Türkiye'de her yıl 200 bin kişi bulaşıcı sarılığa yakalanıyor ve ülke nüfusunun yüzde 5 ila 7'si Hepatit B virüsünü taşıyor. Uzmanlar, üniversite çağındaki gençlerin yüzde 90'ının çocukluk çağında Hepatit A virüsünü geçirdiğini belirtirken, 4 milyona yakın insanın da B virüsünü taşıdığını vurguluyor.
Hepatit B taşıyıcılarının bir kısmında virüs ömür boyu hasar vermeden kalabilirken, virüsü geçirenlerin yüzde 1 ila 2'sinde kronik aktif karaciğer hastalığı, siroz ve karaciğer kanseri gelişebiliyor. Her yıl 200 bin kişinin bulaşıcı sarılığa yakalandığı Türkiye'de, bu vakaların yarısına yakın bölümü Hepatit B virüsü nedeniyle oluşuyor.
Sarılığın Farklı Nedenleri
Sarılık, karaciğer tarafından atılan bilirubin maddesinin vücutta birikmesi sonucunda deri ve göz aklarının sararmasıdır. Farklı nedenlerle ortaya çıkabilir, bunlar arasında kan hastalıkları, karaciğeri etkileyen mikroorganizmalar veya doğumsal enzim eksiklikleri yer alır. Bilirubinin bağırsağa akışı sırasında safra yollarını tıkayan taş veya tümör gibi nedenlerle de sarılık oluşabilir.
Sarılık Bulaşıcı mı?
Bulaşıcı sarılık, A, B, C, D, E ve G virüsleri ile meydana gelir ve karaciğerin yaygın iltihabi hastalığı olarak tanımlanır. Sarılıkların sadece bazı mikroorganizmalarla oluşanları bulaşıcıdır, diğer sarılıklar bulaşıcı değildir.
Hepatit Hastalığının Belirtileri
Hepatit virüsleri, bulaşı takiben belirli bir kuluçka dönemi sonrasında hastalık yapar. Hastaların yarısından fazlasında sarılık ortaya çıkmayabilir veya silik kalabilir, bu nedenle pek çok kişi hastalığı fark etmez. B, C ve D virüsleri ile oluşan bulaşıcı sarılıklar kronikleşebilir, bu oran B virüsü için yüzde 5-10, C virüsü için ise yüzde 80 kadardır.
Hastalık Nasıl Bulaşıyor?
A ve E virüsleri dışkı ile atılır ve virüs taşıyan dışkı ile kirlenmiş su ve besin maddelerinin ağızdan alınmasıyla bulaşır. B ve C virüsleri ise genellikle kan yoluyla ve cinsel ilişki yoluyla bulaşır. Ayrıca, bu virüsler taşıyan anneden bebeğe geçebilir.
Bulaşıcı Sarılık Yaygın mı?
A ve B virüsleri ile oluşan bulaşıcı sarılıklar Türkiye'de çok yaygındır. Türkiye'de üniversite çağına gelmiş gençlerin yüzde 90'ı, A virüsü hepatitini çocukluk çağında geçirmiştir. B virüsü hepatitine yakalanma riski genç yetişkin ve orta yaş grubunda en yüksektir.
B Virüsü ile Oluşan Bulaşıcı Sarılık Neden Daha Tehlikeli?
B virüsünün yaptığı hepatit, hastaların yüzde 5-10'unda kronikleşebilir ve bu hastaların bir kısmında zamanla siroz ve karaciğer kanseri gelişebilir.
C Virüsü ile Oluşan Bulaşıcı Sarılık Tehlikeli mi?
C virüsü ile oluşan hepatitler genellikle kronikleşerek siroza ve karaciğer kanserine dönüşür. Türkiye'de nüfusun yüzde 0.3-1.8'i Hepatit C virüsünü taşımaktadır. C virüsü hepatiti özellikle hemodiyaliz hastaları ve sık sık kan nakli yapılan hastalar için ciddi bir tehlike oluşturabilir.
Taşıyıcılar Kan Vermemeli
Hepatit virüsü taşıyıcılarının, kan vermemesi ve korunmasız olarak cinsel ilişkiye girmemesi gerekmektedir. Sağlık personeli, virüsü taşıyan kişilerin aile fertleri, kan transfüzyonu yapılan kişiler ve diğer risk grupları hastalık açısından dikkatli olmalıdır.
Hepatit B Taşıyıcılığı ve Aşı
Hepatit B'ye karşı etkin bir aşı bulunmaktadır ve aşılanma yüksek oranda bağışıklık sağlar. Hepatit C ve E virüslerine karşı ise henüz aşı yoktur. Hepatit B taşıyıcıları, düzenli doktor kontrolünde olmalı ve başkalarına bulaştırma riskine karşı dikkatli olmalıdır.
Gebelik ve Hepatit
Bulaşıcı sarılık, özellikle E virüsü ile oluşmuşsa gebelerde tehlikeli olabilir. B virüsü taşıyıcı anneden doğan bebekler, doğumda immunglobulin ve aşı ile korunmalıdır.
Kaynak:
