Trabzon Büyükşehir Belediyesi Ortahisar ilçesinde yapımı sürdürülen ve dolgusunda tarım toprağı kullanıldığı iddiasıyla tartışmaların odağında yer alan Sahil Dolgu (Gülcemal) Projesi çalışmaları hakkında TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası Trabzon Şubesi’nin medya organlarında yer alan açıklamalarından ötürü bir açıklama yaptı. 

İnşaat Mühendisleri Odası Trabzon Şubesi Başkanı Mustafa Yaylalı’nın açıklamalarında, “Bu yapıların tamamı yapım öncesinde projelendirme, çeşitli raporlama ve Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) sürecinden geçirilmelidir” uyarısına vurgu yapılan açıklamada “İlimiz Ortahisar ilçesi Beşirli Mahalllesi Sahil Dolgu (Gülcemal) Projesinin Dolgu İmar Planı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından 28.10.2014 tarihinde onaylanmıştır. Bakanlıkça onaylanan Dolgu İmar Planından sonra Gülcemal Dolgu Projesine, Trabzon Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü tarafından 07.04.2015 tarihinde de ‘Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir’ kararı verilmiştir. Basında söylendiği gibi projesiz ve plansız bir dolgu değildir” denildi. 

Açıklamada, dolgu sahasına dökülen ve tarım toprağı olduğu iddia edilen toprakla ilgili olarak ise hafriyat toprağı ile inşaat-yıkıntı atıklarının, üretici ve taşıyanların sorumluluğunda olduğu, Büyükşehir Belediye Başkanlığı’nın sorumluluğunda olmadığı kaydedildi. 

Projede ilk etap devam ediyor 
İlk etabı devam eden Gülcemal Projesi’nin 2. etap dolgu imalatlarının devam ettiği belirtilen açıklamada “Bu proje ile halkımızın günlük ihtiyaçlarını karşılayacak sosyal, sportif ve kültürel tesisler oluşturulacaktır. Rekreasyon alanının dolgu kısmı için öncelikle alanın batimetrik haritası hazırlanmış, deniz sondajları alınmıştır. Bu duruma göre yaklaşık -10 kotlarının dolgu için uygun olduğu belirlenmiş ön tasarım yapılarak İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Deprem Mühendisliği ve Afet Yönetim Enstitüsüne gönderilmiştir. Söz konusu üniversitede, sahilde bulunan menfezlere vadilerden gelen sediment ile dalganın getirdiği sedimentin analizini yapmıştır. Yapılan modelleme ile dolgunun şekli netleştirilmiştir. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü 11. Bölge Müdürlüğü ile yapılan ikili çalışmalar ile dolgu koruma avan projesi kullanılacak antifer bloklarının tipi belirlenmiştir. Proje çalışmaları tamamlanmış olup, yapım ihaleleri etap etap gerçekleştirilmektedir. Güncel etabın ihale hazırlıkları devam etmektedir” ifadeleri yer aldı. 

“Yaklaşık 1 milyon 425 bin 600 ton dolgu malzemesi kullanılacak” 
“ÇED Gerekli Değildir” raporunda proje kapsamında yapılacak toplam 230,5 hektarlık proje alanında 87,1 hektarlık dolgu alanında, maksimum 18 metre derinliğe kadar dolgu yapılacağının yer aldığı belirtilerek şu bilgiler paylaşıldı: 
“ ‘Yaklaşık 1 milyon 425 bin 600 ton dolgu malzemesi kullanılacaktır. İhtiyaç duyulan dolgu malzemesi il sınırları içerisinde bulunan ruhsatlı taş ocaklarından ve belediye sınırları içerisinde oluşan inşaat kazı çalışmalarından çıkan hafriyat toprağından karşılanacaktır. Dolgu alanında uygun görülen malzemeler gerek belediyenin bünyesinde bulunan kamyonlarla gerekse de inşaat firmalarının kamyonları ile dolgu alanına nakledilecektir. Nakliyesi yapılan malzemelerin arazi içerisinde düzenlenmesi ekskavatör ile gerçekleştirilecektir’ ifadesi yer almaktadır. Bu ifade doğrultusunda ilimizde imar planlı alanlarda yapılan yapı ruhsatlı inşaat çalışmaları sonucu çıkarılan hafriyat malzemeleri, ilgili yönetmelik kapsamında, proje tanıtım dosyasında da açıklandığı şekliyle Gülcemal Dolgu sahasına kabul edilmektedir.” 

Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği 
İnşaat Mühendisleri Odası Başkanı Mustafa Yaylalı’nın açıklamalarında “Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği’nin 13, 14 ve 26. maddelerini Gülcemal Dolgu Projesi için değerlendirmesi ile ilgili olarak ise açıklamada şu bilgiler verildi: 

“Oysaki Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliğinin özellikle 13 ve 14. maddeleri hafriyatı üreten ve taşıyanların uyması gereken yükümlülükleri anlatan maddelerdir. Yönetmeliğin 13. Maddesi; hafriyat üreticisinin, hafriyat toprağının belediyelerce belirlenen hafriyat sahasına döküm yapması ile ilgili olup, hafriyat sahası dışında dökülmemesi gereken yerleri tanımlamıştır. Yönetmeliğin 13. maddesinin devamında da ‘..Faaliyetleri sonucu hafriyat toprağı ve inşaat/yıkıntı atıklarının üretimine neden olacak özel veya resmi kişi, kurum ve kuruluşlar, bu atıkların üretilmesinden önce ilgili belediyeye/mahallin en büyük mülki amirine başvurarak gerekli izinleri almak, atıklarını bu Yönetmelikte belirtilen usul ve esaslara göre bu mercilerin göstereceği geri kazanım/depolama sahasına taşınmasını sağlamakla yükümlüdürler’ denilmektedir. Bu kapsamda yönetmeliğin ilgili maddesinden de anlaşılacağı üzere, ‘Hafriyat sırasında oluşabilecek bitkisel toprağın kaynağında ayrılması, kullanılması veya değerlendirilmesi üreticinin sorumluluğundadır.” denilmektedir. Yönetmeliğin 14 ve 26. maddelerinin tamamı göz önüne alındığında ve 9. maddeden anlaşılacağı üzere, hafriyat sırasında oluşacak olan bitkisel toprak malzemelerinin öncelikle faaliyet alanı içerisinde değerlendirilmesi hafriyat toprağı ile inşaat/yıkıntı atıklarının, üretici ve taşıyanların sorumluluğunda olduğu, Büyükşehir Belediye Başkanlığının sorumluluğunda olmadığı net olarak anlaşılmaktadır. Ayrıca yönetmeliğin Hafriyat Toprağının Tekrar Kullanılması ve Geri Kazanılması başlıklı 26. maddesinin devamından da, ‘Bitkisel toprak dışındaki hafriyat toprağı ise öncelikle dolgu, rekreasyon, katı atık depolama alanında günlük örtü ve benzeri amaçla kullanılacak, tekrar kullanımlarının mümkün olmaması durumunda depolanarak bertaraf edilecektir’ denilmektedir.” 

Açıklamanın son bölümünde bugüne kadar Gülcemal Dolgu Sahası ile ilgili belediye başkanlığından projeyle ilgili açıklama yapan hiçbir kurumun bilgi ve belge talebinde bulunmadığı kaydedildi.