İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Türk Musikisi Devlet Konservatuvarı Öğretim Üyesi Dr. Mustafa Aydın Öksüz'ün icat ettiği "gerdirme sistemli ve ayarlı kemençe yayı" ile artık kemençeyi kullanırken yay gerdirmesi yapılıp, ses ayarlanabilecek. 

 

Aydın, yaptığı açıklamada, kemençenin Türk müziğinin en eski yaylı çalgıları arasında yer aldığını söyledi.

 

Kemençe yayında at kılının kullanıldığını dile getiren Aydın, bir yayda yaklaşık 200 civarında at kılı bulunduğunu, bunlara, tel üzerinde kaymaması ve titreşimi sağlaması için reçine sürüldüğünü anlattı.

 

Mustafa Aydın, kemençede çıkan sesin yay ile ilişkili olduğunu vurgulayarak, "Kemençede farklı sesler oluşturmak için yayın gerginliğine göre farklı sesler kullanılır. Kullanıcı yani icracı, kendi tercihine göre parmakla yayın gerginlik ayarını yapar. İcracı, yayın sapa yakın kısmına parmağını sokarak, at kılını gerdirir. Günümüzde kullanılan kemençe yaylarında, kılın gerdirilmesini sağlayan bir mekanizma, parmak ayarlı bir gerdirme sistemi ya da icracının parmak kalınlığına göre ayar yapabileceği bir parmak ayar düzeneği bulunmamaktadır"  bilgisini verdi.  

 

- "İcra esnasında yayın gerginliği ve ses ayarı yapılabiliyor"

 

Kemençeden istenilen sesin elde edilmesi için gerginlik ayarının önemli olduğunu anlatan Aydın, "Bugüne kadar kemençeyi çalmadan önce ayar yapılabiliyor ve icra esnasında herhangi bir değişiklik yapılamıyordu. Bunu değiştirmek için kolları sıvadım ve 'gerdirme sistemli ve ayarlı kemençe yayı'nı icat ettim" diye konuştu.

 

Mustafa Aydın, icadının TSE'den patentini de aldığını belirterek, "Buluş sayesinde kullanıcı çalma esnasında yay gerginliğini yapabiliyor. Ayrıca, kullanıcılara göre farklı kalınlıkta parmak boşluğu ayarlaması da bulunuyor ve parmakla gerdirmede esneklik sağlanabiliyor. Kullanıcı böylece rahatça sesi istediği gibi ayarlayabiliyor. Ayrıca, kemençe yayının bir standardı yoktu. Bu buluşla artık kemençe yayına standart da getirmiş olduk" ifadelerini kullandı.