Türkiye'de yaklaşık 130 bin kişi kamuda sözleşmeli personel olarak çalışıyor. Bu personelin hakları devlet memuru statüsündeki çalışanlardan oldukça gerideydi. Kadın sözleşmelilere doğum esnasında 30 günden fazla izin verilmiyordu. Askere giden sözleşmelilerin ise anlaşması feshediliyordu. Artık kadınlar 16 hafta doğum izni alabilecek, asker olanlar ise askerlik bittiğinde işe geri dönebilecek.

Yeni haklar kazandılar

Türkiye'de yaklaşık 2 milyona yakın kamu çalışanı bulunuyor. Bu çalışanların 1 milyon 818 bini memur statüsünde, 129 bin 300 kişisi de sözleşmeli personel olarak görev yapıyor. Bu iki farklı kategoride çalışanların hakları bugüne kadar aynı değildi. Ancak Bakanlar Kurulu kararıyla 4/B'li olarak tarif edilen sözleşmeli personelin çalışma şartlarında önemli değişiklikler yapıldı. 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun dördüncü maddesinin B bendinde tarif edilen sözleşmeli personelin haklarına ekstra yeni haklar katıldı.

1 yıl sonra dönebilirler

Yapılan yeni düzenleme ile sözleşmeli kadın çalışanlar artık doğum yaptıklarında işlerinden olmayacaklar, sözleşmeliler iller arasında yer değiştirebilecek ve askerden döndüklerinde eski kadrolarında göreve başlayabilecek.

Kadın sözleşmelilerin doğumdan önce ve sonra alabilecekleri ücretli izin süreleri 8'er haftaya çıkarılırken, doğumdan 8 hafta sonra da işe başlamayıp 1 yılı para almadan boş geçirme hakkı da getirildi. Kadın sözleşmeliler 1 yıl içinde gelip müracaat ederlerse aynı kadrolarına dönebilecekler. Bu hak daha önce yoktu ve sözleşmeliler istifa etmiş sayılıyorlardı.

Artık onlara 'çakılı kadro' denmeyecek

Sözleşmeli personel yasa gereği nakil de yapamıyordu. Bu özelliklerinden dolayı sözleşmelilere çakılı kadro yakıştırması bile yapılmıştı. Sözleşmeli hangi ilde hangi ilçede göreve başlamışsa başka bir yere tayinini isteyemiyordu. Ancak getirilen değişiklikle bu kural gevşetildi. Sözleşmeliler 1 yıl aynı kadroda çalıştıktan sonra diledikleri yere, şayet boş kadro varsa nakil isteyebilecekler. Becayiş adı verilen karşılıklı pozisyon değiştirme istekleri de yine 1 yıl çalışma şartını yerine getirme koşulu ile kabul edilebilecek.

Hamile kalmak adeta yasaktı

Yenilenen kanun öncesi kadın sözleşmelilerin doğum yapmak için 30 günden fazla rapor alma hakları yoktu. Şayet rapor süreleri 30 günü geçerse hizmet akitleri feshediliyor, işsiz kalıyorlardı. Yani bir anlamda sözleşmeli personelin hamile kalması yasaktı.

Yeni düzenleme ile sözleşmeli kadın çalışanlara şimdi, memur ve işçilere verildiği gibi “Sözleşmeli kadın personele, doğumdan önce sekiz, doğumdan sonra sekiz hafta olmak üzere toplam on altı hafta süre ile ücretli doğum izni verilir” hükmü getirildi.

Ayrıca, bu süre boyunca kendisine ücreti de ödenmeye devam edilecek. “Doğum izni sebebiyle Sosyal Güvenlik Kurumu'nca ödenen geçici iş göremezlik ödeneği ilgilinin ücretinden düşülür” hükmü de getirildi.

Öte yandan, eski yıllarda doğum yaptığı için sözleşmesi feshedilen kadınlara da yeniden göreve dönebilme hakkı getirildi. Doğum yapan kadın, doğumdan sonra bir yıl içerisinde müracaat ederse aynı kadroları yeniden kendilerine açılacak.