Amasya’da süren Oluz Höyük kazılarında Pers döneminden kalma yaklaşık 2 bin 500 yıllık bir saraya ait sütun kaideleri ortaya çıktı. 
12 yıldır süren kazıların geçen yılki etabında Pers kentine ait yol, malikane ve ateş tapınağının kalıntılarının bulmaları sonrası çalışmayı derinleştirdiklerini belirten Kazı Başkanı İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şevket Dönmez, “Bu sene ilk defa ‘Apadana’ denilen sütunlu bir kabul salonu, bir taht salonu, bir yönetici salonu açığa çıkmaya başladı. Henüz daha kazılarının başlangıcındayız. Ama şu anki bulgular bile çok heyecan verici” dedi. 
Buluntuların Anadolu Demirçağ tarihi, Anadolu Eskiçağ tarihi ile Pers arkeolojisi açısından çok önemli olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Dönmez, “Kimliklendiren ve ünik kılan çok önemli bulgular. Şu an 6 sütun kaidesi ortaya çıkardık. Henüz daha net bir plan ortaya çıkmadı. Bir, iki yıllık kazılarda inşallah bunları da açığa çıkaracağız” diye konuştu. 

"Bütün dünya Oluz Höyük’ü izlemeye başladı” 
Buldukları Apadana yapısının 2 bin 500 yıllık olduğunu kaydeden Prof. Dr. Dönmez, "Kazıya başlamadan önce ne böyle bir Pers kenti bulacağımızı bilmiyorduk. Ne böyle bir tapınak, ne böyle bir kabul salonu. Hiçbir şey tahmin etmiyorduk. Biz sadece sıradan bir Orta Anadolu höyüğü kazıp Demir Çağı kültürüyle ilgili kendimizce problem olan sorunları çözecektik. Ama bambaşka bir dünyayla karşılaştık. Şu an inanın bütün Orta Anadolu arkeolojisi temelinde, Anadolu arkeolojisi temelinde bütün dünya Oluz Höyük’ü izlemeye başladı. Bence Göbeklitepe’den sonra Anadolu din tarihini güncelleyen Anadolu din tarihini değiştiren çok önemli bir merkez olmaya başladı" şeklinde konuştu. 

"Muhtemelen ‘Kritalla’ burası” 
Oluz Höyük’ün geleneksel bir kutsal kent olup her gelen kültürün burada bir tapınak yaptığını gözlemlediklerini, bulunan Pers kentinin ismiyle ilgili ise henüz net bir buluntuya rastlayamadıklarını dile getiren Prof. Dr. Dönmez, "Herodot’ta ‘Kritalla’ diye bir kentten bahsediliyor. Orta Anadolu’da. Kritales Yunancası. Muhtemelen Pers Kralı I. Kserkes’in ordularını topladığı Kritalla’nın burası olması lazım" dedi. 
İl Jandarma Komutanı Albay Ali Yıldız, Kültür ve Turizm Müdürü Hakan Karaman ve diğer yetkililerle birlikte kazı alanında incelemelerde bulunup bilgiler alan Amasya Valisi Osman Varol da heyecan verici bulduğu kazılarda şehrin tarih envanterine birçok eser ve bilginin ekleneceğini söyledi.