Sinop 15 Eylül Gazeteciler Cemiyetine üye 5’i Sinop merkezde, 7’si de ilçelerdeki 12 gazete bugün tek manşetle okurlarının karşısına çıktı.

"Yerel Basınına Sahip Çık Sinop" başlığıyla yayınlanan deklarasyonda Sinop basını, birçok kurumun yasal olmayan bir şekilde pazarlık ya da doğrudan alıma gitmelerine tepki gösterdi. Bu girişimi örnek alan Kilis başta olmak üzere bazı illerde de gazeteler aynı manşetle yayımlandı.

Konuyla ilgili açıklama yapan Sinop 15 Eylül Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Cengiz Demirel, yerel basının, bulunduğu ilin gelişip kalkınabilmesi, ilin ihtiyaçları ve aksayan yönlerinin sergilenmesi ile halk adına uyarı ve denetim görevi yapması en önemli sektörlerin başında geldiğini söyledi.

Resmi ilanlarla basına destek geleneğinin 1961’e kadar çeşitli adlarla sürdürüldüğünü hatırlatan Cengiz Demirel, 1961’de Basın İlan Kurumu’nun (BİK) kurulması ile de konunun yasal bir görünüme kavuşturulduğunu dile getirdi. Ancak son zamanlarda Devlet İhale Kanunu’nun delinerek yapılan alımların sadece yerel basının kaynaklarını kurutmakla kalmadığını, bu durumun devlete daha pahalıya geldiğinin altını çizen Demirel, "Sinop genelindeki tüm gazetelerimizde tek manşetle yayınladığımız deklarasyonumuz halkımızı yerel basının sorunları hakkında bilgilendirme, tüm ilgilileri de uyarı niteliğindedir. Halkımız şunu çok iyi bilmelidir ki, yerel basınımızın bugün içinde bulunduğu zor durum tek bir nedene bağlı değildir. Yıllardır giderek artan sıkıntılar 2018 Temmuz ayından itibaren döviz kurlarındaki artış nedeni ile had safhaya çıkmıştır. Ülkemizde bulunan kağıt fabrikalarının özelleştirilmesi ve özelleştirilen fabrikaların üretim yapmamaları nedeni ile kağıtta dışa bağımlı bir hale gelinmiştir. Gazetelerin diğer sarf malzemelerinin çok büyük bir bölümü de ithal olarak sağlanmaktadır. Bu nedenle maliyetler son bir yılda ikiye hatta üçe katlanmıştır. Maliyetler artarken gazete gelirleri ise hızla düşmüş ve halen düşmeye de devam etmektedir. Bunun başlıca nedeni ise bazı kamu kurum ve kuruluşlarının çeşitli yöntemlerle Devlet İhale Kanunu’nu delme girişimleridir. Devlet İhale Kanunu’na göre ilana çıkılarak ihale yöntemiyle mal ya da hizmet alımı yapması gereken birçok kurumun yasal olmayan bir şekilde pazarlık ya da doğrudan alıma gittikleri görülmektedir. Bu durum Sayıştay raporları ile de sabittir. Devlet İhale Kanunu’nun delinerek yapılan alımlar sadece yerel basının kaynaklarını kurutmakla kalmamaktadır. Bu durum haksız bir rekabeti ortaya çıkarttığından ihalesiz alımlar, devlete daha pahalıya gelmektedir. Ayrıca, aynı malı satan onlarca kişi ve kuruluş varken bunların arasında bazıları sürekli büyümekte, diğerleri ise geçim derdine düşmektedir" dedi.

Resmi ilan alma hakkının bedava bir hak olmadığını kaydeden Demirel, "Öte yandan; kamuoyumuz şunu çok iyi bilmeli ve kavramalıdır ki, bir yerel gazetenin resmi ilanlardan yararlanması çok ağır koşullara tabidir ve yasalarla belirlenmektedir. Resmi ilan alan bir gazetenin istihdam edeceği personel sayısı ve bunların nitelikleri, gazetenin en az kaç sayfa olacağı ve sayfa yüz ölçümleri, baskı sayısı, baskı kaliteleri gibi onlarca husus yasalarla belirlidir ve bunlar her yıl birden fazla denetime sahiptir. Bugün itibarıyla resmi ilan alma hakkına sahip bir gazetenin aylık maliyeti 20 ile 25 bin lira arasında değişmektedir. Özetle; resmi ilan alma hakkı bedava ya da bazılarının tabiri ile beleş bir hak değil, pahalı ve müeyyideleri ağır bir haktır. Bu hakkı elinde bulunduran ilimizdeki 12 yerel gazetenin özellikle son bir yıl içinde ekonomik sorunlar nedeni ile özel sektörün giderek daralan reklam bütçelerinin yanı sıra bazı aylar tek bir resmi ilan almadan ayakta durmaya çalışmaları mesleklerine duydukları sevgi ve istihdam ettikleri personelleri ve bunların ailelerine karşı sorumluluk duygularından başka bir şeyle izah edilemez. Kamuoyumuzun altını çizerek dikkatlerine sunmak istediğimiz bir husus, asıl olan tüm basın yayın kuruluşlarının görevlerini tam anlamı ile yerine getirebilmeleri için bağımsız olmalarıdır. Bu da ancak ekonomik bağımsızlık ile sağlanabilecek bir olgudur" diye konuştu.