Medicana Hospitals Bahçelievler'den Psikiyatrist Dr. Fikret Hacıosman, sıcak havaların sadece metabolizmamızı değil ruh sağlığımızı da olumsuz yönde etkilediğini söyledi.

 Medicana Hospitals Çamlıca İç Hatsallıkları Uzmanı Dr. Engin Yurt ise sıcakların fizyolojik yönü olan sıcak krampları, sıcak vurgunu ve sıcak çarpmalarına karşı uyardı. Aşırı sıcaklarla başa çıkmanın yöntemleri ise bol sıvı tüketimi, alkol alımından ve vücudu saran giysilerden uzak durmak, fiziksel aktivitelerden kaçınmak ve mümkün olduğunca sık serin yerlerde dinlenmek.

Afrika üzerinden gelen sıcak hava dalgasının yarattığı olumsuz koşullar, hem metabolizmayı hem de ruh sağlığını olumsuz yönde etkiliyor. Sıcak çarpması, sıcak vurgunu, sıcak krampları gibi fiziksel etkilerin yanı sıra, aşırı sinir, öfke nöbetleri, depresyon, tahammülsüzlük, uyku bozuklukları sıcak havaların en belirgin yan etkileri arasında yer alıyor.

Medicana Hospitals Bahçelievler Psikiyatri Kliniği Uzmanı Dr. Fikret Hacıosman, depresyon belirtilerinin yaz aylarında arttığına dikkat çekerek, "Depresyon belirtilerinin yaz aylarında artış gösterdiği istatistiksel olarak biliyoruz. Aşırı sıcaklar beraberinde aşırı sinirlenme, tahammülsüzlük, depresyon, uyku bozukluğu ve öfkeye neden oluyor. İnsanlar hiçbir şey ortada yokken aniden öfke patlaması yaşayabiliyor" diyor.

Kişi kendini psikolojik hazırlamalı

Kişilerin kendisini sıcaklara psikolojik olarak hazırlaması gerektiğini söyleyen Dr. Hacıosman, "Kişi kendini sıcaklara psikolojik olarak hazırlarsa olumsuz davranışlarında önüne geçmiş olur. Evden dışarı çıkarken, 'Bugün sıcak olabilir, kişiler gösterilmemesi gereken tepkiler verebilir. Ama ben sinirlenmemeliyim' düşüncesiyle hareket etmelidir. İnsanın bilinçaltına yerleştirdiği düşüncelerin kendisini yönlendirmedeki önemi unutulmamalıdır. Bilinçaltına ne yüklenirse hareketlerde o görülür. Bu nedenle
'sakinim ve sıcaktan etkilenmeyeceğim' dediğiniz zaman sinirlerimize hakim olabilir ve kendimizi olumsuzluklara karşı hazırlayabiliriz" diye konuştu.

Boşanmalar artıyor
Aşırı sıcaklarda daha coşkulu olan kişilerin her zaman yapamayacakları radikal kararlar alma eğilimi gösterdiklerini ifade eden Dr. Hacıosman, "Sıcak yaz ayları, coşkunun arttığı, özellikle hasta kişilerde sağlıklı karar vermenin iyice bozulduğu dönemlerdir. Bu dönemlerde insanlar boşanmak, yeni iş kurmak, iş bırakmak ve intikam almak gibi daha öfkeli ve daha radikal karar alabilmektedirler. Ani öfkelen ve daralan insanlar, bol bol yüzlerini soğuk suyla yıkayarak, daha serin yerlere hemen götürülmelidir. Sıcak havalar konsantrasyon kaybının yanı sıra dikkat eksikliği ve psikolojik olarak da insanları çok fazla etkilemektedir" dedi.

 Sıcak havanın psikolojik etkilerinin yanı sıra, metabolizmaya yönelik etkileri de göz ardı edilemeyecek kadar ciddi boyutlara ulaşabiliyor. Sıcaklarla birlikte nemin de yükselmesi özellikle çocukların ve yaşlıların sağlıklarını tehdit eder duruma geliyor.

Medicana Hospitals Çamlıca İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Engin Yurt, vücudumuzun sıcağa karşı tepkisine dikkat çekerek, sıcak havalarda nelere dikkat edilmesi gerektiğini anlattı. Yurt, özellikle vücudun normal görevlerini yerine getirebilmesi için vücut sıcaklığının belli bir aralıkta tutulmasının gerekliğini belirterek, "Bunun için ortaya çıkan ısının bir yolla vücut dışına atılması gerekir. Sıcak havalarda vücudumuz terleme, nefes alıp verme yoluyla ısıyı dışarı atar. Kan akımı deriye yakın damarlara yönlendirilir; ısı vücudun iç organlarından deriye doğru taşınır ve buradan da terleme yoluyla dışarıya atılır. Ancak aşırı sıcaklarda bu mekanizma yeterli olamayabilir; sıcaklık 35 dereceyi geçtiğinde, havadaki nem oranı arttığında vücuttaki fazla ısı dışarıya verilemez; bunun sonucunda sıcak çarpması, sıcak krampları, sıcak vurgunu gibi bazı durumlarda hayatı bile tehdit edebilen sonuçlar ortaya çıkabilir" dedi.

