Yaygın bir hastalık olan egzamanın daha çok yetişkinlerde görüldüğü bilinse de, bebeklik döneminde de görülüyor.

Kaşıntı, kızarıklık, su dolu kabarcıklar egzama hastalarının en önemli şikayetleri arasında sayılıyor. Dermatoloji Uzmanı Dr. Rukiye Kaymaz, egzama hakkında kapsamlı bilgi veriyor ve en çok merak edilen soruları yanıtladı.

Egzama terimi tahriş olmuş deriyi tanımlayan genel bir kavramdır. Akut egzama kırmızı, su dolu kabarcıklar şeklinde ve sızıntılı, kronik egzama kabuklu, kalın ve kahverengimsi olabilir.

Egzama genellikle kaşıntılıdır. İritan kontakt egzama, alerjik kontakt egzama, nummuler egzama, atopik egzama gibi birçok formu görülebilir. Burada daha çok, sıklığı modern yaşam koşulları nedeniyle giderek artan ve bebeklikten itibaren rastladığımız atoopik dermatitten bahsetmek gerekir.

Atopik Dermatit veya Atopik Egzama

Atopi kelimesi deri, göz, burun ve akciğer mukozalarının alerjik hastalıklara eğilimini tanımlayan genel bir kavramdır. Genetik aktarım mevcuttur. Atopik ailelerde saman nezlesi, astım gibi alerjik olaylar sıktır. Ayrıca atopik dermatitit olarak adlandırılan döküntüler ve deri hassasiyeti mevcuttur. Hastaların %20'sinde aileden bir bireyde de bu durum mevcut olabilir.

Atopik dermatit tüm dünyada giderek yaygınlaşmaktadır. Hastalık tüm yaş guruplarında görülmekle birlikte en çok bebekler ve çocuklarda görülür. Deri döküntüleri kaşıntılıdır, vücutta yaygın veya belli bölgelerde sınırlanmış olabilir.

Atopik dermatit şiddeti sıklıkla çocukluk döneminden sonra azalır ancak deri kuruluğu ve hassas deri özellikleri yaşam boyu devam eder.
Hastalık bebeklik döneminde başladığında infantil egzama olarak adlandırılır. En çok saçlı deride ve yanaklarda görülür fakat vücudun her yerinde de görülebilir.

Kaşıntı nedeniyle çocuk başını, yanaklarını ve diğer alanları elleriyle, yastık ya da başka bir şey ile ovuşturur. Pek çok bebek 2 yaşından önce düzelir. Uygun tedaviler problem gerileyinceye kadar yardımcı olur.

Bebeklikten sonra lezyonlar hafifler ancak kuru, kabuklu kronik egzama görünümünü alır. Ergenlik dönemi ve genç erişkinlerde, el ve ayak egzaması formunda sebat edebilir. Diğer sık görülen alanlar dirsek büklümü, diz büklümü, bilekler, yüz, boyun ve üst göğüs bölgesidir.

Atopik dermatit tanı ve tedavisi

Deri ve mukozalara ait çeşitli yakınma ve bulguların aile öyküsüyle bir arada bulunması tanı koydurur. Uygun, erken ve düzenli tedavi hastaları rahatlatır, hastalığın süresi ve şiddetini azaltır.

Atopik egzama klasik şekillerin dışında avuç içi, el sırt ve parmaklar ve ayaklarda kabuklanma, sızıntı, kalınlaşma şeklinde de görülebilir.

Bu durum alerjikse yiyeceklerin rolü nedir?

Kişiden kişiye değişmekle birlikte bazı gıdalar özellikle de astımlı bebek ve çocuklarda yakınmaları arttırır. Gıdaları denetlemek faydalı olabilir. Ani reaksiyonlara neden olan gıdalardan uzak durulmalıdır.

Çevresel faktörler önemli midir ve nasıl önlem alınabilir?

Temas alerjenleri (ör: sabun, metal) veya havayoluyla gelen alerjenlerin (ev tozu akarı, polen) uzaklaştırılması fayda sağlayabilir. Bazen toz taşıyan eşyalar (tüylü yastık, örtü, boyun atkısı, yatak örtüleri, yorgan, battaniye, halı, kilim, kumaş perde, yün ve diğer kumaşlı eşyalar) atopik egzamayı arttırabilir.

Aşı yöntemi saman nezlesindeki gibi faydalı mıdır?

Deri şikayetlerini arttırabilir.

Bu durumun tedavisi için ne yapılması gerekir?

Bir deri hastalıkları uzmanına başvurmanız gereklidir. Doktorunuz size alerjen ve tahriş edici maddelerden korunmada yol gösterecek ve doğru ürünlerle banyo alınması ve cilde uygun nemlendirici kullanımını tavsiye edecektir. Kış aylarında nemin azalması, kuruluğun artması nedeniyle atopik dermatit alevlenebilir.

Yaz aylarında ise ani sıcaklık değişimleri, terleme artışı atopik egzamayı tetikleyebilir. Her iki durumda da doktorunuz size çeşitli tedavi seçenekleri ve bakım önerileri sunacaktır. Atopik dermatit sık karşılaşılan bir dermatolojik tablodur.

Tedavi edilmediği takdirde yaşam kalitesini azalttığı gibi, bebeğin büyüme gelişimini de olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle egzama durumunda mutlaka bir dermatoloji uzmanından destek almanız gerektiğini unutmayın.