CHP Trabzon Milletvekili Haluk Pekşen, Türkiye'nin Suriye sınırında Rus savaş uçağını düşürmesi olayında Rusya'nın sınır ihlali yaparak, Türkiye'nin de uçağı vurarak hata yaptığını söyledi.

Türkiye ile Rusya arasında krize neden olan uçak düşürme olayını değerlendiren ve her iki ülkenin de hata yaptığını savunan CHP Trabzon Milletvekili Haluk Pekşen, Rusya'nın Türk hava sahasını ihlal ettiğini, ihlale karşı Türkiye'nin vurma kararının da kastı aşmış bir durum olduğunu ifade etti. Pekşen, yaşanan kriz nedeniyle her iki ülkenin de kaybettiğini belirterek, "Böylesi bir durumu yol kazası olarak kabul etmek lazım" dedi.

"BU KARARI VEREBİLECEK MERCİ TEK BAŞINA ÜLKENİN HAVA KUVVETLERİ OLAMAZ"

Türkiye'nin Rus savaş uçağını düşürmesini temel başlıklar altında değerlendirilmesi gerektiğini söyleyen Haluk Pekşen, "Birincisi; bu bir siyasi karar. Siyasi kararın muhatabı hükümettir. Başbakan'ın talimatı olmadan Türkiye böyle bir operasyonu yapamaz. Zaten Sayın Başbakan da "vurma kararını ben verdim" diyor. Olması gereken de bu. İkincisi; Türkiye'nin bir ülkenin uçağını düşürmesi ciddi bir stratejik karardır. Bu kararı verebilecek merci tek başına ülkenin hava kuvvetleri olamaz. Buna ilişkin doğru merci Milli Güvenlik Kurulu'ndan başlayarak hükümete kadar inen yapıdır. Nitekim Türkiye'de de böyle oldu. 15 Ekim tarihinde Rus heyeti Türkiye'ye davet edildi ve uyarıldılar. Böyle bir şey olması durumunda Türkiye'nin buna tepki koyacağı anlaşılıyor. Üçüncü aşama teknik aşamadır, operasyonun yapılmasında zaten hava kuvvetlerine bir görev emri ile bu iş yapılır. Hava kuvvetleri de o emri pilota kadar ulaştırır ve pilot son olarak teknik kısmını yapmıştır" diye konuştu.

"BİZİM HAVA SAHAMIZIN İHLAL EDİLDİĞİ YÜZDE 100 DOĞRUDUR"

Türk Hava Kuvvetleri'nin yaptığı teknik açıklamaların dünya kamuoyunda bugüne kadar hep doğru kabul edildiğini, son olarak Rus savaş uçağının düşürülmesi olayına ilişkin de Türk Hava Kuvvetleri'nin Rus uçağının sınır ihlali yaptığını tespit ettiğini kaydeden Pekşen, "Bugün geldiğimiz noktada hükümetin hava kuvvetlerinin üzerine işi yıkmasındaki temel mantık, vurma kararını tartışıyorlar. Birincisi hava kuvvetleri hava sahasının ihlali yönünde beyan açıklaması yapıyor ve iz yayınlıyor. Türk Hava Kuvvetleri bugüne kadar bulunduğu beyanların hepsi doğru çıkmıştır. Bizim hava kuvvetlerimizin bu konuda teknik olarak açıklamalarının tamamı dünya kamuoyunda bugüne kadar doğru kabul edilmiştir. Bizim hava sahamızın ihlal edildiği yüzde 100 doğrudur. Hava sahanızı ihlal edebilirler, Türkiye'nin hava sahası birçok yerde ihlal ediliyor, biz de ihlal ediyoruzdur muhtemelen. Bu bir vurma sebebi değildir. Havacılıkta vurma sebebi olabilmesi için havacılığın "düşmanca tavır" diye tanımladığı bir durum vardır. Eğer sizin havanızı düşmanca tavırla ihlal ediyorsa o zaman bu tavra karşı aynı şekilde yanıt verirsiniz. Burada vurma kararının doğru bir karar olmadığı bir tartışma gündemde. Hükümet vurma kararının sonuçlarını şimdi görmeye başladı" şeklinde konuştu.

"RUSYA DA HATA YAPMIŞ, TÜRKİYE'DE HATA YAPMIŞ"

Menşei belli olmayan bir açıklamanın büyük bir talihsizlik olduğunu kaydeden Pekşen, "Bizim komşularımızın herhangi birisinde herhangi bir uçak motorunu çalıştırdığı anda bizim hava kuvvetleri ve haber alma birimleri o uçağın motorunu, tipini, her şeyini bilir. Bunu bildiğimizi bütün dünya biliyor. Onun için Türkiye'nin açıklamaları, Sayın Cumhurbaşkanı'nın söyledikleri dünya kamuoyunda şaşkınlıkla karşılandı. Halbuki, Türkiye ilk noktada dursaydı, "değerlendirme hatası yapılmış olabilir" deseydi belki Rusya ile kolay anlaşılabilirdi. Rusya bizim bu birikimimizi biliyor. Bu beyanlar doğru olmadı ve güven kaybı oldu. Sayın Cumhurbaşkanı çıkıp "evet bir değerlendirme hatası yapıldı, bunun sorumluluğunu alıyoruz" demesi gerekirdi. Rusya da hata yapmış, Türkiye de hata yapmış. Hata tek taraflı değil. Rusya hava sahamızı ihlal etmiş, ihlale karşı vurma kararı da belki kastı aşmış bir durum. Bu durumdan her iki ülkenin de kaybettiğini görüyoruz. Böylesi bir durumu yol kazası olarak kabul etmek lazım. Biz Rusya ile yan yana yaşıyoruz, bundan sonra da beraber yaşayacağız" ifadelerini kullandı.

