Doğumdan itibaren aldığımız ilk besin olan süt, başta gelişme çağındaki çocuklar, hamileler , emzirenler ve yaşlılar olmak üzere 7'den 70'e herkesin vücudu için gerekli olan bütün besinleri dengeli olarak içinde bulunduran, vazgeçilmez bir besin kaynağı.

Besleyici değeri çok yüksek bir besin olan süt, tüm yaş grupları için gerekli olan kalsiyum ihtiyacının karşılanmasında da kullanılacak en iyi kaynak olarak ifade ediliyor. Bu nedenle uzmanlar sütün sayısız faydalarından yararlanmak için her gün 2 bardak, bir başka deyişle 400 ml süt içilmesini öneriyorlar. Yine uzmanlara göre çocukların, adölesan dönemindeki gençlerin, hamilelerin, emziren ve menopoz sonrası kadınların da 600-800 ml süt içmesini tavsiye ediyorlar.

Acıbadem Bakırköy Hastanesi Beslenme ve Diyet Uzmanı Olcay Barış, sütün sağlığımız ve güzelliğimiz üzerindeki 8 önemli faydasını anlattı.

1. GÖBEK YAĞLARINI YAKIYOR

Kilo alan kişilerde yağlanma göbek ve bel bölgesinde oluşmaya başlıyor. Yapılan araştırmalara göre; orta dereceli kalori kısıtlaması yapılan, az yağlı bir diyetin uygulandığı kişiye özel beslenme programında, günde 2 bardak süt tüketmek yağ yakımı için yeterli oluyor. Uzmanlar tarafından yapılan çalışmalarda, sütün içindeki kalsiyumun vücuttaki yağlanmayı azaltarak kilo kontrolü sağlamaya yardımcı olduğu ortaya konmuş. Süt, içerdiği kaliteli protein ve lioneik asit gibi yağ molekülleri ile kilo kontrolüne yardımcı oluyor. 

2. GÜÇLÜ KEMİKLER İÇİN BİREBİR

Mineral açısından son derece zengin olan süt aynı zamanda zengin bir kalsiyum kaynağı. 1 litre süt içinde bulunan kalsiyum; 10 kilo et, 5.2 ekmek, 12,6 kilo patates, 17 kilogram elma, 3,2 kilo marul ya da 2,4 kilogram havuçta bulunan kalsiyuma eş değer oluyor. Bu nedenle sağlıklı kemikler için süt içmemiz şart.

3. CİLDİN YIPRANMASINI VE YAŞLANMASINI ÖNLÜYOR

Güzel ve sağlıklı bir cilt için yeterli ve dengeli beslenmek çok önemli. Sütün içinde bulunan proteinler, antioksidan özellikteki A vitamini ve çinko ile cilt sağlığı korunmuş oluyor. Süt, cilt üzerinde nemlendirici etki yaparak cildin yıpranmasını ve yaşlanmasını engelliyor. Aynı zamanda sütün içindeki sıvı cildin nem dengesini koruyor. Bu yüzden yetişkin kişilerin, çocukların, adölesan dönemi gençlerin, hamile ve emziren kadınlar ile menopoz sonrası dönemde kadınların her gün 2 bardak süt tüketmeleri önemli. 

4. BEYNE İHTİYACI OLAN ENERJİYİ SAĞLIYOR

Yediğimiz besinlerin insanın hafıza, zeka ve konsantrasyon gücü üzerinde çok önemli bir etkisi var. Örneğin vücut ağırlığımızın sadece yüzde 2 ila 3'ü oranında ağırlığı olan beyin, günlük kalorilerimizin ortalama yüzde 25 - 30'unu harcıyor. Süt beyin için de faydalı ve beynin ihtiyacı olan enerjiyi sağlıyor. İçerdiği yüksek protein ile vücut dokularının gelişmesine yardımcı olan süt odaklanma yeteneğini ve hafızayı güçlendiriyor. 

