KARADENİZLİLERİN hastalıklarını ilginç ifadelerle dile getirdiğini fark eden Rize Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Göz Klinik Şefi Doç. Dr. Kemal Türkyılmaz, bu yönde bir araştırma başlattı. Doç. Dr. Türkyılmaz, "Karadeniz insanının kendine münhasır aceleci ve direkt olarak olayın sonuna yönelme özelliği var. Bu nedenle de hastalıklarını çok hızlı bir şekilde ifade etme gereği duyuyorlar. Ortaya da bu ilginç ifadeler çıkıyor" dedi, derlemeyi kitap haline getirmeyi planladığını söyledi.

 

Öncelikle kendi branşı olan Göz Hastalıkları olmak üzere yöre sakinlerinin hastalıklarını anlatırken çok ilginç ifadeler kullandığını fark etmesi üzerine konuyla ilgili derlemeye başladığını anlatan Doç Dr. Kemal Türkyılmaz, "Kullandıkları cümleler birbirinden ilginç. Göz Hastalıkları konusunda başvuranların ilginç ifadeleri ile yola çıktım. Göze gelen yabancı cismi, ‘Gözüme dal atladı’ diye anlattılar. Göz ağrısını, ‘Gözüm çok hayin’ diye ifade ettiler. Göz kaşıntısından yakınan bir hasta, ‘Gözümü çıkarıp kaşıyıp tekrar yerine koymak istiyorum’ sözleriyle sorunu dile getirdi. Böyle ilginç ifadelerin ardı arkası kesilmeyince gözün yanı sıra diğer tıp branşlarında da araştırma başlattım" dedi.

 

HASTALIKLARINI HIZLI İFADE ETME GEREĞİ DUYUYORLAR

 

Karadeniz insanının kendine aceleci ve direkt olarak olayın sonuna yönelme özelliği olduğunu anlatan Doç. Dr. Türkyılmaz, bölge insanının ara mesafeleri önemsemediğini, o nedenle de hastalıklarını çok hızlı bir şekilde ifade etme gereği duyduğunu söyledi. Doç.Dr. Türkyılmaz, “Bunları ifade ederken bazen kavram kargaşaları oluşabiliyor. Hastalar kendi şikayetini anlatırken örneğin, ‘Gözüm çok hayin’ diyor. İlk geldiğimizde ‘gözüm hayin’ diyen bir kişiyi pek anlayamıyorduk. Ama zamanla gözündeki şikayetlerin çok kötü olduğunu öğrendik. Yoksa bizim bildiğimiz hainlik değil. ‘Gözüme dal atladı’ diyen bir hasta psikolojik olarak olaya baktığında bilinç altında aslında kendisini suçlamadığını ve olayın tamamen doğadan kaynaklandığını belirtmek istiyor. Halbuki orada tamamen kendisinin aceleciliği veya dalgınlığından kaynaklanan bir durum söz konusu olmuş olabilir” diye konuştu.

 

PROTİK ZEKADAN KAYNAKLANIYOR

 

Bel ağrısını anlatan bir hastanın ‘Belimden aşağıya kazık sokuluyor’ diyerek sorununu ifade ettiğini vurgulayan Doç.Dr. Türkyılmaz, “Bunu anlatan bir hasta için doktor acaba, ‘Beline kazık mı battı, darbe mi aldı?’ diye düşünüyor. Zamanla bu şikayetin hastada ciddi bir bel ağrısı anlamına geldiğini öğrendik. LDL ve HDL kolesterol tanımı yaparız. Bölge insanının pratik zekasından kaynaklanıyor olsa gerek, hastalarımız bu ifadeleri de kendince geliştirmiş. LDL kolesterol olan hasta, ‘Bende lanet kolesterol var’ diyor. HDL’ye ise, Bende harika kolesterol var’ yorumunu yapıyor. Bu durum pratik zeka ve olayları hızlıca ifade etme gereğinden kaynaklanıyor” diye konuştu.

 

Doç.Dr. Türkyılmaz, yöre insanının hastalık tanımlamalarına ise şu örnekleri verdi:

 

Göze cisim isabet etmesi: Gözüme dal atladı

 

Piterjuim göz hastalığı: Gözüme et yürüdü

 

Katarakt: Gözüme perde çekildi

 

Görme bozukluğu: Gözümün feri kesildi

 

Göz yaşı kuruluğu: Göz pınarım kurudu

 

Gözyaşı kanal tıkanıklığı: Göz damarım kurudu

 

Göz kapağı titremesi: Gözüm işmar ediyor, pırpır ediyor

 

Gözüne lazer yapılan hasta: Gözüme kaynak yapıldi

 

Gözde şaşılık şikayeti: Gözümün biri aynada biri Konya’da

 

Yakın görme problemi: Yakınlarım çalışmıyor

 

Bacak ağrısı: Bacaklarımdan biri asılıyo

 

Kol ağrısı: Kolum bende yok gibi

 

Baş ağrısı: Başım kütük gibi

 

Check-up için gelen hasta: Kendimi bakıma sokturmak istiyorum

 

Kötü kolesterol (LDL): Bende lanet kolesterol var

 

İyi kolesterol (HDL): Bende harika kolesterol var

 

Bel ağrısı şikayeti: Belimden aşağıya kazık sokuluyor."