"BUNU BİR YOL KAZASI OLARAK GÖRELİM"

Türkiye ile Rusya arasındaki ihracat ilişkilerine de değinen Pekşen, bu ilişkilerin kolay kurulmadığını, bir hata ile bu ilişkinin ortadan kaldırılamayacağını kaydetti. Pekşen, "Rusya Devlet Başkanı Putin'in de olaya ilk yaklaşımı doğru değildi, Türkiye'nin yaklaşımını da doğru görmüyorum. Bunu bir yol kazası olarak görelim. Rusya bizim hava sahamızı ihlal ederek hiçbir siyasi, hukuki ve ekonomik sonuç elde etmez. Biz de Rusya'nın uçağını vurmakla siyasi, hukuki ve ekonomik durum oluşmadığını gördük. Demek ki, asıl sorunu masada çözmek gerekiyor. Havada silahlarla sorunu çözmek mümkün değil" açıklamasında bulundu.

"RUSYA'NIN GAZ İHRACATININ YÜZDE 5'İ TÜRKİYE'YE"

Türkiye ile Rusya arasında yaşanan krizin her iki ülkeye ekonomik zararlarının ne olacağını anlatan Pekşen, Rusya'nın dünya gaz piyasasının en önemli tedarikçisi olduğunu belirterek, "Bu durumda kendisine büyük bir risk kapısı açtı" ifadelerini kullandı. Pekşen, Avrupa'nın yıllık gaz tüketiminin 350 milyon ton olduğunu, Türkiye'nin de yaklaşık 50 milyon ton gaz aldığını kaydederek, "Rusya Türkiye'ye karşı böyle bir tavır takındığında herkes duruma göre pozisyonunu ayarlamak durumunda. Türkiye başka alternatifler arayışı içinde. Bu ekonomik anlamda Rusya'nın işine gelmeyecek bir durum. Rusya'nın gaz ihracatının yüzde 5'i Türkiye'ye. Rusya tazminatı falan bir kenara bırakmalı" diye konuştu.

"EN ÖNEMLİ YAPILMASI GEREKEN VERGİ, SSK VE BANKA BORÇLARININ ÖTELENMESİ"

Rusya ile yaşanan kriz sonrasında Türkiye'de krizi hisseden sektörlere ilişkin bilgi veren ve krize ilişkin yapılması gerekenleri açıklayan Pekşen, "Türkiye'yi şu anda krizin doğrudan etkileyen rakam, Sayın Cumhurbaşkanı "alsan ne olur almasan ne olur" diyerek açıkladığı rakam 9 milyar doları dört ile çarpacaksınız. Bunun Türk ekonomisine yansıması şimdilik 30 milyar dolar civarında bir rakamdır. Bu ülkenin kaldırabileceği bir büyüklük değildir. Buna ilişkin tedbirler şimdi alınırsa belki bu rakam küçültülebilir. En önemli yapılması gereken vergi borçları, SSK borçları ve banka borçları. Bunların ötelenmesi, bu firmalara gerekirse Eximbank'tan finansman desteğinin sağlanması gerekiyor" dedi.

"TÜRKİYE İKİ ARADA BİR DEREDE GİDİP GELECEK BİR ÜLKE DEĞİLDİR"

AK Parti döneminde dış politikanın Cumhurbaşkanı eksenli yürümeye başladığını ve Türkiye'nin bu yüzden kaybettiğini belirten Pekşen, Türkiye'nin hariciyecilerinin devreden çıkartılmasının büyük hata olduğunu kaydetti. Pekşen, "Türkiye'nin hariciyecileri devreden çıkartıldıktan sonra Libya'da büyük kaybettik, Mısır'da aynı şekilde, İsrail, Suriye, Irak, İran aynı şekilde kaybedildi. En önemlisi Ege'de adalar kaybedildi, hariciyecilerin görüşlerine değer verilmedi. Kıbrıs'ta Türkiye'nin ekonomik hakları Akdeniz'in ekonomik paylaşım anlaşması olması gündeme geldiği bir dönemde tümüyle kaybedildi. Kıbrıs'ta bulunan gaz rezerv Avrupa'nın ihtiyaçlarını karşılayacak bir rezerv. Türkiye orada da sistemin dışına itildi. Türkiye kendi coğrafyasında ekonomik ve siyasi belirleyici ülke olma özelliğine tekrar dönmelidir" diye konuştu.

Rusya ile ilgili krizin deneyimli hariciyecilere bırakılması gerektiğini ifade eden Pekşen, Rusya ile geçmişteki iyi ilişkilerin yeniden inşa edilmesi gerektiğini belirtti. Türkiye'nin Yunanistan ile de aynı sorunları yaşadığını ve müzakere masasında sorunların çözüldüğünü kaydeden Pekşen, "Biz bu coğrafyada Rusya, İran, Irak ile yan yana yaşayacağız. Dünya iki kutuplu dünya olmaya dönüyor. Bir tarafta BRIC ülkeleri ve onların ekonomik çıkarları, öbür tarafta ABD ve beraber hareket eden ülkelerin çıkarları. Türkiye iki arada bir derede gidip gelecek bir ülke değildir. Biz istesek de istemesek de bu coğrafyanın içinde söz söyleyecek, masada olması gereken ülkeyiz" şeklinde konuştu.