Başbakanlığa ait Gulfstream G550 tipi iş jeti ile Amerikan Delta Havayolları uçağının Atatürk Havalimanı pistinde çarpışmasının son anda önlendiği ortaya çıktı. Delta Havayolları kaptan pilotunun zamanında durumu fark edip havacılıkta 'rejected take off' olarak adlandırılan kalkıştan vazgeçip maksimum frenleme yapmasıyla faciadan dönüldü.


19 EKİM'de Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ı VIP Salonu önünde bıraktıktan sonra TC-DAP tescil işaretli uçak havalimanının Florya tarafındaki Genel Havacılık Hangarlar Bölgesi'ndeki Batı 4 Apronu'na yolcusuz gitmek üzere motor çalıştırdı. Havalimanında “Ground Control” olarak adlandırılan uçakların yerdeki trafiğini düzenleyen kontrol merkezi ile konuşup izin alan pilotlar, piste doğru ilerlemeye başladı.

Daha sonra TC-DAP uçağı, 18-36 sol ve sağ pistlerini dikey olarak geçmek üzere kuleyle konuştu. “W” taksi yoluyla pistleri kat etmek üzere harekete geçti. Buradan Z1 taksi yolunu kullanarak Genel Havacılık'taki bakım hangarına gidecekti. Ancak tam bu sırada New York'a gitmek üzere hazırlanan Delta Havayolları'na ait Boeing 767 tipi uçağına da kalkış izni verildi.

Son anda fark etti

Delta uçağı 18-36 sol pistinde tam hızlanırken, pilotlar bir anda pistin diğer ucunda önlerinde G550 tipi iş jetini fark ettiler. Yolcu uçağı saatte 148 kilometre hıza ulaşmışken yani yerden kesilme süratine çok yaklaşırken Delta'nın pilotları uçağı 'rejected take off' olarak adlandırılan kalkıştan vazgeçerek maksimum frenlemeyle durdurmayı başardı. Yaklaşık 10 saat uçacak Boeing 767'de 200'den fazla yolcu ve 90 bin litreye yakın yakıt bulunuyordu. Uçak, maksimum kalkış ağırlığı olan 186 tona yakındı. Bu sırada Gulfstream G550 pisti kat ederek Genel Havacılık Apronu'na doğru yol aldı.

İstanbul-New York seferini yapmak üzere kalkışa geçen Delta uçağı durduktan sonra geri döndü ve frenleme sistemlerinde ani frenden meydana gelen ısınmanın etkisi ve hasarını tespit ettirmek üzere açığa çekildi. Uçak THY teknisyenleri tarafından kontrol edildi. Yaklaşık 2 saat süren çalışmada herhangi bir soruna rastlanmadı. Uçak saat 15.20'de New York'a gitmek üzere havalandı.

Konuşma bantları istendi

Olay sonrasında Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü ve Devlet Hava Meydanları İşletmesi soruşturma açtı. Kule-yer kontrol ve uçaklar arasındaki kaydedilen konuşma bantlarını Sivil Havacılık Genel müdürlüğü hemen operasyondan sorumlu olan Devlet Hava Meydanları İşletmesi'nden istediler. Başbakanlık ve Delta uçağında görev yapan pilotların da savunmalarının alınması için işletmeci şirketlere yazı yazıldı.

TC-DAP, 7 ay önce geldi

BAŞBAKANLIK kullanımı için iki yıl önce sipariş verilen TC-DAP uçağı geçen nisan ayında teslim edilmişti. Liste fiyatı 55 milyon dolar olan Gulfstream G550 tipi uçak, 18 koltuk kapasiteli. Uzun menzilli uçak, Ankara'dan kalkıp yakıt ikmali yapmadan ABD'nin Los Angeles kentine uçabiliyor. G550'nin tescil işareti olan TC-DAP, Doğu Anadolu Projesi'nin kısaltılması.

Pist kazalarında 1016 ölüm

Bugüne kadar meydana gelen 39 pistte yaşanan uçak kazalarında 1016 yolcu ve mürettebat hayatını kaybetti. Havacılık tarihinin en kanlı kazası da pist içinde çarpışma ile meydana gelmişti. 27 Mart 1977 tarihinde İspanya Tenerif'te yaşanan faciada Amerikan PanAm ve Hollandalı KLM Havayolları'na ait iki Boeing 747 Jumbo Jet pist içinde çarpışmış, olayda 583 kişi ölmüştü.