olmak, hipertansiyon (yüksek kan basıncı), 50 yaşın üzerinde olmak, kalp hastalıkları ve yüksek kolesterol düzeylerinin de YBMD hastalığına yakalanma ihtimalini artırdığını kaydetti.

YBMD Tanısı

Op. Dr. Ali Küçüködük, Yaşa Bağlı Maküla Dejenerasyonu tanısının şu şekilde konulduğunu açıkladı: "Göz muayenesi sırasında göz doktorunuz görme keskinliğinizi ölçer. Daha sonra göz bebeğinizi büyüten bazı damlalar damlatır. Bu işlem, doktorunuzun gözünüzün iç kısmındaki dokuları inceleyebilmesini sağlar. Doktorunuz özel bir mercekle gözünüzün içindeki dokuları muayene eder. Muayene sonrasında retina ve makulada değişiklikleri daha ayrıntılı incelemek için ek yöntemlere gerek duyulabilir. Optik koherens tomografi (OCT), retinaya daha ayrıntılı bakmanın başka bir yoludur. Bir makine retinayı tarar ve retina ile makulanın çok ayrıntılı görüntülerini sağlar. Optik koherens tomografi anjiyografisi (OCTA), retinanın içindeki ve altındaki kan damarlarına yakından bakmanın başka bir yoludur. Bu işlem de OCT ile benzer şekilde yapılır. Doktorunuz retinanızdaki değişiklikleri görmek için floresan anjiyografi testi yapabilir. Sarı renkli bir boya (floresein olarak adlandırılır), genellikle kolunuzdaki bir damara enjekte edilir. Boya kan damarlarınızdan geçerek vücuda dağılır. Bu esnada boya göz damarlarında dolaşırken özel bir kamera retinanın fotoğraflarını çeker. Bu işlem, retinanın altında anormal yeni kan damarlarının büyüyüp büyümediğini gösterir."

YBMD Tedavisi

Op. Dr. Küçüködük, kuru tip YBMD tedavisinin şu an da bir yolunun olmadığını belirterek, "Bununla birlikte, çok fazla drusen veya ciddi görme kaybı olan bazı kişiler, belirli bir besin takviyesi kombinasyonudan fayda görebilir. Yapılan geniş çaplı araştırmalarda (AREDS ve sonraki AREDS 2 çalışmaları), günlük olarak alınan bazı vitamin ve minerallerin kuru tip YBMD gelişimini yavaşlatabileceği gösterilmiştir. Bilinmesi gereken önemli bir nokta, tüm YBMD formlarının bu besin takviyelerinden fayda görmeyeceğidir. Doktorunuz muayene ve testleriniz sonucunda, kuru tip YBMD'niz için vitamin ve minerallerin gerekip gerekmediğine karar verecektir. Özellikle Beta karoten, akciğer kanseri riskini artırdığı için sigara içenler tarafından kullanılmamalıdır. Göz sağlığına iyi gelen besinler; koyu yapraklı yeşillikler, sarı meyve ve sebzeler, balık gibi gıdaların, dengeli ve zengin bir diyetin YBMD'li olgular için faydalı olduğu gösterilmiştir. Yaş tip YBMD tedavisine yardımcı olmak için anti-VEGF ilaçları adı verilen ilaçlar kullanılır . Anti-VEGF tedavisi, retinanızdaki anormal kan damarlarının sayısını azaltmaya yardımcı olur. Ayrıca kan damarlarından herhangi bir sızıntıyı da yavaşlatır. Bu ilaçlar çok ince bir iğne yardımıyla gözünüze enjekte edilir" şeklinde konuştu.

"Erken tanı ve tedavi görme kaybını yavaşlatmaya veya durdurmaya yardımcı olabilir"

Op. Dr. Küçüködük açıklamasının devamında, "YBMD'niz varsa, görme keskinliğinizden en iyi şekilde nasıl yararlanacağınızı öğrenebilirsiniz. Özel az görme destekleyici araçlarla sevdiğiniz şeylerin birçoğunu yapabilirsiniz . Farklı türde büyüteçler, el bilgisayarları, elektronik cihazlar bu amaçla kullanılmaktadır. Ayrıca, aktivitelerinize yardımcı olması için yan görüşünüzü nasıl kullanacağınızı öğrenebilirsiniz. Bir görme rehabilitasyon uzmanı size bunu nasıl yapabileceğinizi öğretebilir. Ayrıca pek çok az görme destek hizmeti ve aracı bulmanıza da yardımcı olabilir. Göz doktorunuzdan yaşadığınız bölgede bir görme rehabilitasyon uzmanı bulmanıza yardımcı olmasını isteyebilirsiniz. Amaç, mümkün olduğunca bağımsız olmanın yeni yollarını öğrenmektir. AMD, görme keskinliğinizin zaman içinde değişmesine neden olur. Bu değişiklikleri meydana geldikleri anda fark edemeyebilirsiniz. Ancak görme değişikliklerini mümkün olan en kısa sürede yakalamanız lehinizedir. Erken tanı ve tedavi, görme kaybını yavaşlatmaya veya durdurmaya yardımcı olabilir" dedi.