Trabzon tarihi eserler bakımından Doğu Karadeniz Bölgesi'nin en zengin şehri olarak dikkat çekiyor. Tarihi eserler arasında en tanınmışları ise Sümela Manastırı ile Ayasofya Camisi olarak dikkat çekiyor.
İl genelindeki tescilli tarihi yapıtların sayısı bin 877 olarak belirlenirken, bu yapıtların çoğunu tarihi evler oluşturuyor. Kültür Varlıkları Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü tarafından koruma altına alınarak tescil edilen tarihi evlerden bazılarına sahiplerine ulaşılamadığından restorasyon işlemi gerçekleşemiyor.
Trabzon’da aralarında cami, çeşme, şadırvan, köprü, konak, kilise, manastır, işyeri, hastane, su kemeri, hamam, gözetleme kulesi, kale, okul, su kuyusu, mezarlık, medrese gibi yapıtların yer aldığı bin 877 tarihi yapıt bulunurken, bu yapıtlar arasında konutların çoğunluğu dikkat çekiyor.
Yaklaşık 700 kadar tarihi konutun büyük bir kısmı kamulaştırılırken, sahiplerine ulaşılamayan bazı konutlarda neredeyse bakımsızlıktan yıkılmak üzere. Bunlar arasında en dikkat çekeni ise her gün önünden binlerce kişinin gelip geçtiği ve yaklaşık 200 yıllık olduğu tahmin edilen Ortahisar mahallesindeki tekke olduğu tahmin edilen ev dikkat çekiyor. Tarihi evlerin büyük bir kısmı ise Ortahisar ilçesinde yer alıyor.
Trabzon, tarihi kiliseler bakımından da bölgenin en zengin yerleri arasında yer alıyor. Ortahisar ilçesinde 14 adet tescilli kilise yer alırken, bu ilçeyi 11 rakamıyla Maçka ilçesi izliyor. Maçka ilçesinde 11 kilisenin yanı sıra 3 adet de manastır yer alıyor.
