İşte kapatılan partiler

Erbakan'ın kurduğu Milli Nizam Partisi 1972'de kapatıldı. Milli Selamet, Refah ve Fazilet partileri de aynı akibeti paylaştı.

Dört partinin de kapatılma gerekçesi laikliğe aykırı söylem ve davranışların odağı olmaktı..

Türkiye'de bugüne kadar 26 parti kapatıldı. Milli Görüş geleneğinden gelen 4 parti 1970'lerden bugüne kadar geçen süreçte "laikliğe aykırı eylemlere vurgu yapılarak" kapatıldı. Necmettin Erbakan 1969 yılında Milli Nizam Partisi'ni kurdu. Milli Nizam Partisi laiklik karşıtı eylemlerin odağı olduğu gerekçesiyle kapatıldı yerine Milli Selamet Partisi kuruldu. Milli Selamet Partisi, Refah Partisi ve Fazilet Partisi de aynı gerekçeyle kapatıldı. Fazilet yöneticilerinin kurduğu Saadet Partisi ise varlığını sürdürüyor. İşte bu partiler ve kapatılma gerekçeleri:

MİLLİ NİZAM PARTİSİ (MNP):

1969'da Konya bağımsız milletvekili Necmettin Erbakan ve 17 arkadaşı tarafından kuruldu. Bu parti "Milli görüş geleneğinin kurulan ve kapatılan ilk partisi" oldu. 5 Mart 1971'de "laikliğe aykırı çalışmalar yürüttüğü" gerekçesiyle açılan dava üzerine, Anayasa Mahkemesi, 20 Mayıs 1971'de partinin "laik devlet niteliğinin ve Atatürk devrimciliğinin korunması prensiplerine aykırı olduğu" gerekçesiyle kapatılmasına karar verdi. Erbakan, parti kapanınca İsviçre'ye gidip bir süre orada kaldı.

MİLLİ SELAMET PARTİSİ (MSP):

Kapatılan MNP'nin kadroları, benzer bir tüzükle, 11 Ekim 1972'de, Milli Selamet Partisi'ni (MSP) kurdu. 26 Ocak 1974'te CHP-MSP koalisyonu kuruldu. Ardından üç kez Milliyetçi Cephe hükümetlerinde yer aldı. 12 Eylül'den sonra diğer partilerle birlikte kapatıldı.

REFAH PARTİSİ (RP):

Milli Güvenlik Konseyi'nce, siyasi partilerin yeniden kurulup faaliyet göstermesine izin verilmesi üzerine, 19 Temmuz 1983'te avukat Ali Türkmen tarafından RP kuruldu. Siyasi yasakların kalkmasından sonra Erbakan'ın başına geçtiği parti, 1996-1997'de Refahyol Hükümeti'ni kurdu. Erbakan başbakan oldu. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Vural Savaş, iktidarda iken RP hakkında, "Lâik Cumhuriyet ilkesine aykırı eylemleri" gerekçesiyle dava açtı.

Refah Partisi, 8 ay süren dava sonunda, 16 Ocak 1998'de Anayasa Mahkemesi tarafından kapatıldı. Necmettin Erbakan, Şevket Kazan, Ahmet Tekdal, Şevki Yılmaz, Hasan Hüseyin Ceylan ve İbrahim Halil Çelik'e 5 yıl süreyle siyaset yasağı getirildi. Kapatılma gerekçesinde, partinin türbanla ilgili siyaseti de kanıtlar arasında sayıldı.

FAZİLET PARTİSİ1:

Refah Partisi'nin kapatılmasından sonra, İsmail Alptekin başkanlığında kuruldu. Anayasa Mahkemesi, Fazilet Partisi'nin laik cumhuriyet ilkesine aykırı eylemleri nedeniyle temelli kapatılmasına, 22 Haziran 2001'de karar verdi. Partinin kapatılmasına neden olduğu gerekçesiyle, Nazlı Ilıcak ve Bekir Sobacı'nın milletvekillikleri de düşürüldü. Merve Kavakçı, Bekir Sobacı ve Mehmet Sıla'ya ise siyasi yasak getirildi.

Kararda, türbanla yemin etmek isteyince Meclis'i karıştıran Merve Kavakçı'ya da değinildi ve şöyle denildi: "Davalı parti, türban ve başörtüsü konusunu, belirlediği politikalara temel almakta bir sakınca görmemiş ve bu konudaki görüşleri ile bilinen Merve Kavakçı'yı, seçilebileceği yerden aday göstererek milletvekili olmasını sağlamıştır. Fazilet Partisi'nin görüşleri ve faaliyetleri, bu doğrultuda olan birini, seçilebileceği yerden milletvekiliğine aday göstermesi, kuşkusuz bu kişinin görüşleriyle partinin temel politikaları arasında bir paralellik olmasından kaynaklanmaktadır."

Şimdiye kadar kaç parti kapatıldı?

Türkiye'nin çok partili siyasi yaşamında 26 siyasi parti kapatıldı. 1961 Anayasası ile Türk hukuk ve siyasi hayatına giren Anayasa Mahkemesi kurulduğu 1963 yılından bu yana 24 siyasi partiyi kapattı. Türkiye'de Anayasa Mahkemesi'nden önce kapatılan 2 siyasi parti ile birlikte Türkiye'de 26 siyasi parti kapatıldı. Kuruluşundan itibaren siyasi partilerin kapatılma davalarını gören Anayasa Mahkemesi, toplam 24 partiyi kapattı.

Anayasa Mahkemesi'nin kuruluşundan önce ise 26 Ocak 1954'te Millet Partisi, 20 Haziran 1960'ta ise Demokrat Parti kapatılmıştı. Millet Partisi'ni Ankara Sulh Ceza Mahkemesi, DP'yi ise Ankara Asliye Hukuk Mahkemesi kapatmıştı. Anayasa Mahkemesi'nin kapattığı partiler ve tarihleri şöyle:

* İŞÇİ-Çiftçi Partisi (İÇP-1968)

* Milli Nizam Partisi (MNP-20 Mayıs 1971)

* Türkiye İleri Ülkü Partisi (TİÜP- 1971)

* Türkiye İşçi Partisi (TİP- 1971)

* Büyük Anadolu Partisi (BAP- 1972)

* Türkiye Emekçi Partisi (TEP-1980), Büyük

* Anadolu Partisi (1992), Sosyalist Parti (1992) * Yeşiller Partisi (1994), Halk Partisi ( 1991) * Türkiye Birleşik Komünist Partisi (16 Temmuz 1991)

* Halkın Emek Partisi (14 Temmuz 1993)

* Özgürlük Demokrasi Partisi (30 Nisan 1993)

* Sosyalist Türkiye Partisi (30 Kasım 1993)

* Demokrasi Partisi (16 Haziran 1994)

* Demokrat Parti-2 (13 Eylül 1994)