5. KALP DAMAR SAĞLIĞI İÇİN ÇOK ÖNEMLİ

Hipertansiyon tedavisinde sütün olumlu etkileri biliniyor. Hipertansiyon için kullanılan bazı ilaçların olası olumsuz etkilerini azaltmada sütün yararları olduğu saptanmış. Yağsız ya da yüzde 1 yağ içeren süt vücuda daha fazla kalsiyum sağlıyor. Kalsiyum da tansiyonu yüzde 3-10 arasında, daha da önemlisi kalp-damar hastalığı riskini yüzde 15 e kadar azaltabiliyor.

6. KOLESTEROL DÜŞÜRÜYOR

Vücudumuzda kolesterol üretilmesinin yanı sıra, biz de hayvansal kaynaklı besinlerden vücudumuza kolesterol alıyoruz. Kan kolesterol seviyesi yüksek olan kişilerde kalp hastalıklarına yakalanma ve kalp krizi geçirme riski daha yüksek oluyor. Az yağlı olan sütteki hayvansal yağ azaldığı için doğrudan kolesterol düşürüyor. Dolayısıyla özellikle süt ve grubunu az yağlı olanlardan tercih etmek, hem daha fazla kalsiyum alımını sağlıyor, hem de günlük doymuş yağ ve kolesterol alımını azaltıyor. 

7. KRONİK BRONŞİT VE BAĞIRSAK KANSERİNİ ÖNLENMESİNE YARDIMCI OLUYOR

20 yıl boyunca 2000 kişi üzerinde yapılan bir incelemede; günde 2-3 bardak süt içen kişilerde bağırsak sorunlarına, hatta bağırsak kanserine pek rastlamadığı gözlenmiş. Ayrıca Johns Hopkins Üniversitesi'nde gerçekleştirilen başka bir araştırmada ise süt içen kişilerde kronik bronşite pek rastlanmadığı ortaya konmuş. Uzmanlar sütün; sigara, alkol ve bol miktarda kahve gibi bağımlılık yapan maddeleri tüketen kişileri bile koruduğuna dikkat çekiyor.

8. OSTEOPOROZDAN KORUYOR

Osteoporoz, en sık görülen kemik hastalığı olarak belirtiliyor. 50 yaş sonrasında, 2 kadından 1'i ve 4 erkekten 1'inde osteoporoza bağlı kırıklar görülüyor. Yaşla beraber kemik yoğunluğunda azalmanın önüne geçebilmenin en iyi yolu ise kalsiyum ve D vitamini almak. Günde 2-3 porsiyon (2-3 su bardağı) süt tüketimi kalsiyum alımı için öneriliyor. 

SÜTÜ SAĞLIKLI İÇMENİN PÜF NOKTALARI

•Sütü günlük tüketin: Süt, mikroorganizmaların üremesi için çok iyi bir ortam oluşturması nedeniyle çok kolay bozuluyor. Bu nedenle mümkünse sütü günlük tüketin.

•4-5 dakika kaynatın, cam kavanoz içinde tutun: Temiz olmayan sütle başta tüberküloz, brusellozis ve kuduz olmak üzere birçok hastalık bulaşabiliyor. Bu nedenle sütü çiğ değil, kaynatarak tüketin. Fakat uzun süre kaynatılırsa vitaminleri azalacağı için pastörize ve sterilize edilmemiş sütü sadece 4-5 dakika kaynatın. Daha sonra cam kavanoz içerisinde buzdolabında tutun ve 1-2 gün içinde kullanın. 

•2 gün içinde tüketin: Pastörize sütü açtıktan sonra buzdolabında 2 gün içerisinde tüketin. UHT süt ise açmadığınız sürece oda sıcaklığında 4 ay saklayabilirsiniz. Açtıktan sonra ise buzdolabında 3-4 gün içinde tüketin. 

•İhtiyacınızdan fazla içmeyin: İhtiyacımızdan fazla miktarda süt tüketirsek fazla yağ miktarından dolayı kilo problemi ortaya çıkıyor. Aynı zamanda fazla kalsiyum alımına bağlı olarak demir yetersizliği görülüyor. Gereksinimden fazla süt tüketimi demir yetersizliğine bağlı olarak kansızlık yapıyor.