AKP'nin Prof. Dr. Ergun Özbudun başkanlığındaki akademisyen heyetine hazırlattığı, sır gibi saklanan sivil anayasa taslağı, AKP'li hukukçularla akademisyenlerin metinleri değiştirmek için bugün yapacakları toplantıdan önce basına sızdı.

Yerel seçimlerin 4 yılda bir yapılmasını öngören taslak yürürlüğe girerse, 2008'de baskın yerel seçim yapılabilecek. Taslakta, yargı organlarını kızdırabilecek çok sayıda düzenleme de yer alıyor.Bugüne kadar basına yansımayan düzenlemelerden bazıları şöyle:

Başlangıç tek paragraf.

Anayasa'nın başlangıç kısmı tek paragrafa indirildi. Bu kısımda Atatürk ilkelerine atıfta bulunuldu, ancak mevcut Anayasa'nın aksine "başlangıç" bölümünün metne dahil olmadığı vurgulandı.

Yargıç ve savcılara dernek kurma sınırlaması getirileceği vurgulandı. Buna göre hükümetin kapatılmasını istediği YARSAV ortadan kaldırılabilecek.

Resmi dil Türkçe.

Anayasa'nın değiştirilemez 2 ve 3. maddesinde oynamalar yapıldı. "İnsan haklarına saygılı devlet" yerine "İnsan haklarına dayanan devlet" ifadesi getirildi. "Devletin dili Türkçedir" ifadesi yerine "Resmi dili Türkçedir" ifadesi konuldu.

Temel hakların kötüye kullanılması maddesinden de "bölünmez bütünlüğü bozmayı ve demokratik ve laik cumhuriyeti ortadan kaldırmayı amaçlayan faaliyetler" istisnası çıkarıldı. Taslakta, maddenin aynı biçimde kalabileceği de belirtildi.

Mahkemelere, hürriyetinin kısıtlanmasına itiraz eden kişiyi dinleme zorunluluğu getirildi.

Fişlenme yasağı.

Anayasa'ya "kişisel bilgilerin korunması" düzenlemesi eklendi. "Fişlenmeyi" engelleyen düzenlemeye göre herkes, hakkında toplanmış bilgilerin ne amaçla kullanılabildiğini öğrenebilecek.

Düşünceyi açıklama hürriyeti maddesine, "Herkes, bilim ve sanatı serbestçe öğrenme ve öğretme, açıklama, yayma ve bu alanlarda her türlü araştırma hakkına sahiptir" ifadesi eklendi. Bu hürriyetin 'cumhuriyetin temel nitelikleri, bölünmez bütünlük' nedeniyle sınırlandırılabileceği kaldırılldı.

Makul süre ve Kürtçe.

Mahkemelere davaları AİHM'de olduğu gibi makul sürede bitirme zorunluluğu getirildi.

Türkçe bilmeyen her sanığa suçunun anladığı dille anlatılması ve mahkemelere bedeli devletçe ödenmek üzere tercüman görevlendirme zorunluluğu getirildi.

Siyasi partilerin tüzük ve programlarının "sınıf veya zümre diktatörlüğünü amaçlayamayacağı" ifadesi kaldırıldı. Böylece "komünizmi" amaçlayan partilerin kurulmasının önü açılırken, TKP gibi partiler kapatılmaktan kurtulacak.

Temelli kapatılan partinin bir başka ad altında kurulamayacağı hükmü kaldırıldı. Böylece kapatılan partinin ismiyle parti kurulmasının yolu açıldı.

Partilerin kapatılmasına neden olanlara 5 yıl siyaset yasağı verilmesinin yerine, bu kişilerin ilk seçimde aday olamamaları önerildi. İkinci öneride bu yaptırımın tamamen kaldırılması yer aldı.

276 oyu alacak bir başbakan adayı bulunmadan gensoruyla hükümet düşürülemeyecek.

TBMM'deki 550 milletvekilliğinden 100'ü partiler arasında aldıkları oy oranına göre bölüştürülecek. Baraj altında kalan partiler de TBMM'ye milletvekili sokabilecek.

Yerel ve genel seçimler 4 yılda bir yapılacak. Böylece 2008'de yerel seçim yapılması ihtimali doğabilecek.Öğretim elemanlarına istifa etmeden seçimde aday olabilme hakkı tanındı.Yasama dokunulmazlığı yüz kızartıcı suçlar yönünden sınırlandırıldı.

Seçimlerin yenilenmesi halinde Bakanlar Kurulu'nun bütününün görevden çekilmesi, yerine grubu bulunan partilerden yeni bir kabine oluşturulması sistemi getirildi.

Köşk'ün yetkileri kısıtlanıyor.

Cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesi düzenlemesi getirildi. 200 bin seçmenin dilekçeyle aday gösterebilmesi önerildi.

Cumhurbaşkanının yargı ve üniversiteler üzerindeki atama yetkileri, kanunları halkoyuna sunma, Genelkurmay Başkanı'nı atama yetkileri elinden alındı.

Cumhurbaşkanının tek başına yapacağı işlemlerle, HSYK ve YAŞ kararları için yargı yolu açıldı.TBMM'ye yargılaması süren davalarla ilgili komisyon kurma yetkisi tanındı.

Yapısı değişecek Anayasa Mahkemesi, gerekçesini yazmadığı kararlarını kamuoyuna açıklayamayacak.

Yüce Divan, Yargıtay ve Anayasa Mahkemesi'nden oluşacak. Genelkurmay Başkanı, kuvvet komutanları ve TBMM Başkanı da Yüce Divan'da yargılanacak.

Yargıtay ve Danıştay üyeleri göreve 9 yıllığına seçilecek. Ömür boyu görev yapma kalkacak.Danıştay üyelerinin dörtte birini Bakanlar Kurulu seçecek.

'Türkiye vatandaşlığı' formülü önerildi Taslakta, bir bölümü kamuoyuna yansıyan ve tartışma yaratan şu düzenlemeler de yer alıyor:

Devletin temel araç ve görevleri kısmından, "bölünmezlik, cumhuriyet ve demokrasiyi korumak" ifadesi çıkarıldı.

Egemenliğin yetkili organ eliyle kullanılacağı ifadesi yerine "yasama, yürütme, yargı" tarafından kullanılacağı belirtildi.

Din ve vicdan özgürlüğüyle ilgili düzenlemenin toplu ibadete olanak sağlayan ve tarikatlara özgürlük eleştirilerine neden olan düzenleme yer aldı.

Vatandaşların Türk olduğu ifadesi yerine yeni taslakta "Türkiye vatandaşlığı" formülü önerildi.

Eğitim hakkıyla ilgili maddeye üniversitelerdeki türban yasağının kaldırılmasına yönelik öneriler eklendi.

Taslakta, temel hakların korunması, eğitim, din ve vicdan özgürlüğü, düşünce ve kanaatlerin yayılması gibi çok sayıda kritik bölümde "bölünmez bütünlük ve laiklik" ayıklaması yapıldı. Bu hakların bütünlüğe ve laikliğe aykırı şekilde kullanılamayacağı vurguları taslakta yer bulamadı.Cumhurbaşkanına verilen af yetkisi kaldırıldı.