Aşırı sıvı kaybı, uzamış veya zorlu egzersiz, aşırı giyinme, alkol, bazı ilaçlar (idrar söktürücü ilaçlar vs), kalp damar hastalıkları gibi nedenlerle vücudun ısı düzenlemesi için kullandığı mekanizmanın yetersiz kalabileceğine dikkat çeken Dr. Yurt; sıcaklarda alkol alımını azaltmanın, fiziksel aktivitelerden kaçınmanın, hafif, açık renkli ve pamuklu giysiler giymenin, direk güneş ışığından kaçınmanın sıcaklarla başa çıkmada etkin yöntemler olduğunu belirtti. Ayrıca ağır ve yağlı yiyeceklerden kaçınarak
hafif sebze meyveleri tercih etmek, bol bol su, elektrolit içeren sıvılar, meyve suyu ve tuzlu ayran tüketmek sıcakların yarattığı olumsuz koşulları en hafife indirgemeye yardımcı oluyor.

Sıcak çarpmasının belirtileri

Sıcak çarpması ve vurgun durumunda ilk başta belirgin terleme, susuzluk, baygınlık hissi, ağrılı ve istemsiz kas krampları, sonrasında baş ağrısı, baş dönmesi, zayıflık hissi, bulantı ve kusma, idrar renginde koyulaşma, nemli deri, düşük tansiyon ortaya çıkıyor. Vaka ilerlediğinde ise ateş, davranış bozlukları, kuru sıcak kırmızı renkli deri, hızlı ve yüzeysel nefes alıp verme, hızlı ve zayıf nabız, kasılmalar ve bilinç kaybı durumu görülebiliyor, bazı hallerde durum ölümcül olabiliyor.

Sıcak çarpması durumunda neler yapılmalı

 Sıcak çarpması ve sıcak vurgunu gibi bir durumla karşılaşıldığında hastanın hemen serin bir yere yatırılması gerektiğinin altını çizen Dr. Engin Yurt, "Hasta vakit kaybettirilmeden serin bir yerde yere yatırılmalı, giysileri sıkı ise çıkartılmalı, bacakları yukarı doğru kaldırılmalıdır. Vücuda ya doğrudan soğuk su veya soğuk suya batırılmış bez uygulanmalı, mümkünse vantilatör vs. gibi aletlerle de ortam ve hasta serinletilmelidir. Özellikle boyun, koltukaltı, kasık gibi bölgelere soğuk kompres yapılması uygundur. Bilinci açık hastaya yutabiliyorsa su, elektrolit içeren içecekler sık aralıklarla verilmelidir. Belirgin kas kasılmaları ortaya çıkmışsa etkilenen kasa yumuşak şekilde masaj yapılması kasılmayı azaltabilir. Dolaşım bozukluğu bulguları (morarma, bilinç bulanıklığı, aşırı yüksek ateş, hızlı ve yüzeysel nabız, sık nefes alıp verme vs) ortaya çıkan hasta acilen hastaneye kaldırılmalıdır. Bu gibi durumların ciddiyetini hiçbir zaman hafife almamak gerekir. Yaşlılarda, çocuklarda, kalp damar hastalığı veya şeker hastalığı olanlarda hastanın durumu daha . Engin Yurt, vücudumuzun sıcağa karşı tepkisine diçabuk bozulabilir, hayati tehlike hızlı bir şekilde ortaya çıkabilir" dedi.
Sıcak çarpması durumunda özellikle kaçınılması gereken durumlar şöyle:
"Ateş düşürücü ilaçlar verilmemeli
Alkol, kafein içeren sıvılar verilmemeli
Alkol, kolonya ile deri ovulmamalı
Eğer kusma varsa, bilinç bozulmuşsa ağızdan hiçbir şey verilmemeli"

Psikolojik hastalığı olan kişilere ise şu önlemler alınabilir:
"Psikolojik rahatsızlık tanısı konmuş ve tedavi uygulanan hastaların aşırı sıcak havadan etkilenmemesi için ilaçlarını düzenli olarak almaları gerekir
Aşırı sıcak ve nemli ortamlardan kaçınmaları ve mümkünse yayla gibi açık alanlara, nemin olmadığı yerlere götürülmeleri iyi olur
Bol bol ılık duş almak olumlu sonuç verebilir
Islak mendille başı korumakta iyi bir çözüm olabilir".