Rize’nin Hemşin ilçesinde geçtiğimiz günlerde meydana gelen 4.7 büyüklüğündeki depremin ardından Çayeli ilçesinde dün sabaha karşı bir heyelan yaşandı. Olayda 1 kişi hayatını kaybetti, 4 kişi yaralandı. Yaşanan felaket, “Depremler heyelanı tetikler mi?” sorusunu gündeme getirdi.
Dr. Özgenç Akın: “Depremler Heyelanları Tetikler”
Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Mühendislik Fakültesi Jeofizik Mühendisliği Bölümü Sismoloji Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Dr. Özgenç Akın, depremlerin heyelanları tetikleyebileceğini belirtti.
Akın, “Depremler doğada Newton’un tepki yasası çerçevesinde kütle hareketlerini etkiler. Özellikle bölgemizdeki dik yamaçlar ve yüksek yağış oranı, stabil olmayan yer altı tabakalarının heyelanlara neden olmasına sebep olmaktadır” dedi.
Türkiye Bir Deprem Ülkesi
Dr. Akın, Türkiye’nin dünyanın en aktif kuşaklarından biri olan Alp-Himalaya kuşağında yer aldığına dikkat çekerek, “Ülkemizde yüzeye yakın, transform fay kaynaklı depremler meydana geliyor. Bu depremler daha yıkıcı olabiliyor. Şili ve Japonya gibi dalma-batma zonlarında daha derin depremler meydana gelirken, bizde 7 ve üzeri büyüklükteki depremler oldukça etkili” ifadelerini kullandı.
Rize’deki 4.7 Büyüklüğündeki Deprem Bekleniyordu
Rize’deki deprem hakkında açıklama yapan Akın, “Türkiye’nin tamamı deprem bölgesidir. 2018’de yapılan yeni deprem tehlike haritası ile parsel bazında deprem riski daha iyi analiz edilebiliyor. Rize, Trabzon, Ordu ve Batum’da da diri faylar mevcut. Ancak tüm fayları tam anlamıyla bilmemiz mümkün değil” diye konuştu.
Büyük Depremler Trabzon’u da Etkileyebilir
Bölgedeki deprem riskine dikkat çeken Akın, “Rize’deki 4.7 büyüklüğündeki deprem Trabzon için yıkıcı olmasa da Bingöl Karlıova gibi bölgelerde beklenen 7 ve üzeri büyüklükteki depremler ciddi şekilde etkileyebilir. Kuzey Anadolu ve Doğu Anadolu fay hatlarına olan yakınlığımız tehlikeyi artırıyor” dedi.
Heyelanların Sebepleri: Eğim, Yağış ve Deprem
Heyelanların bölgede sıkça yaşandığını belirten Akın, “Bölgemiz dik yamaçlara sahip ve yüksek yağış alıyor. Bu durum stabil olmayan yer altı tabakalarının heyelanlara neden olmasına zemin hazırlıyor. 6 Şubat 2023 depreminden sonra da benzer şekilde heyelanlar meydana gelmişti” dedi.
Uzmanlar Uyarıyor: Parsel Bazlı Zemin Etütleri Yapılmalı
Heyelanların ve depremlerin can ve mal kaybına yol açmasını önlemek için alınması gereken tedbirleri sıralayan Akın, “Parsel bazında zemin etütleri yapılmalı ve denetimler sıkılaştırılmalıdır. Mikro ve makro bölgeleme çalışmaları uzmanlar tarafından gerçekleştirilerek imar planlarına entegre edilmelidir” uyarısında bulundu.
Rize Deprem Tarihçesi
Rize tarihinde ilk defa büyüklüğü 4’ü aşan bir deprem yaşandı. Rize’ye en yakın büyük depremlerden biri 1892’de Artvin’de meydana gelen, büyüklüğünün 6 olduğu tahmin edilen depremdir. Bir diğer önemli deprem ise 1906’da Erzurum’un Toprakkale-Oltu bölgesinde yaşanan 6 büyüklüğündeki depremdir.
