Prof. Dr. Erol Akgül, ölüme yol açabilen şah damarı darlığına ilişkin ''Sigara, alkol, yüksek tansiyon, şeker hastalığı, kanda yağların yükselmesine yol açan ailesel hastalıklar ve hareketsiz yaşam şah damarı darlığına neden olabilir. Bazı hastalarda bu durum, beyne pıhtı atmadan damarın giderek daha fazla daralması ile baş dönmesi, unutkanlık gibi şikayetlere yol açabilir” dedi.

Prof. Dr. Akgül, karotid arter yani halk arasındaki adıyla şah damarında meydana gelen darlığa ilişkin, ''Boyunda her iki tarafta sağlı sollu yer alan karotid atardamar darlıkları diğer adıyla şah damarı darlıkları, damar iç yüzeyinin plak ile kaplanması sonucu oluşur. Oldukça önemli bir hastalıktır. Çünkü beyne pıhtı atıp hastaların ölümüne veya felçli yaşamalarına yol açabilir. Bu hastalar genellikle beyne pıhtı atması nedeniyle doktora başvururlar. Bazı hastalarda bu durum, beyne pıhtı atmadan damarın giderek daha fazla daralması ile baş dönmesi, unutkanlık gibi şikayetlere yol açabilir. Darlık derecesinin yüzde 50'nin üzerine çıkması durumunda beyne pıhtı atma riski belirgin şekilde artar. Bu hastaların beyne pıhtı atmadan yakalanması ve acilen önlem alınması oldukça önemli. Bu hastaların kan sulandırıcı ilaç kullanmaları pıhtı oluşma riskini azaltır'' dedi.

Tansiyon ve şekere dikkat

Prof. Dr. Akgül, genellikle ileri yaşlarda görülen şah damarı darlığının nedenlerini ise şöyle açıkladı: ''Bu hastalık genellikle, ileri yaş hastalığı olup nedeni ateroskleroz yani damar sertliğidir. Bu hastalığın oluşmasına sıklıkla sigara, alkol, yüksek tansiyon, şeker hastalığı, kanda yağların yükselmesine yol açan ailesel hastalıklar ve sedenter yani hareketsiz yaşam yol açar. Darlık gelişimini önlemek için sigara içilmemeli neden olan hastalıkların tedavisi yapılmalı. Ayrıca spor yapmak hastalığın ilerlemesini yavaşlatır. Bu hastaların tanısında doppler ultrasonografi, bilgisayarlı tomografi, manyetik rezonans görüntüleme ve gerekirse anjiografi kullanılır. Genellikle tanısı için, kasıktan girilerek yapılan anjiografiye gerek kalmaz''.

''Damar yoluyla tedavi mümkün''

Şah damarı darlığı tedavisinde cerrahi veya endovasküler tedavinin (damar yoluyla) mümkün olduğuna dikkati çeken Prof. Dr. Akgül, ''Şah damarı darlığı olan hastaların takip edilmeleri ve şikayete yol açıyorsa yüzde 50'nin üzerinde, şikayete yol açmasa bile yüzde 70'in üzerinde darlık olması durumunda cerrahi veya endovasküler yolla yani damar içinden tedavi edilmeleri gerekir. Her iki yöntem de tedavide oldukça başarılıdır. Fakat son yıllarda şah damarı darlıklarının tedavisi daha yaygın ve sık olarak damar yoluyla hastayı kesmeden yapılmakta. Bu yöntem girişimsel radyologlar tarafından uygulanmakta. Bu yöntemde darlık, hasta uyutulmadan, koruma filtresi eşliğinde tedavi edilir. Yaklaşık 30 ila 40 dakika süren işlemde darlık stent ve balon ile açılır. Hastalar 1 gün hastanede yatırıldıktan sonra taburcu edilir. Hastalar, tedavi yapılsa bile kan sulandırıcı ilaç kullanmaya devam etmeliler ve belli aralıklarla takibe gelmelidir’’ şeklinde konuştu.